Είναι ευνόητο ότι η τροφή πέραν της βιολογικής της σημασίας έχει πολύ μεγάλη ψυχολογική σημασία, τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς. Και αντίστροφα η σχέση των γονέων και κυρίως της μητέρας με το παιδί, η συναισθηματική διαπλοκή μεταξύ τους, επηρεάζει αποφασιστικά τις διατροφικές συνήθειες, το είδος και την ποσότητα της προσλαμβανόμενης τροφής.
Βαθύτερα στρώματα του ψυχισμού του ανθρώπου συνδέονται μαγικά και θεοκρατικά συχνά με την τροφή. Οι λαοί που θυσιάζουν σφάγια και η νηστεία των πιστών στις θρησκείες αποδεικνύουν την ευρύτατη σημασία ενός κατά τα άλλα φυσικού φαινομένου. Η πείνα είναι ενστικτώδης ροπή στο φαγητό, ανάγκη και κίνητρο επιβίωσης. Η όρεξη, εκλεκτική και σύνθετη ψυχοσωματική λειτουργία, υπάρχει ως φυσιολογικός μηχανισμός υγείας, καλής διάθεσης και επιλεκτικής συμπεριφοράς. Η διαταραχή του αισθήματος της πείνας και οι ανωμαλίες στην όρεξη συχνά είναι το πρώτο βήμα μιας συναισθηματικής διαταραχής.
Υπάρχουν ψυχολογικές και ψυχοκοινωνικές διαταραχές που οδηγούν σε βαρείες στρεβλώσεις της διατροφής, με τραγικά αποτελέσματα.
Η καχεκτική ανάπτυξη σε παιδιά ιδρυμάτων, όπου γίνεται μηχανική παροχή φαγητού χωρίς μηνύματα αγάπης, στοργής και τρυφερότητας από υπαλλήλους που υποκαθιστούν τις μητέρες, είναι απόδειξη ότι ο τρόπος παροχής φαγητού είναι καθοριστικός. Οι αγκαλίτσες, τα χαμόγελα, η ζεστή συναισθηματική σχέση στο πατροπαράδοτο οικογενειακό τραπέζι κάνουν το ξεροκόμματο θρεπτική τροφή. Αντιθέτως, το ανούσιο γεύμα περνά τα έντερα χωρίς να αφομοιωθεί και το στερημένο αγάπης και στοργής παιδί του ιδρύματος δε μεγαλώνει, όσες θερμίδες κι αν πάρει. Το ντάντεμα, το τραγούδι της μητέρας, η αφοσίωσή της είναι εξίσου θρεπτικά με την καλύτερη τροφή.
Οι αυξολόγοι (ιατρική ειδικότητα) γνωρίζουν πως ο ψυχογενής νανισμός έχει καθαρά ψυχολογικά αίτια. Ένα παιδί χωρίς καμμιά σωματική αιτία γίνεται νάνος μόνο από ψυχολογική διαταραχή. Είναι ουσιαστική η παροχή σωστής διατροφής. Όμως η ποιότητα της μελλοντικής ζωής του παιδιού, η ψυχολογική του εξέλιξη εξαρτάται από το ψυχολογικό σκηνικό που συνοδεύει το φαγητό.
Από τη φύση της η διατροφή είναι το πεδίο όπου πολύ συχνά οι γονείς και τα παιδιά βρίσκονται σε συνεχή διένεξη. Η εξάρτηση από τους γονείς και η ανάγκη για ανεξαρτησία συγκρούονται στη διατροφή. Η διατροφή του παιδιού είναι χώρος δικής του αυτονομίας. Εφόσον δεν υπάρχουν παθολογικά αίτια, η προσπάθεια να επιβάλουν οι γονείς τις συνήθειες και τις ανησυχίες τους στους φυσικούς ρυθμούς του κάνει το φαγητό αντικείμενο μάχης και συγκρούσεων, όπου σχεδόν πάντα ανακηρύσσεται νικητής το παιδί. Στις περιπτώσεις που επικρατήσει η καταπίεση και η επιβολή πάνω στο παιδί, τούτο θα οδηγήσει σε σειρά διαταραχών της όρεξης, σε παχυσαρκία ή απίσχνανση.
Το παιδί μέσω της διατροφής θέλει να ανακαλύψει στο φαγητό την ταυτότητά του, να κάνει επιλογές, να τσεκάρει τα όρια ανοχής και αγάπης των γονέων. Ζητά το χώρο της ανεξαρτησίας του και του δικαιώματος να αποφασίζει μόνο του για κάτι που το ευχαριστεί και του ανοίγει τον κόσμο των γευστικών απολαύσεων. Κάθε προσπάθεια να εμποδίσουμε την αυτονομία του, να το καταπιέσουμε και να του επιβάλουμε τις δικές μας συνήθειες χωρίς να το πείσουμε, θα οδηγήσει σε άρνηση, εναντίωση και επιθετικότητα ή σε νοσηρή υποταγή.
Όμως και οι γονείς στο θέμα της διατροφής του παιδιού τους εκφράζουν το βαθύτερο ψυχισμό τους με ασυνείδητο τρόπο. Πίσω από την υπερπροστασία και το μπούκωμα του παιδιού κρύβονται τα φαντάσματα της δικής τους παιδικής ηλικίας, η δική τους ανασφάλεια, η δική τους υπεραναπλήρωση στα στερημένα από αγάπη και φροντίδα παιδικά τους χρόνια.
Η ασυνείδητη απόρριψη του παιδιού από τη μητέρα, η άρνησή της να το δεχθεί με αγάπη και τρυφερότητα, η αίσθηση ότι το παιδί είναι εμπόδιο για τη ζωή της και ο θυμός της γιατί το πλάσμα που έφερε στον κόσμο την υπέταξε μοιραία σε έναν τυραννικό σύζυγο, την οδηγεί σε υπερπροστασία και καταπίεση.
Η ανάγκη του γονιού να επιβληθεί και να ελέγξει τη ζωή του παιδιού, να το κουρδίσει στους δικούς του ρυθμούς διατροφής, το μετατρέπει σε μια θερμιδική μηχανή.
Έρευνες που αφορούν μητέρες που τεκνοποίησαν χωρίς να το θέλουν, που ταλαιπωρήθηκαν στον τοκετό, που γέννησαν π.χ. κορίτσι αντί για αγόρι που ήθελαν και που το παιδί τους δεν ήταν τόσο όμορφο όσο φαντάζονταν, δείχνουν ότι μέσω της ασυνείδητης απόρριψης γίνονται από ενοχές υπερβολικά υποχωρητικές, υπερβολικά αυστηρές και τα παιδιά τους οδηγούνται σε παχυσαρκία ή ανορεξία.
Πίσω από ένα παχύσαρκο ή ισχνό παιδί, που δεν έχει σωματικά προβλήματα υγείας, κρύβεται μία διαταραγμένη σχέση παιδιού και γονιών ή μια διαταραγμένη σχέση συζύγων ή μια προβληματική σχέση μεταξύ αδελφών.