Η τοποθεσία Μοναστηρέλλια ,βρίσκεται στην κορυφή της ρεματιάς του Λυγιώνα της Πέτρας! Μικρά σπιτάκια ερειπωμένα, μαντριά, φουρνάκια γραφικά, καλοφτιαγμένα. Εδώ βρίσκεται ο Αι- Δημήτρης (39ο 19.3159-26ο 13.0425)Το εξωκλήσι είναι μεγάλο, φτιαγμένο από σκούρο ανδεσίτη, λάσπη και τουβλάκια. Επάνω από τα πλάγια παράθυρα και την πόρτα, μονολιθική πλάκα με χαραγμένο σταυρό και κοίλη την μια πλευρά (αψίδα). Αρκετοί λιθόπλινθοι, εντοιχισμένοι, ανήκουν σε παλιό κτίσμα. Σώζεται ο βόρειος, ο νότιος και ο ανατολικός τοίχος (ήταν ασκέπαστο, με χαμηλούς τοίχους) του παλαιότερου μεταβυζαντινού ναού, σε σχήμα μικρής δρομικής Βασιλικής. Φαίνεται όμως, πως υπήρχε εδώ παλαιότερος ναός, στον οποίο ανήκουν οι λιθόπλινθοι και οι κιονίσκοι στο ιερό. Επίσης ένα κατώφλι, δίπλα στην πόρτα Κάτω από τις πλάκες (παλιά) του δαπέδου, βρέθηκε η Παναγιά, που μεταφέρθηκε (γύρω στο 1890-1900) στην Παναγιά της Στύψης 

Λίγα μέτρα νοτιότερα, βρίσκεται θεμέλιο, κτίσματος. Δυτικά του σωζότανε «αψίδα» εκκλησιάς, που έπεσε. Γύρω είναι γεμάτο από κεραμίδια, τούβλα και όστρακα μεσαιωνικών και μεταγενέστερων αγγείων. Εδώ λοιπόν, πρέπει να υπήρχε μικρό Μοναστήρι. Σε μια ανέκδοτη έκθεση, του Ηγουμένου της Μονής Λειμώνος, το 1898, διαβάζουμε: «Παραλείποντες ό,τι και ου μακράν της Στύψης υπάρχει τόπος εκκλησίδιον εις την Παναγίαν ανατεθειμένον, έχει και μοναστηράκι, κοινώς ονομαζομένον».Λεσβιακα τομ Τομ Γ 1959. Το διπλανό κτίσμα, με τη αψίδα που έπεσε, το ονομάζουν Αι-Γιώργη. Μια μεγάλη Βάση ελαιοπιεστηρίου με δυο σταυρούς ανάγλυφους, στην πλάγια πλευρά ανήκε στο Μοναστήρι Μια μεγάλη στέρνα, μαζεύει το νερό της πηγής, που έβγαινε δίπλα από την εκκλησιά.* Στην ρεματιά του Λυγιώνα, κάτω από τα Μοναστηρέλλια, λειτουργούσαν συνεχώς, με το νερό αστείρευτων πηγών 17-18 νερόμυλοι (ο τελευταίος μέχρι το 1960).Αυτοί το 1548 , ήταν 26 και ανήκαν σε ένα Οικισμό, που μάλλον ζούσε από αυτούς Ο Ligona στον Ναχιγιέ Μολύβου, έχει 59 Χριστιανικά και 3 Μουσουλμανικά σπίτια! Μέσα στην ρεματιά καλλιεργεί σιτάρι, αμπέλια, κριθάρι, κουκιά ,ελιές κα αλλά κύρια λειτουργεί τους νερόμυλους! Όμως πληρώνει 170 A μουκατά ο παπάς Ikseno για το τσιφλίκι του Μοναστηριού του Ταξιάρχη (Αρχιστράτηγου)** Βλέπουμε λοιπόν τον Αι Δημήτρη, τον Αι Γιώργη, την μεταγενέστερη αναφορά σε μοναστήρι της Παναγίας και το 1548 το μοναστήρι του Ταξιάρχη! Πιστεύω ότι στην θέση τούτη υπήρχε το Μοναστήρι του Ταξιάρχη (αν δε εννοεί τον Ταξιάρχη του Μολύβου, μετόχι του Λειμώνος τον 17ο αι)! Ότι ο παλιός ναός στην θέση του Αγ.Δημητρίου ανήκε στον Ταξιάρχη ! 

Εδώ γύρω η περιοχή, κάτω από τον αρχαίο δρόμο προς τον Βαφειό, είναι γεμάτη από αρχαία κεραμική και κτίσματα (από την Κλασσική στην Ρωμαϊκή περίοδο)!Κύρια στα αρχαία σέτια από ογκόλιθους και στην πληθώρα της γκρίζας και μελανόμορφης κεραμικής, των πήλινων ειδωλίων και των πιθαριών (μαντρί Παναγιώτη Βαλιοντή), ίσως τοποθετείται το Αρχαίο Τέμενος της Μήθυμνας που ορίζεται από τρεις πέτρινους όρους (ΟΡΟΣ ΤΕΜΕΝΕΟΣ)που βρέθηκαν από τον Ράχωνα μέχρι τον Βαφειό 

*Περπατώντας τη Λέσβο Τομ Α σελ 270** Καμπουρίδης, Η Λέσβος τον 16ο αι. 

στον παλιό Ναό μοναστηριού  

με το ελαιοπιεστήριο  

με τις πηγές και τους νερόμυλους του Λυγιώνα!  

Η Παναγιά της Στύψης  

τα τεράστια σέτια  

με την κεραμική ίσως του ΤΕΜΕΝΟΥΣ  

στην ευρύτερη περιοχή