Η αξία ενός διδακτορικού…

01/07/2012 - 05:56
Ο αριθμός των επιστημόνων, κατόχων διδακτορικού διπλώματος, στην Ελλάδα αυξάνεται συνεχώς. Ωστόσο, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια σπουδών και εξειδίκευσης, τίποτα δεν εγγυάται την επαγγελματική αποκατάσταση, τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Ο αριθμός των επιστημόνων, κατόχων διδακτορικού διπλώματος, στην Ελλάδα αυξάνεται συνεχώς. Ωστόσο, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια σπουδών και εξειδίκευσης, τίποτα δεν εγγυάται την επαγγελματική αποκατάσταση, τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Οι λόγοι πολλοί, από έλλειψη σχετικών θέσεων που προκηρύσσονται, μέχρι γραφειοκρατία, αλλά και «μέσον» που απαιτείται, δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις. Υποψήφιοι διδάκτορες, αλλά και λέκτορες του Πανεπιστημίου Αιγαίου μοιράζονται την εμπειρία τους και τις δυσκολίες που συναντούν, τόσο κατά την εκπόνηση της διδακτορικής τους διατριβής, όσο και για την κατάσταση που συνάντησαν στην προσπάθειά τους να εργασθούν στο αντικείμενό τους.

Όλο και περισσότεροι επιστήμονες αναζητούν μια θέση εργασίας, είτε στον ακαδημαϊκό, είτε στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με προχθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», το 2007 βρίσκονταν σε εξέλιξη 31.712 διδακτορικά, ενώ το 2008 ο αριθμός αυτός ανήλθε στα 37.710. Αντίστοιχα, ο αριθμός διδακτορικών που απονεμήθηκαν το 2006 από τα ελληνικά πανεπιστήμια ήταν 1.418, ενώ το 2007 ανήλθε στα 1.747. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από 3.500 διδάκτορες μπαίνουν στη λίστα αναμονής για μια θέση στα ελληνικά πανεπιστήμια, κυρίως στα περιφερειακά. Από αυτούς, περίπου 2.000 εργάζονται ως συμβασιούχοι. Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, η ανεργία στους κατόχους διδακτορικού διπλώματος στη χώρα μας υπολογίζεται στο 5,5%.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η γραφειοκρατία παίζει μεγάλο ρόλο στην παρακώλυση της διαδικασίας εκλογής πανεπιστημιακών, αφού, παρ’ όλο που οι θέσεις πρέπει να καλυφθούν μέσα σε δύο μήνες, πολλές φορές το χρονικό διάστημα είναι πολύ μεγαλύτερο. Τέλος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ένα τμήμα δεν προκηρύσσει μία θέση, έως ότου αποκτήσει τα προσόντα κάποιος… αρεστός υποψήφιος.
Με αφορμή τα παραπάνω στοιχεία, επισκεφτήκαμε διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ρωτήσαμε μέλη του προσωπικού, αλλά και υποψήφιους διδάκτορες να μοιραστούν την εμπειρία τους.

Στο εξωτερικό έχουν έλλειψη από… πτυχιούχους!

Ο Βασίλης Γαβαλάς έχει τελειώσει το Τμήμα Ιστορίας - Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Μετά την απόκτηση του πτυχίου του, έφυγε για πέντε χρόνια στην Αγγλία, όπου παρακολούθησε μεταπτυχιακό με θέμα τη Δημογραφία. Γυρίζοντας στην Ελλάδα δεν κατάφερε να βρει δουλειά πάνω στο αντικείμενό του, παρά μόνο να αξιοποιήσει τις γνώσεις που είχε αποκτήσει πάνω στην αγγλική γλώσσα, δουλεύοντας σε φροντιστήρια αγγλικών ή κάνοντας μεταφράσεις! Για το λόγο αυτό, αποφάσισε να ξαναγυρίσει στην Αγγλία, όπου και εργάστηκε σε ένα ερευνητικό κέντρο του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, για ένα χρόνο.
Το 2005, μετά από προκήρυξη μιας θέσης 407 στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, πάνω στο αντικείμενό του, επέστρεψε στην Ελλάδα. Πριν μία εβδομάδα εκλέχθηκε λέκτορας στο Τμήμα.
Συγκρίνοντας την εμπειρία του από την Αγγλία με την κατάσταση που αντιμετώπισε στην Ελλάδα, λέει: «Σε αντίθεση με τη χώρα μας, όπου τα χειρωνακτικά επαγγέλματα είναι αυτά που δεν έχουν ανεργία, στην Αγγλία δεν υπάρχει ανεργία στους πτυχιούχους. Αντιθέτως, υπάρχει έλλειψη σε πτυχιούχους. Οι Άγγλοι δε σπουδάζουν όσο εμείς. Οι περισσότεροι απλά παίρνουν το πρώτο πτυχίο, ενώ λίγοι είναι εκείνοι που κάνουν και μεταπτυχιακό και ακόμη λιγότεροι όσοι κάνουν και διδακτορικό. Πιστεύω πως ο λόγος είναι το ότι εκεί βρίσκουν πιο εύκολα δουλειά, λόγω του γενικότερα χαμηλού ποσοστού ανεργίας, ενώ είναι και θέμα διαφορετικής νοοτροπίας…»
Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλοί παλιοί του συμφοιτητές που έκαναν και διδακτορικό, δεν το αξιοποίησαν ποτέ, δουλεύοντας σε δουλειές άσχετες με το αντικείμενό τους, ενώ για πολλούς το διδακτορικό δίπλωμα λειτούργησε μόνο σαν επιπλέον μόρια για τον ΑΣΕΠ. «Υπάρχουν πολλοί που δεν ακολουθούν ακαδημαϊκή καριέρα. Απορροφούνται είτε στον ΑΣΕΠ, είτε στον ιδιωτικό τομέα και σε αυτόν, όμως, εφόσον το αντικείμενό τους αφορά κάποια εφαρμοσμένη επιστήμη, όπως χημεία ή χρηματοοικονομικά, κ.λπ..
Όσον αφορά στο εάν είναι και θέμα… γνωριμιών, απαντά πως «το μέσον υπάρχει, δυστυχώς…».


Λίγες οι θέσεις που προκηρύσσονται…
Την ίδια άποψη με τον κ. Γαβαλά, όσον αφορά στη σύγκριση Ελλάδας και εξωτερικού, έχει και λέκτορας του Τμήματος Περιβάλλοντος: «Στην Ελλάδα, όταν κάνεις διδακτορικό, επειδή δεν έχεις άλλη επαγγελματική διέξοδο, το μυαλό σου πάει σχεδόν αποκλειστικά στην ακαδημαϊκή καριέρα. Στο εξωτερικό υπάρχει απορρόφηση όσων φτάνουν σε διδακτορικό επίπεδο, ακόμη και σε βιομηχανίες ή σε οποιαδήποτε εταιρεία. Εδώ, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.»
Σύμφωνα με τον ίδιο, το βασικό πρόβλημα απορρόφησης των υποψήφιων διδακτόρων από τα διάφορα τμήματα είναι το ότι προκηρύσσονται πολύ λιγότερες θέσεις από τον αριθμό των ατόμων που τελειώνουν το διδακτορικό τους. Πράγματι, στο Τμήμα Περιβάλλοντος υπάρχουν αυτήν τη στιγμή εγγεγραμμένοι, σύμφωνα με πληροφορίες της γραμματείας, αλλά και του προέδρου του Τμήματος, κ. Κώστα Χαλβαδάκη, περίπου 77 υποψήφιοι διδάκτορες. Αν υποτεθεί ότι γύρω στους 10 θα τελειώσουν κάθε χρόνο τη διδακτορική τους διατριβή και ότι οι θέσεις που προκηρύσσονται είναι κάτω από τις μισές, η δυσκολία απορρόφησής τους φαίνεται ξεκάθαρα.
Σύμφωνα με τον κ. Χαλβαδάκη, ο νέος νόμος για τα μεταπτυχιακά προγράμματα ορίζει μέγιστο αριθμό υποψήφιων διδακτόρων, ανά διδάσκοντα, τα πέντε άτομα. «Μέχρι πριν 20 χρόνια δεν υπήρχαν πολλοί κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος», λέει ο κ. Χαλβαδάκης. «Σήμερα, για κάθε θέση που προκηρύσσεται, υπάρχει σωρεία αιτήσεων…»

Δεν ξέρεις ξεκάθαρα τις προοπτικές σου…

Ο Απόστολος Παπανικολάου εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή πάνω στην Γεωοπτικοποίηση, στο Ερευνητικό Εργαστήριο Χαρτογραφίας του Τμήματος Γεωγραφίας.
Το βασικό πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αυτό της χρηματοδότησης. «Αν δε μένεις με τους δικούς σου, πρέπει να δουλεύεις για να αντεπεξέλθεις στις ανάγκες της καθημερινότητας. Αυτό, σου κόβει χρόνο από τη μελέτη.» Από προσωπική επιλογή δεν έχει ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα που θα του επέτρεπε να σταματήσει την εξωτερική δουλειά που κάνει, καθώς, όπως λέει, ανάλογα προγράμματα δεν καλύπτουν τακτικά και με σταθερό ρυθμό τα έξοδα των υποψήφιων διδακτόρων.
Σε ένα χρόνο περίπου υπολογίζει να ολοκληρώσει τη διδακτορική του διατριβή. Ποιες είναι οι προοπτικές του από εκεί και πέρα; «Η ακαδημαϊκή καριέρα με ενδιαφέρει, αλλά δεν ξέρω αν θα καταφέρω να βρεθώ σε κάποια θέση. Δε νομίζω ότι τελειώνοντας ξέρεις ξεκάθαρα τις προοπτικές σου», λέει. «Με το που κάνεις το διδακτορικό σου, δεν ξέρεις αν θα προκηρυχτεί κάποια θέση σχετική με το αντικείμενό σου. Μπορεί να κάνεις ένα - δύο μαθήματα, αλλά στην ουσία είσαι βοηθός κάποιου καθηγητή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το αντικείμενο είναι αυτό του διδακτορικού σου.» Όσον αφορά, πάντως, τη δυνατότητα απασχόλησης σε κάποια ιδιωτική εταιρεία, κατά την άποψή του μόνο κάτοχοι πολύ εξειδικευμένων και εφαρμοσμένων διδακτορικών ενδέχεται να βρουν κάποια ανταπόκριση, αλλά και πάλι είναι πολύ πιθανό να μην πληρώνονται ανάλογα.
 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey