Μια προσεκτική ματιά στις σελίδες των τοπικών εφημερίδων είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς τις εκατοντάδες περιπτώσεις ανθρώπων που καθημερινά κινδυνεύουν να χάνουν το σπίτι τους, το μαγαζί τους, την επιχείρησή τους, το οικόπεδό τους, το χωράφι τους για ένα χρέος, μικρό ή μεγάλο. Ο ρυθμός αύξησης των κατασχέσεων τρέχει με ποσοστό 20% έως 30% σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των δικαστικών επιμελητών. Μόνο στο διάστημα από 1ης Απριλίου έως 15 Μαΐου στο «Ε» δημοσιεύθηκαν 19 περιπτώσεις πλειστηριασμού ακινήτων ή κινητών αντικειμένων από ιδιώτες.
Το ποσοστό αυτό θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν δεν είχαν «παγώσει» με νόμο οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί από τις τράπεζες από τις αρχές του χρόνου. Με νόμο που ψηφίστηκε την Πέμπτη το βράδυ, παρατείνεται για ένα ακόμη εξάμηνο η υπάρχουσα ευεργετική διαδικασία, που αναστέλλει τους πλειστηριασμούς που γίνονται για την ικανοποίηση απαιτήσεων έως 200.000 ευρώ. Δίνεται έτσι η δυνατότητα σε δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές να ανακάμψουν και να επιδιώξουν την καλύτερη δυνατή διευθέτησή τους.

Τους τρεις τελευταίους μήνες κατασχέσεις ξεκίνησε και το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω των ΔΟΥ, σε βάρος όσων δεν πληρώνουν τους φόρους και τα πρόστιμα που έχει επιβάλει.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι γίνονται πλειστηριασμοί ακόμη και για ποσά 1.500 ευρώ, 2.000 ευρώ, 3.000 ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πίσω από την περιγραφή των αντικειμένων που βγαίνουν σε πλειστηριασμό μπορεί να δει κανείς τις τραγικές καταστάσεις που βιώνουν πολλοί συμπολίτες μας και οι οικογένειές τους.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και οι περιπτώσεις των κακοπληρωτών. Συνήθως είναι άνθρωποι που χρωστούν μικρά ποσά και θα μπορούσαν δίνοντας ένα μέρος της οφειλής να προχωρήσουν σε μία ρύθμιση. Αυτοί στην ουσία αρνούνται να πληρώσουν το χρέος τους και στηρίζονται στο ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί κάποιος που θα πάρει το ακίνητό τους από πλειστηριασμό.

Δεν ολοκληρώνονται
Ο δικαστικός επιμελητής Ιωάννης Γιαλούρης μάς λέει ότι από τις 1.000 περιπτώσεις πλειστηριασμών που έχει διαχειριστεί, μόλις οι δέκα έχουν ολοκληρωθεί, ποσοστό 1%. Τούτο συμβαίνει στις μικρές κοινωνίες των χωριών του νομού μας, ακόμη και στην πόλη της Μυτιλήνης, όπου πολύ δύσκολα βρίσκονται άνθρωποι που θα πάρουν ένα ακίνητο από πλειστηριασμό. Πρόκειται για μια πρακτική που δε θεωρείται κοινωνικά αποδεκτή.
Μεταξύ των ιδιωτών που ολοκληρώνουν κατασχέσεις ακινήτων, κυρίως σπιτιών, είναι επιχειρηματίες που έχουν την έδρα τους στην ηπειρωτική Ελλάδα. Από τη στιγμή που δεν μπορούν να πάρουν τα χρήματα που τους οφείλονται, προτιμούν να πάρουν το οικόπεδο ή το σπίτι του οφειλέτη. Με τον τρόπο αυτό οι ιδιοκτήτες των εταιρειών αποκτούν ένα εξοχικό σε νησί.
Η μεγαλύτερη κατηγορία οφειλετών που χάνουν την περιουσία τους από κατασχέσεις είναι έμποροι και επιχειρηματίες που τα προηγούμενα χρόνια είχαν κάνει μεγάλα επιχειρηματικά ανοίγματα και τώρα δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Σε πολλές περιπτώσεις είναι άνθρωποι που δημιούργησαν επιχειρήσεις χωρίς να έχουν ίδια κεφάλαια, όπως σημειώνει ο κ. Γιαλούρης.

Στεγαστικά
Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας ότι οι τράπεζες δείχνουν μια επιείκεια έναντι όσων έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια και δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους, κατανοώντας πως με τα σημερινά δεδομένα πολλά στεγαστικά δάνεια είναι αδύνατο να αποπληρωθούν. Αλλά και οι ίδιες δε θα κερδίσουν τίποτα αν προχωρήσουν σε κατασχέσεις ακινήτων τα οποία στη συνέχεια δε θα μπορούν να τα πουλήσουν. Γι’ αυτό προτιμούν να προχωρούν σε διακανονισμούς και να αναμορφώνουν τους όρους αποπληρωμής των δανείων, μειώνοντας το ύψος της δόσης.
Η κοινωνική ομάδα που χάνει πιο εύκολα την περιουσία της μέσα από πλειστηριασμούς και κατασχέσεις είναι η μεσαία τάξη, σύμφωνα με τα όσα δηλώνει ο δικαστικός επιμελητής Παναγιώτης Κουλουκάκης. Πρόκειται για ανθρώπους που «χτυπήθηκαν» από τη φούσκα των επιταγών, που βρέθηκαν να έχουν μεγάλα δάνεια την ώρα που ο τζίρος τους έπεφτε συνεχώς.
Εντύπωση προκαλεί ότι οι περισσότεροι οφειλέτες αντιμετωπίζουν τους δικαστικούς επιμελητές με απάθεια, όπως αναφέρει ο κ. Κουλουκάκης. Είναι άνθρωποι αποκαμωμένοι από τη μακροχρόνια προσπάθεια να αποφύγουν την κατάσχεση. Κι όταν φθάνει η ώρα ο δικαστικός επιμελητής να χτυπήσει την πόρτα τους, δεν έχουν κουράγιο ούτε να διαμαρτυρηθούν.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που χάνουν την περιουσία τους επειδή μπλέχτηκαν στα δίχτυα τοκογλύφων, απ’ τους οποίους στην αρχή δανείστηκαν ένα μικρό ποσό, που σιγά-σιγά όμως μεγάλωνε. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις των μεγαλοοφειλετών, οι οποίοι έχουν φροντίσει εγκαίρως να μην υπάρχει κανένα περιουσιακό στοιχείο στο όνομά τους.

Επιφανείς επιχειρηματίες
Κάποιοι επιχειρηματίες άργησαν να αντιληφθούν την οικονομική κρίση, υπερεκτίμησαν τις δυνάμεις τους και τελικά «βάρεσαν κανόνι». Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση επιχειρηματία που βρέθηκε να χάνει οικόπεδο-φιλέτο σε προάστιο της Μυτιλήνης για χρέη προς ιδιώτη. Η αλήθεια είναι ότι χρωστάει πολύ μεγάλα ποσά σε προμηθευτές, αλλά και τράπεζες. Όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα λένε ότι οδηγήθηκε σε κατάρρευση όταν οι τράπεζες με τις οποίες συνεργαζόταν μείωσαν μέσα σε μια μέρα το πλαφόν των χρηματοδοτήσεων που του παρείχαν. Ο εν λόγω επιχειρηματίας, εκτός από τις υποχρεώσεις της επιχείρησής του, είχε και ανοίγματα που του δημιουργήθηκαν από το σπίτι που κατασκεύαζε.
Η από πολύ καιρό σοβούσα κρίση στον κλάδο της οικοδομής έχει τα θύματά της και στη Λέσβο. Μεγάλη επιχείρηση του κλάδου, που πριν λίγα χρόνια είχε ανακοινώσει μεγαλεπήβολα επιχειρηματικά σχέδια με στόχο να κάνει εξαγωγές, έπεσε έξω. Οι πιστωτές της «βγάζουν στο σφυρί» ένα-ένα τα περιουσιακά της στοιχεία. Είναι γνωστό ότι ο επιχειρηματίας που δημιούργησε την επιχείρηση κάποια στιγμή αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα υγείας και τα παιδιά του δεν κατάφεραν να διαχειριστούν αποτελεσματικά την επιχείρηση, η οποία έτσι κι αλλιώς ήταν σε δύσκολη θέση.
Άλλος επιχειρηματίες του τουριστικού τομέα έχει συσσωρευμένες οφειλές εδώ και πολλά χρόνια προς τράπεζες αλλά και άλλους επιχειρηματίες. Είδαμε να βγαίνει σε πλειστηριασμό επαγγελματικό όχημά του αξίας 20.000 ευρώ έναντι 1.482,65 ευρώ.
Γνωστός βιοτέχνης, που χρόνια ολόκληρα παλεύει να σώσει τα παιδιά του από τα ναρκωτικά, χάνει οικόπεδό του. Τα προβλήματά του, όμως, συνεχίζονται, καθώς έχει πολύ μεγάλες υποχρεώσεις προς τράπεζες. Πρόσφατα υποχρεώθηκε σε μετεγκατάσταση της επιχείρησής του, η οποία είχε μεγάλο κόστος και φυσικά υπέστη μεγάλη πτώση του τζίρου του.
Σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, έμποροι χάνουν προσωπικά περιουσιακά στοιχεία τους επειδή η επιχείρησή τους έπεσε έξω.
Μια συμπατριώτισσά μας που ζει στην Αθήνα, χάνει το πατρικό της σπίτι που βρίσκεται στην περιοχή της Γέρας, αξίας 90.000 ευρώ. για οφειλή μόλις 7.660 ευρώ.
Θύματα της κρίσης είναι και οι αγρότες που χάνουν μικρά ή μεγαλύτερα ελαιοκτήματα και βοσκότοπους. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να αυξηθούν κατά πολλοί οι πλειστηριασμοί περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε αγρότες και ιδιαίτερα κτηνοτρόφους.
Ανάμεσα στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που αντιμετώπισαν κατασχέσεις και πλειστηριασμούς είναι και η Αμιγής Αναπτυξιακή Εταιρεία της Νομαρχίας (ΑΕΝΑΛ), σε βάρος της οποίας κινήθηκε διαδικασία κατάσχεσης εμπορευμάτων από άλλη τοπική επιχείρηση που την προμήθευε με εμπορεύματα. Είναι γνωστό, κι έχει γραφεί πολλές φορές, ότι η ΑΕΝΑΛ που κατείχε τα Lesvoshop στις 30 Απριλίου «κατέβασε ρολά» και τα δάνειά της προς τις πιστώτριες τράπεζες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα.