Συγχωροχάρτια δεν πουλούσε μόνον ο Πάπας!

09/09/2017 - 13:25

Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας, η Οθωμανική Διοίκηση θέλησε να περιβάλλει με ισχύ το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως για τους Οθωμανούς, είναι όπως και όλες οι διοικήσεις των μιλέτ, αλλά κατά κύριο λόγο είναι οι συνομιλητές τους για κάθε ζήτημα, που αφορά την διοίκηση των πιστών τους και έχει μεγάλη σχέση με τις πολιτικές κεντρικές αποφάσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι πατριάρχες, όταν εκλέγονταν, εκλέγονταν διά βίου. Όμως την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αυτή η τακτική, του επισκέπτομαι τον Σουλτάνο, τον δωροδοκώ προκειμένου να ανατραπεί ο πατριάρχης και να μπει άλλος, παίρνει τέτοιες διαστάσεις, που η ελληνική γλώσσα εμπλουτίζεται μ’ έναν καινούργιο όρο, που είναι η λέξη «Αλλαξοπατριαρχία». Ο Κ. Παπαρηγόπουλος γράφει: «Το βέβαιον είναι ότι εν διάστημα 77 ετών (1623-1700) εγένοντο 50 περίπου αλλαξοπατριαρχίαι». Οι φαναριώτικες οικογένειες δεν μπορούσαν να μείνουν έξω από τον χορό των αλλαξοπατριαρχιών και της πλειοδοσίας. Οι υποψήφιοι για να πάρουν την θέση του πατριάρχη, έδιναν τεράστια ποσά, γέμιζαν τα ταμεία του Πατισάχ. Όσοι ορέγονταν τον πατριαρχικό θώκο, συνωμοτούσαν με βεζίρηδες, δυτικούς πρεσβευτές, χανούμισες και βαλιδέ σουλτάνες, για τη φυσική εξόντωση των αντιπάλων, χρεοκοπώντας ταυτόχρονα και τα ιερά ταμεία. Το 1714 η Οθωμανική Διοίκηση αποφάσισε να δίνεται ετησίως ένας φόρος απ’ το πατριαρχείο. Δηλαδή κατακυρώθηκε αυτή η κατάσταση δωροδοκίας ως φόρος! Η πλειοδοσία κάτω από το τραπέζι συνεχιζόταν όμως...

Οι πατριάρχες είχαν βέβαια τα εισοδήματα από τα βακούφια, από ιδιοκτησίες, από δωρεές των πιστών, τα δοσίματα, αλλά και το γεγονός ότι μετά το 1596 οι πιστοί πληρώνουν υποχρεωτικά φόρο στον πατριάρχη! Όλα αυτά δεν έλυναν το ζήτημα, το τεράστιο κενό, που υπήρχε στο ταμείο του πατριαρχείου. Έτσι, οι πατριάρχες αυξάνουν, κατά πολύ στην περίοδο αυτών των αιώνων, μια άλλη πρακτική, που υπάρχει στην Ορθοδοξία, τη «ζητεία». Ομάδες ιερωμένων, τέλη Μάρτη - αρχές Απρίλη ταξιδεύουν, επισκέπτονται πόλεις, χωριά, χτυπούν πόρτες, βγάζουν λόγους, κηρύγματα στους ναούς, εξηγούν την ανάγκη χρημάτων που υπάρχει για τον έναν ή τον άλλον σκοπό και ζητούν την επιπλέον ενίσχυση των πιστών.

Ένας άλλος τρόπος αύξησης εσόδων ήταν η περιφορά «αγίων» εικόνων και ακόμη περισσότερο «θαυματουργών» εικόνων και βδελυρών λειψάνων! Η κινητικότητα με την περιφορά αυτή και η επίσκεψη τους σε όλο και περισσότερα μέρη, απέφερε επίσης μεγάλα εισοδήματα στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως!

Όμως, εκτός από αυτά, το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως (αλλά και της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων), είχαν από τον 15ο αι. και ιδιαιτέρως από τον 16ο αι., έσοδα από την πώληση «συγχωροχαρτιών» επιβεβαιωτικά κάποιας προϋπάρχουσας ή μελλοντικής συγχώρησης! Από τον 16ο μέχρι και τον 20ό αι. πούλησαν χιλιάδες «συγχωροχάρτια». «Συγχωροχάρτια» πουλούσαν μέχρι και την δεκαετία του 1950! Τα οποία στους πρώτους αιώνες ήταν χειρόγραφα, αλλά από τον 17ο αιώνα γίνονται έντυπα, έχουν ένα συγκεκριμένο τύπο, συγκεκριμένο κείμενο και φέρουν την υπογραφή του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ή Ιεροσολύμων ή Αντιοχείας. Παράγονται κατά χιλιάδες, διαθέτουν ένα κενό στο σημείο του ονόματος και δίδονται στους διανομείς συγχωροχαρτιών, που είναι ιερωμένοι, οι οποίοι επισκέπτονται πόλεις και χωριά, όπου υπάρχουν χριστιανοί κάτοικοι, όχι μόνον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και στη Βλαχία και στη Μολδαβία, φτάνουν και στη Ρωσία και πωλούν τεράστιες ποσότητες «συγχωροχαρτιών»...

Το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως εξέδιδε μεγάλο αριθμό συγχωροχαρτιών, ακόμη και για πεθαμένους! Το πατριαρχείο Ιεροσολύμων είχε μεγάλο κύρος, και τα συγχωροχάρτια του ήταν τριών επιπέδων, διαφορετικών ποσών, που αντιστοιχούσαν στον φτωχό άνθρωπο, στον πλουσιότερο και στον άρχοντα, ο οποίος μπορούσε να αγοράσει το ακριβότερο συγχωροχάρτι!

Την διακίνηση των συγχωροχαρτιών έχει μελετήσει ένας μεγάλος ιστορικός του 20ού αιώνα, ο Φίλιππος Ηλιού. Στο περιοδικό «Ιστορικά» σε δύο τόμους (9/1983, 5/1985), δημοσίευσε ανάμεσα στα άλλα ένα έγγραφο του 1725 το οποίο αναφερόμενο σε ιερατική έκθεση από τη Χίο, γράφει: «1725, Αυγούστου 20, απήλθομεν εις το χωρίον Θυμιανά, εκάμαμεν αγιασμόν και ομιλήσαμεν, εβάλαμεν κουτί για ζητεία, εμοιράσαμεν εις τους χωριανούς συγχωροχάρτια 57, εξ ων ελάβομεν γρόσια 43 και έμειναν να μας δώσουν και τα λοιπά. Εστείλαμεν ύστερον τον παπά-Παΐσιον και έδωκεν συγχωροχάρτια 10 και μας έφερε γρόσια 10». [..] «Απήλθομεν εις το μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων, ο ηγούμενος και οι πατέρες γρόσια 3» κ.λπ. κ.λπ. Μέσα από τον ιερατικό λάκκο των λεόντων,

...ο Δανιήλ.

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey