ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΚΚΟ ΤΩΝ... ΛΕΟΝΤΩΝ

Για άλλη μια φορά, με αφορμή τις πλημμύρες στην Καλλονή, ακούσαμε αυτές τις μέρες και διαβάσαμε στις εφημερίδες την ίδια φράση: «η φύση εκδικείται»! Η ανθρώπινη δραστηριότητα ανέκαθεν επηρέαζε το περιβάλλον. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ξεχέρσωσε το πρώτο κομμάτι γης για να το καλλιεργήσει, από τη στιγμή που άρχισε η εκμετάλλευση πηγών ενέργειας και για πολλούς αιώνες, η φύση κατάφερνε να απορροφά τις συνέπειες των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, να επανορθώνει σε σημαντικό βαθμό τις αρνητικές τους επιδράσεις. Ωστόσο, η βιομηχανική επανάσταση και η ανάπτυξη του καπιταλισμού ανέτρεψαν άρδην την ισορροπία αιώνων. Ο άνθρωπος είναι ένα από τα πολυπληθή αλληλεπιδρώντα στοιχεία των οικοσυστημάτων. Έχει αποκτήσει την ικανότητα να επιφέρει μεγάλες μεταβολές στα οικοσυστήματα, όχι όμως και να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο! Έτσι, βρίσκεται συχνά σε αδυναμία να τα διαχειριστεί με επιτυχία και να τα προστατεύσει από τις ανεπιθύμητες παρενέργειες των δραστηριοτήτων του!
Η ζωή στη Γη υπάρχει περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια. Το ανθρώπινο είδος, μόνον τα δύο τελευταία εκατομμύρια χρόνια. Πριν από τον άνθρωπο κυριαρχούσαν στη Γη άλλα ζώα, για πολλά εκατομμύρια χρόνια, αλλά η φύση τα εξαφάνισε όταν την απειλούσαν, γιατί δε διέθεταν τη σοφία να σταματήσουν το καταστροφικό τους έργο. Τα ίδια περιμένουν και το «σοφό» άνθρωπο, που αντί να συμμορφωθεί με τους φυσικούς νόμους, θέλει να επιβάλει τους δικούς του. Κι αυτό γιατί δεν κατανόησε ότι είναι μικρότερος από έναν κόκκο άμμου και χωρίς καμμιά σχεδόν επιρροή στην εξέλιξη του σύμπαντος!

Η Διακυβερνητική Επιτροπή τού ΟΗΕ για τη μελέτη των παγκόσμιων κλιματικών αλλαγών αποδίδει στον άνθρωπο την ολοκληρωτική ευθύνη για τις κλιματικές αλλαγές... «Η φύση εκδικείται», συνηθίζουμε να λέμε, περιγράφοντας τις καταστροφικές επιπτώσεις όλων αυτών των δραστηριοτήτων. Η φύση δεν εκδικείται, απλά δεν αντέχει άλλο, έχουν ξεπεραστεί τα όρια της επανορθωτικής της δράσης στις καταστροφικές ανθρώπινες ενέργειες. Στη φράση «Η φύση εκδικείται!» βρίσκεται σωρευμένη η μη ύπαρξη σεβασμού στο περιβάλλον, ουσιαστικά η μαζική κουλτούρα αδιαφορίας μας για το περιβάλλον. Είναι το αποτέλεσμα του είδους της κοινωνίας το οποίο η σημερινή παγκόσμια πολιτική οικονομία παράγει. Η βιομηχανική δραστηριότητα, οι αγροτικές μονοκαλλιέργειες και η υπερκατανάλωση «απορριπτέων προϊόντων» παράγουν άλλες μορφές ανασφάλειας...
Αυτή είναι η αλήθεια, η φύση δεν εκδικείται τους ανθρώπους, υποβαθμίζεται από αυτούς! Εμείς δημιουργήσαμε τις απειλές που προέρχονται από το περιβάλλον, διαταράσσοντας την ισορροπία των οικοσυστημάτων (όπως αυτό της Καλλονής). Ένα μεγάλο μέρος των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων μπορεί, και πρέπει, να αποδοθεί στην πίστη του καπιταλισμού στην ανθρώπινη δυνατότητα να μάθει και να κυριεύσει τα πάντα. Στα πλαίσια της αναζήτησης της ανωτερότητας και της ασφάλειας, πραγματοποιήθηκε ένας λανθασμένος διαχωρισμός μεταξύ ανθρωπότητας και φύσης, όπου ο φυσικός κόσμος εκλαμβάνεται σαν κάτι που πρέπει να... εξημερωθεί και να κατακτηθεί, σαν πηγή κέρδους και πλουτισμού και όχι σαν κάτι που χρήζει σεβασμού! Αυτός ακριβώς ο διαχωρισμός μάς επιτρέπει να υποτιμούμε το περιβάλλον, αδιαφορώντας παράλληλα για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις...

Καμμία όμως υποτίμηση δεν πραγματοποιείται χωρίς κόστος. Ποιος θα πληρώσει π.χ. το κόστος της ανασφάλειας που δημιουργείται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής; Η κλιματική αλλαγή έχει τα περισσότερο επικίνδυνα αποτελέσματα στις ομάδες αυτές που είναι ήδη ευάλωτες, λόγω της φτώχειας, του χαμηλού επιπέδου μόρφωσης και γενικότερης έλλειψης πόρων, γνωσιακών και υλικών. Τα εμπειρικά ευρήματα σχετικά με τη σύνδεση ανισότητας και σύγκρουσης θα έχουν μεγαλύτερη εφαρμογή στο μέλλον, καθώς η ανισότητα μεταξύ κοινωνιών, κρατών, περιοχών και ατόμων έχει αυξητικές τάσεις... Αυτοί που διαθέτουν του φυσικούς πόρους, θα είναι σε θέση να προστατεύσουν τον εαυτό τους από την περιβαλλοντική υποβάθμιση και να ασφαλίσουν, για δική τους χρήση, τα καλύτερα κομμάτια γης, και τον έλεγχο των πηγών! Αντίθετα, αυτοί που βρίσκονται στο στάδιο της επιβίωσης, θα πιεστούν και θα αγγίξουν τα όρια της ίδιας τους της ύπαρξης. Το βασικό ζήτημα σε αυτή την κατάσταση, που μοιάζει με σενάριο αλλά δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η μη αντιμετώπισή της, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συγκρουσιακές καταστάσεις...
Επιτέλους, θα πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσουμε αν με τη στάση μας θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα κέρδη (οικονομικά ή μικροκομματικά) αυτών που καταστρέφουν τη φύση, ή αν θα παραδώσουμε στους απογόνους μας τον πλανήτη Γη που δικαιούνται... Από τον περιβαλλοντικό λάκκο των λεόντων,

... ο Δανιήλ.