Πρόσφατα βρέθηκε στα χέρια μου ένα κιτρινισμένο απόκομμα τοπικής εφημερίδας τού 1958: Μυτιληνιοί άποικοι στο Κονγκό αποστέλλουν χρηματική βοήθεια («μικρόν έρανον») - 17.000 δρχ., σημαντικό ποσό για την εποχή - στον τότε δήμαρχο Μυτιλήνης Απόστολο Αποστόλου, προκειμένου να συμβάλουν στην προσπάθεια για την αναστήλωση του Αρχαίου Θεάτρου. Στην ευσύνοπτη επιστολή τους επισημαίνουν ότι η αναστήλωση «θα λαμπρύνει και θα ζωντανέψει ό,τι ανώτερο πνευματικά έζησε και μεγάλωσε στην όμορφη αυτή γωνιά του νησιού μας».

Διαβάζω τα ονόματα των δωρητών της «αναστηλώσεως» με συγκίνηση, καθώς αναλογίζομαι ότι το 1958, σε μια περίοδο όπου η συζήτηση για την ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς βρισκόταν ακόμα στα σπάργανα, μια κοινότητα ανθρώπων μακριά από την πατρίδα τους αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να υποστηρίξει χρηματικά την προσπάθεια αναστήλωσης του Αρχαίου Θεάτρου της Μυτιλήνης.
Εύλογα αναρωτιέμαι τι συμβαίνει με την περιώνυμη αναστήλωση εν έτει 2011. Πλέον μιλούμε για «ανάδειξη» του κορυφαίου αυτού Θεάτρου της Αρχαιότητας, καθώς η ιδέα της αναστήλωσης «σκόνταψε» σε επιστημονικές και πρακτικές δυσχέρειες - για την ώρα τουλάχιστον. Η ανάδειξη, ωστόσο, είναι αναγκαίο και εφικτό έργο, προκειμένου το Αρχαίο Θέατρο να είναι αξιοπρεπώς επισκέψιμο, να διατηρείται σε καλή κατάσταση και να αξιοποιηθεί πολιτιστικά - όπως το Αρχαίο Θέατρο της Λήμνου για παράδειγμα. Ας αναλογιστούμε πως το Θέατρο της Πομπηίας στην Ιταλία, που είναι ακριβές αντίγραφο του Αρχαίου Θεάτρου της Μυτιλήνης, συγκεντρώνει κάθε χρόνο 8.000.000 επισκέπτες, ενώ το πρωτότυπο παραμένει ακόμη εγκαταλελειμμένο. Για να λάβει χώρα η ανάδειξη, απαιτείται ορισμένο χρηματικό ποσό, το οποίο θα προέρχεται είτε από κρατικές πηγές, είτε από ιδιώτες, είτε και από τα δύο. Εδώ ξεκινούν οι δυσκολίες: πέρα από την κρατική χρηματοδότηση των 50.000 ευρώ (από τη Νομαρχία Λέσβου), η οποία ίσα-ίσα καλύπτει ορισμένες στοιχειώδεις εργασίες για την ανάδειξη του Θεάτρου, ο δημόσιος κουμπαράς παραμένει εντυπωσιακά άδειος.
Οι Λέσβιοι, πάλαι ποτέ πρωτοπόροι μιας πνευματικής και πολιτιστικής άνοιξης, δείχνουν έμπρακτα την αδιαφορία τους για ένα σπάνιο μνημείο του Αιγαιακού Πολιτισμού, με ιστορία 2.300 περίπου χρόνων.



Στην ιστοσελίδα του σωματείου «Διάζωμα» (για τη διάσωση των Αρχαίων Θεάτρων) πατώ το σύνδεσμό «Οι κουμπαράδες έως σήμερα» για να βρεθώ μπροστά στο ποσό των 230 ευρώ αναφορικά με το Θέατρο της Μυτιλήνης. Σημειωτέον ότι τα 80 ευρώ (από το σύνολο των 230 που προαναφέρθηκαν) έχουν κατατεθεί από τους μαθητές Δημοτικού Σχολείου Καλλονής! Μήπως παραλείψαμε να αναλογιστούμε ότι μας δίνεται μια υπέροχη ευκαιρία - με την υποστήριξη του «Διαζώματος» - να συμμετάσχουμε όλοι σε μια αρχαιολογική εργασία ιστορικής σημασίας; Αρκεί ο κάθε Λέσβιος να ενισχύσει τον κουμπαρά με τον οβολό του ενός ευρώ για να συγκεντρώσουμε το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 75.000 ευρώ. Τι περιμένουμε; Ας μην προσμένουμε καμμία έξωθεν βοήθεια, ο τόπος μας έχει ανάγκη από φροντίδα και πολιτισμική πνοή. Εμπνεόμενοι από το παράδειγμα των μικρών μαθητών, θα δώσουμε ένα δικό μας, πανελλήνιο παράδειγμα κοινωνικής συνοχής και ομοψυχίας προς υλοποίηση ενός θαυμαστού έργου. Και μια τελευταία απορία: Μήπως σήμερα ο θεσμός της χορηγίας στη Λέσβο - ανεξαρτήτως της οικονομικής συγκυρίας - δε συγκινεί εύπορους πολίτες ή επιχειρήσεις με κύρος;
Εν τούτοις, σε τελική ανάλυση, πρωταρχική σημασία εξακολουθεί να κατέχει ο οβολός του κάθε Λέσβιου, σημάδι έμπρακτου ενδιαφέροντος για την αρχιτεκτονική και πολιτισμική κληρονομιά του τόπου μας. Αναδημοσιεύοντας σήμερα την ευγενική πράξη των Μυτιληνιών του Κονγκό το 1958, υπενθυμίζω στους Λέσβιους ότι μπορούν με τη μικρή συμβολή τους, με τον πολύτιμο οβολό, να κάνουν πράξη μια ιστορία που έχει αρχίσει από πολύ παλιά, να αναδείξουν το Αρχαίο Θέατρο - αφανές, κρυμμένο στολίδι του λόφου πάνω από την πόλη της Μυτιλήνης. Δεν προγραμματίζεται η ανάδειξη από κάποια αόρατη αρχή, αλλά εμείς την κάνουμε πράξη! Αναδεικνύουμε το Αρχαίο Θέατρο με τα λόγια μας και τη διάδοσή τους με τα έργα μας, τον οβολό μας.
Περιμένουμε με χαρά τη σύμπραξή σας!
Για περισσότερες πληροφορίες, www.diazoma.gr/.

Άννα - Ιάσμη Βαλλιανάτου
Μέλος Δ.Σ. του Συλλόγου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ν.Γ. Παπαδημητρίου