Το «Ε» σήμερα φιλοξενεί το Βιορέλ Λοζάν, το Μολδαβό μουσικό της Πολιτιστικής Παρέμβασης «Πάραλος». Με το κλαρίνο του συνοδεύει το χορευτικό σχήμα στις παραστάσεις του, ενώ πρόσφατα έγινε κι αυτός ένας από τους χορευτές. Ο 23χρονος μουσικός μάς μιλάει για την πρώτη επαφή του με την τέχνη του, για το πώς βρέθηκε στη Μυτιλήνη, γιατί αποφάσισε να μείνει εδώ και για τα πέντε χρόνια που είναι στη συγκεκριμένη πολιτιστική ομάδα. Αναφέρεται, ακόμη, στο πόσο τον βοήθησε η ενασχόλησή του με την ομάδα στο να προσαρμοστεί στην κοινωνία της Μυτιλήνης.

Βιορέλ, είσαι ένα από τα βασικά μέλη της ορχήστρας της «Παράλου». Πότε άρχισες να ασχολείσαι με τη μουσική και πώς κατέληξες στο κλαρίνο;
«Είχα αρχίσει να ασχολούμαι με τη μουσική από τα οκτώ μου χρόνια, όταν ήμουν δευτέρα δημοτικού. Το πρωί πήγαινα στο δημοτικό, το μεσημέρι στο μουσικό σχολείο, το Ωδείο όπως το λέτε εδώ, που εκεί όμως είναι επτά χρόνια. Ξεκίνησα να μαθαίνω πιάνο, αλλά μετά από δύο χρόνια αποφάσισα πως δε μου άρεσε, κάτι δε με γέμιζε, και αποφάσισα να μάθω κλαρίνο, που ήταν ένα όργανο παραδοσιακό της Μολδαβίας. Ήμουν στην ορχήστρα των πνευστών και την παραδοσιακή ορχήστρα του σχολείου. Και στη συνέχεια, στο κολλέγιο που πήγα στα 16 μου για να σπουδάσω παραδοσιακή μουσική στο ειδικό τμήμα που είναι τέσσερα χρόνια, έπαιζα και σε μια ορχήστρα. Είναι δύσκολο, όμως, να αναδειχθείς, αφού υπάρχουν πάρα πολλοί μουσικοί.»

Η οικογένειά σου σε ενθάρρυνε;
«Όλη η οικογένειά μου είναι μουσικοί. Η μάνα μου έχει τελειώσει το Κονσερβατόριο - κάτι σαν Ωδείο κι αυτό, μετά το κολλέγιο - και έχει σπουδάσει κλασσικό τραγούδι και βιολί, έχει μάλιστα τραγουδήσει κάποιες φορές και με την “Πάραλο”. Ο πατέρας μου έχει τελειώσει στο κολλέγιο, που ήμουν κι εγώ, χάλκινα όργανα - τρομπόνι κ.λπ. - και παίζει κι αυτός κλαρίνο. Ο αδελφός μου κι αυτός έμαθε βιολί και μετά αρμόνιο.»

Στη Μυτιλήνη πώς βρέθηκες;
«Ήρθα στη Μυτιλήνη από τη Μολδαβία πριν από πέντε χρόνια. Ο πατέρας μου ήταν Μόσχα και στη Μολδαβία μεγάλωνα με τον αδελφό μου. Ήταν ήδη εδώ η μητέρα μου, ήρθε πριν 11 χρόνια, και πριν κλείσω κι εγώ τα 18 με έφερε κι εμένα, για να μου κάνει τα χαρτιά για οικογενειακή συνένωση και να μπορώ να έρχομαι όποτε θέλω. Κάτι μου άρεσε, όμως, εδώ κι αποφάσισα να μείνω.»

Η γνωριμία και το «δέσιμο» με την «Πάραλο»

Πότε γνωρίστηκες με τα μέλη της «Παράλου»;
«Με την “Πάραλο” ήρθα σε επαφή λίγο μετά την απόφασή μου να μείνω στη Μυτιλήνη, μέσω του Ρόμαν, που είναι ένας από τους μουσικούς της και ήταν φίλος μου. Με γνώρισε στο Δημήτρη τον Καρπούζη, αυτός μου πρότεινε να παίξω μια φορά μαζί τους κάποια κομμάτια όπως το “Μήλο μου Κόκκινο”, τα έπαιξα “με το αυτί” και τελικά με κράτησαν μαζί τους.»

Η «Πάραλος» έχει πλέον πολλά μέλη, που συχνά αλλάζουν. Εσύ συμμετέχεις σταθερά στις εκδηλώσεις;
«Έχω πάρει μέρος σε όλες τις εκδηλώσεις. Παρ’ όλα αυτά, πάντα αλλάζουν οι μουσικοί και οι χορευτές, επειδή πολλοί είναι φοιτητές. Αυτό είναι δύσκολο, γιατί πάντα πρέπει να αρχίσεις μαζί τους από την αρχή. Και η κιθάρα, για παράδειγμα, είναι κάτι εύκολο, αλλά αν αλλάξει ένα από τα άλλα όργανα υπάρχει πρόβλημα, πρέπει να ξαναδείς όλο το πρόγραμμα που δουλεύεις. Ευτυχώς, έχουμε καλούς μουσικούς και χορευτές.»

Ποια εκδήλωση είναι αυτή που σου έχει μείνει πιο έντονα;
«Κατά τη γνώμη μου, ήταν πολύ ωραία η τελευταία παράσταση, η “Ανατολή”, με πολύ ωραίους χορούς. Αλλά και η παράσταση που κάναμε πέρυσι τα Χριστούγεννα, με κάλαντα από διάφορες χώρες: Γερμανία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία, Ρωσία, Γεωργία, Αλβανία κ.ά..»

Παίζεις μόνο στην ορχήστρα ή συμμετέχεις και στο χορευτικό;
«Στην τελευταία παράσταση μπήκα και στο χορευτικό. Είναι ωραία να μαθαίνεις ξένους χορούς και να μπορείς να τους χορεύεις όταν έρθει η ευκαιρία. Εγώ, για παράδειγμα, μέχρι τώρα χόρευα τους δικούς μας χορούς, αλλά όταν όλοι οι άλλοι χόρευαν ελληνικά, καθόμουν κάτω.»

Για εσένα, που είσαι και από άλλη χώρα, πόσο σημαντική είναι η δουλειά που γίνεται στην «Πάραλο»;
«Νομίζω πως είναι πολύ καλό το να βλέπει ο κόσμος τι γίνεται και σε άλλες χώρες. Αλλά και για όσους είναι από άλλη χώρα, χρόνια εδώ ή παράνομοι, να δουν μια παράσταση που έχουν κάνει κάποιοι και που τους φέρνει πιο κοντά στην πατρίδα τους. Νιώθουν ζεστασιά. Έχουμε πάει και σε άλλες περιοχές. Π.χ. στην Αλεξανδρούπολη που πήγαμε, στην αρχή ήταν επιφυλακτικοί για το ότι θα παρουσιάζαμε ξένους χορούς. Στο τέλος, όμως, τους άρεσε πολύ.»

Είναι κάτι που σε έχει βοηθήσει και στο να προσαρμοστείς πιο γρήγορα εδώ;
«Σίγουρα. Χάρη σε αυτό έμαθα και ελληνική μουσική και την ελληνική γλώσσα.»

Μουσικές δραστηριότητες και σχέδια

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο βρεθήκατε στη Χίο με την «Ανατολή». Πώς ήταν η παράσταση στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο;
«Δεν είχε όσο κόσμο θα θέλαμε, αλλά όταν τελειώσαμε μας δήλωσαν πως τους άρεσε πολύ και πως θα ήθελαν να πάμε ξανά. Τώρα τελειώνουμε την “Ανατολή” και αρχίζουμε τη “Δύση”.»

Πέρα από τις παραστάσεις της «Παράλου», παίζεις και κάπου αλλού;
Έχουμε κάνει ένα ακόμη σχήμα με παραδοσιακή μουσική, πάλι “Πάραλος” λέγεται. Είμαστε τέσσερα άτομα και εμφανιζόμαστε στο “Πανελλήνιον”. Και είμαι και στο συγκρότημα “Vodka Rag”. Προς το παρόν κάνουμε πρόβες και κάποια στιγμή θα παίξουμε και ζωντανά.»

Συνεχίζεις παράλληλα και τη μελέτη στη μουσική;
«Όσο προλαβαίνω. Στην “Πάραλο” συχνά δεν υπάρχει χώρος για μελέτη και όταν δουλεύω το πρωί, δεν προλαβαίνω να μελετήσω εκεί το απόγευμα, γιατί γίνονται τα μαθήματα χορού. Και στο σπίτι είναι λίγο δύσκολο λόγω γειτονιάς, οπότε παίζω κυρίως όταν κάνουμε τις πρόβες.»

Είναι, πάντως, κάτι σημαντικό για σένα;
«Ναι, χωρίς μουσική δεν μπορώ. Όταν είχα πρωτοέρθει και δεν είχα το κλαρίνο μου, ένιωθα πως έπρεπε να βρω οπωσδήποτε ένα. Η μουσική δεν είναι κάτι που το αφήνεις και το ξαναπιάνεις. Μετά, πρέπει να το αρχίσεις πάλι από την αρχή.»

Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να κάνεις πέρα από αυτά στα οποία ήδη συμμετέχεις;
«Ναι, συζητάμε να κάνουμε μια παράσταση με μολδαβικά τραγούδια, με την οικογένειά μου και την “Πάραλο”. Είναι κάτι που το θέλω πολύ και ελπίζω να τα καταφέρουμε.»