
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Οδοιπορικό στη Λέσβο
Όταν αναφέραμε τις κρήνες που ο Χασάν Πασάς χάρισε στα Πάμφιλα, γράψαμε ότι διέταξε να χρησιμοποιηθεί το νερό από τις «Πηγές Μουσούνια» τις οποίες ακόμα χρησιμοποιεί το χωριό για την ύδρευση του. Όπως προαναφέραμε οι πηγές βρίσκονται στις πλαγιές των υψωμάτων, στα νότια της λεκάνης, που ανοίγεται ανατολικά, στον Αι Νικόλα των Πύργων Θερμής. Στην κορυφή της πλαγιάς, βρίσκεται ο τρίτος Ιερός χώρος, στο εξωκκλήσι του Αι Γιάννη. To εκκλησάκι, αποτελεί τον τρίτο, Ιερό χώρο της λεκάνης και μάλιστα βρίσκεται στις νότιες πλαγιές, που φιλοξενούν τις πηγές Μουσούνια. Είναι ασπρισμένο και η στέγη επεκτείνεται μπροστά, σχηματίζοντας στέγαστρο! Στην πρόσοψη, υπάρχει εντοιχισμένο μέλος σε κοκκινωπό ιγκνιβρίτη, που φιλοξενεί καλλιτεχνική πλάκα με φυτικό διάκοσμο και πεσσούς, πιθανόν του ναίσκου του 19ου αι. Εκεί επάνω έχει χαραχτεί πρόχειρα, κάποια ανακαίνιση του 1937. Πρέπει να υπήρχε κάποιο ιερό πριν στο χώρο, στο οποίο ανήκουν ο πακτωμένος σφόνδυλος από αρράβδωτο κίονα και μερικά μαρμάρινα δομικά μέλη. Κάτω από αυτόν, υπάρχει επίπεδη έκταση, με βάτους, όπου βρίσκεται ο υδροφόρος ορίζοντας, των πηγών Μουσούνια, Εδώ υπάρχει άφθονη κεραμική, από μεσαιωνικά μεγάλα αγγεία ( πιθάρια κ.α), τούβλα, αλλά και κεραμίδια κτίσματος, ίσως του ιερού, στον Αι Γιάννη. Από εδώ, το νερό με πήλινους αγωγούς το οδηγούσαν στις κρήνες του Χασάν-Πασά, στα Πάμφιλα. Τώρα το νερό, με αγωγούς οδηγείται πάλι στο χωριό. Στην πορεία του, έχουν ανοιχτεί παροχές, που τροφοδοτούν γούρνες για σύγχρονη χρήση (ζώα, πότισμα).
Μία από αυτές, που δείχνει και την παρουσία της πορείας του νερού, βρίσκεται χαμηλότερα και σηματοδοτείται από ένα αιωνόβιο ρουπάκι (Quercus pubescens). Μία άλλη στέρνα, βρίσκεται πιο κάτω, επάνω στον σύγχρονο αγροτικό δρόμο, ενώ παλαιότερες δεξαμενές, βρίσκονται κάτω από τις πηγές, σε μικρό ρέμα.
Πρέπει να τονιστεί, ότι τα παλιά λιθόστρωτα, πυκνά στον χώρο, σώζονται σε πολλά σημεία της περιοχής, δείχνοντας την συνεχή χρήση της περιοχής, μιας προσοδοφόρου από καλλιέργειες λεκάνης, με αστείρευτο , υδροφόρο ορίζοντα.
Όπως γράψαμε, οι Τούρκοι αξιωματούχοι και κτηματίες, όπως ο Χασάν Πασάς τον 18ο αι. , ο Φαχρή Βέης, τον 19ο αι. αντάμα με τους Χριστιανούς κτηματίες και πυργοδεσπότες των Παμφίλων, από κοινού εκμεταλλεύονταν αυτή την περιοχή, «χαρίζοντας στο πόπολο» που δούλευε γι αυτούς, δημόσιες κρήνες , για να πίνουν!
*Η δεύτερη διαδρομή, έγινε με τον Γιώργο Κλειδαρά και την Μαρίνα Κεφάλα, οι οποίοι ήταν οι γνώστες της περιοχής.
Ο Αι Γιάννης και ο Γιώργος Κλειδαράς
Με την σύγχρονη πινακίδα
Και τον αρχαίο κίονα
Επάνω από τις πηγές με την κεραμική
Με μια γούρνα
Στο μεγάλο ρουπάκι
Και μια στο δρόμο
Παντού λιθόστρωτα