Οδοιπορικό στη Λέσβο 3-16 Έρευνα και Ερωτήματα 3-16

Το ύψωμα από τον νοτιά Το ύψωμα από τον νοτιά

Ο Προϊστορικός Αι Λιας Σκαλοχωρίου*

07/01/2021 - 13:55

Επάνω από τις 12 (με τα Καληώρια Σκουτάρου-Β.Κουμαρέλλας) προϊστορικούς Οικισμούς, των βόρειων παραλίων του Δυτικού νησιού, στο επιβλητικό ύψωμα των 544μ, που φιλοξενεί τον Αι Λια του Σκαλοχωρίου,** εμφανίστηκαν οι πρώτοι κάτοικοι, ιδρύοντας ένα πανάρχαιο Οικισμό της Πρώιμης Χαλκοκρατίας, γύρω και κυρίως νότια και ανατολικά από την κορυφή, σε μια έκταση περίπου 85 στρεμμάτων (κύριος οικισμός)! Όμως ,όπως δείχνει ο χάρτης (φώτο 2), νέα έρευνα έδειξε την επέκταση του οικισμού, δυτικά της κορυφής, σε μια μεγάλη λουρίδα επίπεδης γης, 263 περίπου στρεμμάτων όπου φαίνεται υπήρχαν γεωργοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις! Αυτό το ύψωμα ,σύμφωνα με την γνώμη μου, «επόπτευε» σαν κάποιας μορφής κέντρο, τους παράλιους οικισμούς, ίσως με άλλη σημαντική θέση, πολύ εσωτερικά, στα Λέπερνα των Χυδήρων (Μ.Αξιώτης)!

Πολύ πριν εμφανιστούν οι άποικοι της Ύστερης Χαλκοκρατίας, οι Μυκηναΐοι,  στην θέση της μετέπειτα Αιολικής Άντισσας, αυτός ο μεγάλος οικισμός, μάλλον αποτελούσε το Οικονομικό ή και διοικητικό Κέντρο της περιοχής, πολύ μικρότερο βέβαια από τα μεγάλα κέντρα της Προϊστορικής Θερμής, του Κουρτήρ στην σκάλα Λισβορίου ,του Κάβου-Κόκαλα, στην περιοχή του Πλωμαρίου., ίσως και του Σκεπαστού, στην εύφορη περιοχή της Αρχαίας Αρίσβης (Β.Κουμαρέλλας)!! Δεν γνωρίζουμε βέβαια τι είδους «διοίκηση», ή αλληλεξαρτήσεις είχαν οι οικισμοί αυτής της Περιόδου! Την συγκεντρωτική της Μυκηναϊκής Κοινής ή τις τοπικές επικράτειες των Κρατών -Πόλεων της Αιολικής Λέσβου;;! Τα ευρήματα στο ύψωμα είναι πολλά και με την διάνοιξη του δρόμου, εμφανίστηκαν στην νότια πλαγιά, τα πέτρινα κτίσματα του! Κεραμική από χειροποίητα αγγεία όλων των τύπων του Πολιτισμού αυτού, πιθάρια και λίθινοι μυλόλιθοι και σφοντύλια, δείχνουν την γνωστή  αγροτοκτηνοτροφική του βιωματική σχέση με το περιβάλλον! Όμως ορισμένα λίθινα τέχνεργα, δείχνουν την σχέση της θέσης  με διακίνηση εμπορικών εξωτερικών αγαθών, μιας εύπορης κοινωνίας! Η γλυφίδα από εισαγμένο πρασινόλιθο, η λεπίδα από εισαγμένο οψιδιανό, το πίσω τμήμα της λίθινης, καλοφτιαγμένης αξίνας με στυλεό, δείχνουν την ικανότητα ανεύρεσης αυτών των υλικών ή και εργαλείων ,μέσω του εμπορίου! Αμέτρητα εργαλεία ,όπως ξέστρα, λεπίδες κα, κατασκευάζονταν από τον τοπικό πυριτόλιθο, ίσως του Κέντρου της Πόχης! Η περίοδος αυτή, σίγουρα εμφανίζει και επεμβάσεις εχθρικές, κατά των παραλίων, όπως αποδείχτηκε από τις λίθινες βολίδες σφενδόνης ,στον οικισμό του Μάκρυνα Λαψάρνων, στην πραγματικότητα όμως είναι άγνωστα, όπως  η γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, η κοινωνική διαστρωμάτωση αυτών των Αιγαίων-Μικρασιατών ανθρώπων!

*Δημοσιεύτηκε από τον Μάκη Αξιώτη , το 1997 στις Θέσεις της περιοχής και περιγράφηκε μία εβδομάδα μετά από τον Βασίλη Κουμαρέλλα (Εμπρός 1997)**Επισκέφτηκα την θέση πάλι, το 2013 με τον Μάκη Παυλέλλη και τον Απ.Μακαρατζή

 

ο κύριος οικισμός και η επέκταση του

η νότια πλαγιά με τα σπίτια

Χειροποίητη κεραμική, πυριτόλιθος  και ευγενή εργαλεία

όπως η λεπίδα οψιδιανού

η πράσινη γλυφίδα

η αξίνα με στυλεό

αλλά και μπόλικοι Μυλόλιθοι!

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey