Τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, πολλοί ποδοσφαιρόφιλοι γνωστοί μου, αγωνιούν για το αποτέλεσμα του «ντέρμπι» μεταξύ των αιωνίων αντιπάλων Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού, ενώ γνωστοί και φίλοι μου, που ανήκουν στη Νέα Δημοκρατία, αδημονούν να μάθουν ποιόν θα  βγάλει η κάλπη για αρχηγό του κόμματος τους.
Προσωπικά δεν έχω καμιά αγωνία, ούτε για το ντέρμπι ούτε για την εκλογή του νέου προέδρου, καθότι δεν είμαι ούτε ποδοσφαιρόφιλος ούτε νεοδημοκράτης, αλλά η όλη υπόθεση μού προκαλεί κάποιες σκέψεις, που θα ήθελα να τις μοιραστώ με τους αναγνώστες του «Εμπρός».
Δε θα ασχοληθώ φυσικά με το ντέρμπι. Είμαι τόσο άσχετος με τα ποδοσφαιρικά, ώστε πριν από λίγα μόνο χρόνια, δεν ήξερα με βεβαιότητα αν το εμβληματικό χρώμα του Ολυμπιακού ήταν το πράσινο και του Παναθηναϊκού το κόκκινο ή αντίστροφα, με αποτέλεσμα, όταν διατύπωσα τη σχετική απορία, να προκαλέσω καταφρονητικά σχόλια από κάποιους γνωστούς, που δε μπορούσαν να φανταστούν πώς είναι δυνατόν να υπάρχει και να επιβιώνει στην κοινωνία μας, άνθρωπος στερούμενος τέτοιων θεμελιωδών γνώσεων.
Αντίθετα η διαδικασία εκλογής του αρχηγού του κόμματος από τη βάση, παρουσιάζει ενδιαφέρον και με απασχόλησε από την εποχή που πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε εκλεγεί με τους ψήφους των μελών του, ο Γιώργος Παπανδρέου.
Με την πρώτη ματιά, η διαδικασία αποτελεί βήμα εκδημοκρατισμού των κομμάτων αυτών. Ας θυμηθούμε πώς αναδείχθηκαν οι πρώτοι εφτά πρόεδροι της ΝΔ και οι δυο του ΠΑΣΟΚ. Για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου, δεν έμπαινε φυσικά θέμα.  Ήταν οι ιδρυτές των αντίστοιχων κομμάτων και, έχοντας και το μαχαίρι και το πεπόνι, δεν είχαν να δώσουν λογαριασμό σε κανέναν.
Οι διάδοχοι του Καραμανλή όμως, αναδείχθηκαν με εσωτερικές, αδιαφανείς κατά το μάλλον ή ήττον, διαδικασίες, με έντονα τα χαρακτηριστικά της συναλλαγής και της ίντριγκας. Ομοίως η διαδοχή του Α. Παπανδρέου από τον Κ. Σημίτη, δεν έγινε με κανενός είδους δημοκρατικές διαδικασίες.
Θετικό επίσης στοιχείο είναι πως για πρώτη φορά έγινε αναφορά στην τήρηση του καταστατικού των εν λόγω κομμάτων, ασχέτως αν στην εξέλιξη διαπιστώθηκε πως το περίφημο αυτό καταστατικό, το αγνοούσαν τα περισσότερα από τα στελέχη (πόσο μάλλον τα απλά μέλη) των κομμάτων αυτών και πως ως τώρα ουδέποτε τηρήθηκε. Έτσι είδαμε το πρωτοφανές γεγονός (τόσο στην ανάδειξη του Γιωργάκη, όσο και στη διαδοχή του Κωστάκη), να γράφονται μέλη και αμέσως να ψηφίζουν, πράγμα που δε θα ήταν ανεκτό στην εκλογή του προεδρείου οποιαδήποτε σωματείου ούτε καν εξωραϊστικού συλλόγου.
Υπάρχει όμως και η altera pars του ζητήματος: Κατά πόσον αποτελεί εγγύηση εκδημοκρατισμού της πολιτικής ζωής του τόπου, η εκλογή του προέδρου ενός κόμματος από τη βάση; Μήπως έτσι επιτυγχάνεται το αντίθετο; Μήπως έτσι κατοχυρώνεται η παντοδυναμία του Αρχηγού του κόμματος, που συμβαίνει μάλιστα να είναι, ή να επιδιώκει να γίνει, «κόμμα εξουσίας»; Άλλωστε ένα από τα κριτήρια που μετρήσανε στην εκλογή του διαδόχου, ήταν η ικανότητα του να οδηγήσει το κόμμα ξανά στην εξουσία.
Θα μου πείτε τώρα, δημοκρατικότερα λειτουργούνε τα «κόμματα νέου τύπου», που έχουν και καταστατικό και μέλη καταγεγραμμένα και εφοδιασμένα με κομματικό βιβλιάριο, που πληρώνουν τακτικά τη συνδρομή τους, που διαθέτουν οργανωτική δομή και διοργανώνουν συνεδριάσεις, συνδιασκέψεις και τακτικά ανά τετραετίαν, συνέδρια; Η οδυνηρή πείρα από τις εξελίξεις της τελευταίας τριακονταετίας, απέδειξε πως ο υπερβολικός οργανωτισμός μπορεί να ματαιώσει κάθε εκδημοκρατισμό. Το αποδεικνύει το φαινόμενο τόσων και τόσων ηγετών τέτοιων κομμάτων, που όχι μόνο είναι κολλημένοι ισοβίως στην αρχηγία του κόμματος και της χώρας, αλλά έχουν εν ζωή ορίσει το διάδοχό τους, μεταξύ των στενών συγγενικών τους προσώπων.
Η πυραμιδική δομή της ηγεσίας των κομμάτων αυτών, εκτός του ότι αναπαράγει την ανισότητα, που υποτίθεται πως θέλουν να καταργήσουν στην κοινωνία, δημιουργεί μηχανισμούς, με τους οποίους η βούληση των απλών μελών της βάσης, φτάνει καταλλήλως φιλτραρισμένη και αλλοιωμένη στην κορφή και ταυτοχρόνως αποκλείονται οι ανεπιθύμητοι από ηγετικά πόστα. Εκτός πια αν είναι αρκετά πονηροί για να εκμεταλλευτούν αυτόν τον οργανωτισμό προς ίδιον όφελος, όπως ακριβώς συνέβη με τον ανεκδιήγητο Γκορμπατσόφ, που όπως ο ίδιος ομολόγησε, εκμεταλλεύθηκε κατάλληλα το «δημοκρατικό συγκεντρωτισμό», για να προωθηθεί ο ίδιος και οι ομόφρονές του στην ηγεσία του κόμματος και της ΕΣΣΔ, έχοντας εκ των προτέρων παρμένη την απόφαση να τη διαλύσει.