Με ένα πλούσιο - όπως και το παρελθόν του - απόθεμα από μνήμες, που αποτελούν το απόσταγμα μιας πλέριας πνευματικής ζωής, έρχεται και πάλι κοντά μας, με το τελευταίο του βιβλίο «Ένα παρελθόν χωρίς μέλλον», ο δικός μας, γνωστός και καταξιωμένος λογοτέχνης κ. Τάκης Χατζηαναγνώστου.
Αξιώθηκα, επιτέλους, ύστερα από τηλεφώνημά του, να περάσω από το σπίτι του να πάρω το βιβλίο, που μου το είχε υποσχεθεί - είναι αλήθεια - λίγο πριν το καλοκαίρι. Όμως, όλο και κάτι συνέβαινε, ύστερα ήταν και οι διακοπές του στο νησί, πέρασε ο καιρός… Δεν κρύβω ότι ένιωσα μεγάλη συγκίνηση όταν άνοιξε το βιβλίο, πήρε το στυλό του κι έγραψε με καλλιγραφικά γράμματα την αφιέρωση: «Στον καλό μου φίλο… με την αγάπη μου»! Το πήρα στα χέρια μου και κοιτώντας το, πέρασε από τα μάτια μου σα να ’ταν χτες η πρώτη φορά που τον είδα, ήταν στην Εφταλού, σε μια σεζλόνγκ στην ακροθαλασσιά, έξω από την κούλα μας, μωρό εγώ, νέος εκείνος, να γράφει στο μπλοκ του, ποιος ξέρει ποιο μυθιστόρημα… Από τότε κάποιο μικρόβιο θα πρέπει να κόλλησε και σε μένα… Τώρα, ύστερα από τόσα χρόνια, έπαιρνα από τα χέρια του - τέτοια τιμή - αφιερωμένο τούτο το τελευταίο του πόνημα.
Σήμερα, σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς, που όλοι μας ψάχνουμε από κάτι να πιαστούμε, οι αναμνήσεις και οι αναπολήσεις από τα βάθη του νου και της ψυχής αποτελούν ένα σίγουρο λιμάνι. Σ’ ένα τέτοιο λιμάνι μάς οδηγεί ο συγγραφέας, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του, καθώς, με πολλή φυσικότητα, άψογη και μεστή γραφή, χωρίς ενδοιασμούς και δεσμεύσεις, ανακαλεί, ανασύρει και ξεδιπλώνει, με το γνώριμο άρτιο, γαλήνιο, ήπιο και ανθρώπινο λόγο του, κομμάτια ενός παρελθόντος που πια δεν υπάρχει. Αναμνήσεις, προσωπικές συγκινήσεις και βιώματα, αλλά και περιστατικά μιας ολόκληρης ζωής. Από την άνοιξη του 1937, μόλις 14 χρόνων, όπως αναφέρει, δε σταμάτησε ποτέ - ως τα σήμερα, στην πολύχρονη και δημιουργική λογοτεχνική του διαδρομή - να διαβαίνει «άλλοτε σε κακοτράχαλα, άξενα, και πολλές φορές πικρά μονοπάτια, κι άλλοτε σε φαρδιές λεωφόρους, γεμάτες φως και χαρά».
Νομίζω πως θα συμβαίνει σε όλους μας, το παρελθόν να χτυπά σα μια δεύτερη καρδιά μέσα μας και, κάποιες φορές, είναι τέτοιας λογής οι κτύποι της που ξυπνάν όλα όσα έχουμε κρυμμένα εκεί, χαρίζοντάς μας ανεπανάληπτες στιγμές ρέμβης και αναπόλησης. Τέτοιες δικές του στιγμές και «προσωπικά του βιώματα», γραμμένα με μια ιδιαίτερα νοσταλγική διάθεση, που μας συγκινεί και μας αιχμαλωτίζει, μοιράζεται μαζί μας μέσα στις 250 σελίδες του βιβλίου του ο κ. Χατζηαναγνώστου, κάνοντάς το να διαβάζεται με έντονο ενδιαφέρον και περισσή ευχαρίστηση.
Παρ’ όλα αυτά, με την έμφυτη ευγένεια, πραότητα και γαλήνη που τον διακρίνει, όντας άνθρωπος με πολλή ευαισθησία, γράφει στον επίλογο… κι αναρωτιέται: «αν, το να βγάζει κανένας στο φως τα προσωπικά του βιώματα, μπορεί να ενδιαφέρουν κανέναν έξω απ’ τον ίδιο ή είναι μια άχρηστη πολυτέλεια». Αλίμονο αν - για μας τους κατοπινούς - δεν είχε ενδιαφέρον ένα τέτοιο παρελθόν, φάρος και δάσκαλος του παρόντος μας και οδηγός του μέλλοντός μας. Το έχουμε ανάγκη, περισσότερο από ποτέ θα έλεγα, να διατηρούμε τέτοιες γέφυρες, ανάμεσα στο «χτες» και το «σήμερα», που μας δίνουν τη δύναμη να στοχεύουμε στο «αύριο».
Τελειώνοντας, δε θα ’θελα ν’ αφήσω χωρίς να αναφέρω κάτι που, εμένα προσωπικά, «μου χτυπά άσκημα στ’ αυτί», όπως και του κυρ-Νίκου, τότε, κι αυτό είναι οι δυο λέξεις στο δεύτερο μισό του τίτλου του βιβλίου: «χωρίς μέλλον»… Επειδή κάθε δύση φέρνει μια ανάμνηση και κάθε ανατολή μια ελπίδα και επειδή τυχαίνει να γνωρίζω το ζήλο και την εργατικότητά του - παρ’ όλη την ηλικία του -, θέλω να πιστεύω και να ελπίζω πως κάποια «τοπία ζωής» θα υπάρχουν ακόμα, σε κάποια συρτάρια κρυμμένα, που κάποια στιγμή θα τα φέρει στο φως και θα διαψεύσουν, ελπίζουμε, αυτό το… «χωρίς μέλλον».