Χρησιμοποιούνται κυρίως από την αστυνομία για τη διάλυση και απώθηση συγκεντρωμένου πλήθους πολιτών. Τα δακρυγόνα [CS (o-chlorobenzylidenemalononitrile), τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα γίνεται χρήση κυρίως της ουσίας αυτής, CN (w-chloroacetophenone), OC (Oleoresin Capsicum) ή ανάμειξη CN/CS, CN/OC, CS/OC] επιδρούν στον οργανισμό, ερεθίζοντας τους ιστούς των βλεννογόνων (μάτια, μύτη, στόμα), τους πνεύμονες, το δέρμα και το πεπτικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η δράση τους αρχίζει μόλις κρυώσουν και στερεοποιηθούν, δηλαδή μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα... Κατηγορούνται από ελληνικούς και διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς ότι σε μακροχρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσουν καρκινογένεση, γενετικές μεταλλάξεις και γεννητικές ανωμαλίες, ακόμη και θάνατο, αν χρησιμοποιηθούν σε κλειστούς χώρους. Επίσης, σε περιπτώσεις ευρείας χρήσης, έχουν παρατηρηθεί διαταραχές του έμμηνου κύκλου στις γυναίκες, με πρόωρη έναρξη της επόμενης περιόδου…

Αν εκτεθείς στα χημικά αυτά, μέσα σε 20 δευτερόλεπτα θα νιώσεις ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα: τσούξιμο στα μάτια, τη μύτη, το στόμα και το δέρμα. Ακατάσχετη δακρύρροια και θολή όραση. Καταρροή. Σιελόρροια. Βήχα. Δύσπνοια. Πονοκέφαλο. Απώλεια, προσανατολισμού και σύγχυση. Απώλεια ισορροπίας. Πανικό. Ταχυκαρδία. Τάση για εμετό. Δερματικά εγκαύματα κ.λπ.. Ακόμη, σε κάποιες περιπτώσεις αυξημένης ευαισθησίας, μπορεί να προκαλέσουν μούδιασμα στα άκρα, γαστρεντερίτιδα, διάτρηση στομάχου, έλκη στους βλεννογόνους, νεφρικές βλάβες, επιδείνωση δερματικών προβλημάτων (ακμή, έκζεμα) κ.λπ.! Αν αντιμετωπίζεις κάποια από τις παρακάτω καταστάσεις, υπάρχει το ενδεχόμενο να σου προκαλέσουν σοβαρές και μακροχρόνιες βλάβες: εγκυμοσύνη ή σε διαδικασία επίτευξης εγκυμοσύνης, θηλασμός (τα τοξικά περνούν στο βρέφος μέσα απ’ το γάλα), καταστολή του ανοσοποιητικού (ασθενείς σε χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, θεραπεία με κορτικοστεροειδή, με λύκο ή AIDS), διαβήτης, υπέρταση, άσθμα, αναπνευστικά προβλήματα, μολύνσεις των ματιών, ψυχικές διαταραχές. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι!

Για να προφυλαχτείς, απομακρύνσου το ταχύτερο, εφόσον αυτό είναι εφικτό. Μην αγγίξεις τις χειροβομβίδες με γυμνά χέρια, γιατί βρίσκονται σε υψηλή θερμοκρασία και μπορεί να σου προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα. Προσπάθησε να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Αν φοράς φακούς επαφής, βγάλε τους αμέσως (με χέρια που δεν έχουν εκτεθεί στα δακρυγόνα), γιατί το αέριο εγκλωβίζεται πίσω τους και επιδεινώνει τα συμπτώματα. Αν πάσχεις από άσθμα και έχεις μαζί σου βρογχοδιασταλτικό σπρέυ, κάνε μια προληπτική εισπνοή. Προστάτευσε το στόμα και τη μύτη σου με κάποιο ύφασμα - ακόμα καλύτερες είναι οι ενισχυμένες μάσκες με φίλτρο ενεργού άνθρακα. Ένα μαντήλι είναι επίσης κατάλληλο και γίνεται ακόμα πιο αποτελεσματικό αν είναι σφιχτά δεμένο, που πρέπει ν’ αλλάζεις συχνά, γιατί συσσωρεύει τα χημικά αέρια και μπορεί να προκαλέσει ξαφνική λιποθυμία, ειδικά αν έχει βραχεί για κάποιο λόγο. Προστάτευσε τα μάτια σου με γυαλιά ηλίου ή οράσεως. Προστάτευσε το δέρμα σου και τα μαλλιά σου, κουμπώσου, κατέβασε τα μανίκια, φόρα το μπουφάν σου και σήκωσε την κουκούλα. Τα βαμβακερά ρούχα προστατεύουν καλύτερα από τα συνθετικά. Αν εισπνεύσεις δακρυγόνα, φύσα τη μύτη σου, ξέπλυνε τα μάτια και το στόμα σου με άφθονο νερό. Προσπάθησε να βήξεις και να φτύσεις και μην καταπίνεις. Τα μάτια ανακουφίζονται επίσης με κολλύριο τεχνητών δακρύων ή με ένα διάλυμα μισό-μισό με αντιόξινο για το στομάχι (π.χ. Maalox) και νερό. Το δέρμα ανακουφίζεται με διάλυμα μαγειρικής σόδας σε νερό. Μόλις φτάσεις στο σπίτι σου, βγάλε τα παπούτσια σου πριν μπεις μέσα - ιδιαίτερα οι λαστιχένιες σόλες απορροφούν περισσότερο τα χημικά. Μην κάτσεις πουθενά, γιατί θα μεταφέρεις κι εκεί τα χημικά. Γδύσου κατ’ ευθείαν στο μπάνιο και κάνε ένα δροσερό ντους με άφθονο σαπούνι. Λούσε καλά τα μαλλιά σου και φρόντισε να καθαρίσεις σχολαστικά όλα τα σημεία, ακόμη και κάτω απ’ τα νύχια και το εσωτερικό των αυτιών. Πλύνε όλα τα ρούχα, τα εσώρουχα και τα παπούτσια σου ξεχωριστά απ’ τα υπόλοιπα άπλυτα, με κάποιο ισχυρό απορρυπαντικό, στην υψηλότερη θερμοκρασία που αντέχουν, φορώντας γάντια που θα πετάξεις μετά…

Τι να ΜΗΝ κάνεις: Μην τρίβεις τα μάτια σου, μην αγγίζεις το πρόσωπό σου, μη χρησιμοποιείς κρέμες, κραγιόν ή βαζελίνη για να «προστατεύσεις» τα μάτια και τη μύτη σου. Τα σύγχρονα χημικά έχουν βάση λιπαρές ενώσεις που ενώνονται με τα παραπάνω προϊόντα και παρατείνουν την έκθεσή σου στις τοξικές ουσίες. Η χρήση λεμονιού δε βοηθάει σήμερα που τα χημικά είναι όξινα. Αν οι ενοχλήσεις επιμείνουν, ιδιαίτερα αν νιώθεις δύσπνοια ή αρρυθμίες, πήγαινε στο νοσοκομείο και ζήτα βοήθεια γιατρών. Μέσα από το λάκκο των δακρυγόνων, γνωρίζουμε πως οι οδηγίες αυτές τελευταία μάς χρειάζονται συχνότερα…

… ο Δανιήλ.