Ο μαέστρος Νίκος Τσιριγώτης, μετά τη συνταξιοδότησή του, μιλά αποκλειστικά στο «Ε» γι’ αυτά που έζησε και αφήνει πίσω...

«Η επικείμενη συνταξιοδότηση μου από τη θέση του μαέστρου της ορχήστρας του Δήμου Λέσβου, συμπίπτει χρονικά με τη δύσκολη οικονομικά κατάσταση που βιώνει η χώρα μας και πολύ περισσότερο η τοπική αυτοδιοίκηση. Επειδή όμως, ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, ούτε περιττό έξοδο, η θέση αυτή πρέπει να καλυφθεί άμεσα από ένα νέο αντικαταστάτη, γεμάτο όρεξη και μεράκι και να μη θυσιαστεί στο βωμό της περιστολής των δαπανών». Λες και τα περίμενε όταν όλα αυτά τα επεσήμανε ο Νίκος Τσιριγώτης, ο μαέστρος της ορχήστρας του Δήμου Λέσβου και πρωτεργάτης της Χορωδίας της. Και συνταξιούχος τώρα, σπαράζει η καρδιά του, που βλέπει ότι μετά από 35 περίπου χρόνια, τόση δουλειά, τόση προσπάθεια, τόσο άνθρωποι, αφέθηκαν στην τύχη κι όλα τέλειωσαν.

Μετά από σας το χάος;

«Εγώ αυτό δεν το καταλαβαίνω. Όταν φύγει ο δήμαρχος, βάζουμε κάποιον άλλο. Όταν φύγει ο ληξίαρχος, δεν τον αντικαθιστούμε με κάποιον άλλον; Συνταξιοδοτείται ο γεωπόνος του Δήμου. Τι κάνουμε, αφήνουμε τα δένδρα και τους κήπους να ξεραθούν; Με τη λογική γιατί να μην υπάρξει συνέχεια όταν ήρθε η ώρα και συνταξιοδοτήθηκα; Γιατί δεν προσέλαβαν καινούργιο μαέστρο να συνεχισθεί η δουλειά τόσων χρόνων;».

Την απορία σας αυτή, τη θέσατε στο Δήμο, στη δημοτική αρχή;

«Βεβαίως, σε τρεις επισκέψεις και μου είπαν ότι δεν μπορεί να βρεθεί τρόπος να προσλάβουν νέο μαέστρο. Πραγματικά, είναι κάτι που δεν δικαιολογώ. Μου έλεγαν διάφορες δικαιολογίες τις οποίες πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω. Είναι αμαρτία, μια χορωδία με τέτοια ιστορία, με τέτοιες παραστάσεις από όπου έχουν αναδειχθεί κι έχουν σπουδάσει περισσότερα από 150 παιδιά, να σβήσει έτσι άδοξα. Σε μια περίοδο που το όνομα της Λέσβου, μέσα από το Προσφυγικό, αναδεικνύεται και θα έπρεπε να αναδειχθεί κι αυτή η μορφή του πολιτισμού. Πραγματικά είναι μια υπόθεση που με έχει στενοχωρήσει ιδιαίτερα…».

Τώρα τι μπορεί να γίνει; Πώς αυτή η υπόθεση θα έχει συνέχεια;

«Πήγα στο “Μπουρίνι”, δημιουργήσαμε χορωδία παιδιών έως 15 χρόνων, την οποία διευθύνουν ταλαντούχοι μαθητές μου, που αναδείχτηκαν μέσα από τη δημοτική χορωδία. Με συγκίνηση παρακολουθώ τους δασκάλους Μαρίζα Βαμβουκλή, Ειρήνη Στεφανοπούλου, Γιάννη Κοντέλλη και Χριστίνα Κατσαμάτσα, να συνεχίζουν παρά τις όποιες δυσκολίες. Είμαι υπερήφανος γι’ αυτούς τους μαθητές μου, για το ταλέντο τους, αλλά και για τις σπουδές τους. Έχουν σπουδάσει και τώρα εδώ προσφέρουν αφιλοκερδώς, συγκεντρώνοντας παιδιά και μεταλαμπαδεύοντας τις γνώσεις αλλά και το πάθος τους στη νεολαία της Μυτιλήνης».

Υπάρχει ενδιαφέρον από τα παιδιά;

«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Είμαι αισιόδοξος και προβλέπω σύντομα να δημιουργηθεί μια σπουδαία χορωδία, που τόσο έχει ανάγκη η πόλη μας και θα καλύψει με τον καλύτερο τρόπο την απώλεια της διάλυσης των χορωδιών του Δήμου».

Είναι πηγή πολιτισμού

Αλήθεια, υπάρχει πολιτισμός στη Λέσβο;

«Υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει γιατί το νησί είναι σαν την πηγή. Δημιουργεί συνεχώς εστίες πολιτισμού κι αυτή τη στιγμή στο θέατρο, στη μουσική, στη ζωγραφική, έχουμε ικανούς ανθρώπους, οι οποίοι όμως δεν αξιοποιούνται. Βιβλία εκδίδονται, υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν κι εκδίδουν βιβλία. Σκεφτείτε μόνο πόσοι άνθρωποι του νησιού μας κάθε χρόνο, εκδίδουν βιβλία. Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός και δείχνει την πνευματική δύναμη τούτου του τόπου. Ύστερα, το αυθόρμητο της αντίδρασης του Λέσβιου στο Προσφυγικό, δεν είναι πολιτισμός;».

Τι φταίει που δεν αξιοποιούνται όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

«Κάποιος φορέας πρέπει να τους καλέσει, διαφορετικά ο καθένας κάνει ό,τι μπορεί σαν μονάδα. Όλους αυτούς πρέπει κάποιος να τους συγκεντρώσει. Λέγεται Δήμος, λέγεται κάποιος φορέας. Αλλά και η Περιφέρεια Β. Αιγαίου, όπως και η Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής. Όταν λοιπόν υπάρχει μια αφορμή, μια αιτία, όπως τώρα με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, θα μπορούσαν να τους είχαν καλέσει κι όλοι μαζί να σχεδίαζαν δράσεις για τον πολιτισμό του νησιού μας. Τώρα χάσαμε το τρένο…».

Μπορεί να υπάρξει πολιτισμός την εποχή της ανεργίας, της υποβάθμισης του βιοτικού μας επιπέδου;

«Εγώ δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Άλλωστε μέχρι τώρα ό,τι γινόταν το κράτος δεν επιχορηγούσε αφειδώς. Ίσα - ίσα μέσα από τα προβλήματα και από τις δυσχέρειες, απελευθερώνονται δυνάμεις και διοχετεύονται στη δημιουργία πολιτισμού. Και από ό,τι διακρίνω, όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι της πόλης αλλά και των χωριών, βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, έστω κι αν δεν επιχορηγούνται. Οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου μας δημιουργούν πολιτισμό και τον διανέμουν δωρεάν».

Ελληνική ή ευρωπαϊκή κουλτούρα;

«Εγώ νομίζω ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι τόσο πλούσιος, που φωτίζει όλο τον κόσμο μέχρι και σήμερα. Γι’ αυτό και οι δύο έννοιες είναι αλληλένδετες».

Υπάρχει θέμα αλλοτρίωσης;

«Εδώ είμαι λίγο προβληματισμένος, γιατί βλέποντας τον τρόπο που διαπαιδαγωγείται ο μεγάλος όγκος της νεολαίας, ανησυχώ. Από τη μουσική που ακούν, από τον κακό χειρισμό της ελληνικής γλώσσας, από τη γενικότερη ποιότητα ζωής».

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν ή ισοπεδώνουν;

«Βοηθούν, φτάνει να υπάρχει μέτρο και είναι μια ευκαιρία της τεράστιας προσφοράς υλικού, να μπορούμε καλόγουστα να επιλέγουμε. Εδώ όμως είναι και ο ρόλος της παιδείας, που είναι και το πιο σημαντικό απ’ όλα. Η οποία αρχίζει από την οικογένεια και ολοκληρώνεται στο σχολείο».

Η πολιτική και ο πολιτισμός

Ο πολιτισμός μπορεί να είναι θέμα πολιτικής;

«Μπορεί να είναι και αντίστροφο. Ο πολιτικός μπορεί να είναι αποκομμένος από τον πολιτισμό; Αυτοί που διακρίθηκαν στην πολιτική, ήταν αυτοί που ήταν και καλλιεργημένοι άνθρωποι, π.χ. ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που έχουν διασωθεί ηχογραφήσεις με τα ριζίτικα τραγούδια που τραγουδάει ο ίδιος».

Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο στη μουσική σας πορεία για το οποίο μετανιώσατε;

«Ήταν τότε που έπρεπε να επιλέξω εάν θα μείνω Γαλλία ή θα επέστρεφα στη Μυτιλήνη».

Λάθος απόφαση;

«Όχι, γιατί κάτι κι εγώ προσέφερα και το βλέπω στους μαθητές μου, αλλά άμα είχα μείνει στο Παρίσι, θα είχα κάνει μια προσωπική καριέρα».

Κάποιες εκδηλώσεις που έχουν χαραχθεί στη συνείδησή σας;

«Η παγκόσμια πρεμιέρα της όπερας “Οι Θρυλικές Περιπέτειες του Μεγάλου Αλεξάνδρου” στο Κάστρο Μυτιλήνης με τη συμμετοχή της Συμφωνικής του York από την Αγγλία, της Ραδιοφωνίας του Βερολίνου, Finsley του Λονδίνου, του Ιόνιου Πανεπιστημίου αλλά και της Νεανικής του Δήμου Μυτιλήνης. Αξιοσημείωτη η παράσταση στο Ασκληπιείο της Περγάμου τον Οκτώβριο του 2000».

«Η διεκδίκηση της Πολιτιστικής έγινε ερήμην των πνευματικών ανθρώπων»

Χάσαμε τελικά την Πολιτιστική Πρωτεύουσα; Αναμενόμενο ή έκπληξη;

«Αναμενόμενο, γιατί είχα δει τις προετοιμασίες των άλλων πόλεων και ειλικρινά σας μιλάω, τις ζήλεψα! Εμείς υστερούσαμε στο βασικότερο τομέα, στην οργάνωση. Πάρτε παράδειγμα τη Λάρισα, η οποία μάζεψε όλο το δυναμικό της και μέσα από εκεί προώθησε την υποψηφιότητα της. Για να φανταστείτε, ένωσε όλες τις χορωδίες της περιοχής και παρουσίασε ένα πολύ ωραίο βίντεο με 300 άτομα!».

Τι λάθη έγιναν στην υπόθεση Πολιτιστική Πρωτεύουσα;

«Δεν μπορείς να δημιουργήσεις κάτι αξιόλογο, χωρίς την συνεργασία και συμμετοχή πνευματικών ανθρώπων, αλλά και του Πανεπιστημίου. Πώς τα κατάφερε για παράδειγμα, η Κέρκυρα και συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο; Εμείς που διαθέτουμε επίσης ένα πολύ καλό Πανεπιστήμιο με ένα δυναμικό έμψυχο υλικό, γιατί το πετάξαμε απ’ έξω; Και πού ήταν όλοι αυτοί οι πνευματικοί άνθρωποι που θα έμπαιναν στην επιτροπή; Εμένα προσωπικά με τοποθέτησαν χωρίς να με ρωτήσουν, όμως δεν θα ‘πρεπε κάποτε να συνεδριάσουμε για να πούμε τις απόψεις μας;».

Δηλαδή δεν έγινε καμιά συνεδρίαση;

«Ποτέ δεν με κάλεσαν, οπότε, όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορούσαμε με σοβαρότητα να διεκδικήσουμε. Ό,τι έγινε για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ήταν αποφάσεις ολίγων. Δεν είπα ότι θα έλυνα τα προβλήματα, αλλά εάν γίνονταν τα συμβούλια, άνθρωποι από διάφορες ειδικότητες συζητούσαν την εκστρατεία της υποψηφιότητας κι έβαζαν θέματα, σαφώς και θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα. Επιμένω και πάλι. Με την συνδρομή του Πανεπιστημίου, το οποίο κι αυτό είναι καιρός να βγει από την απομόνωση και να ανοιχτεί στην κοινωνία, τότε θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα».

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
Η συνάντηση έγινε στο «Μπουρίνι». Στην αρχή παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον καμιά εικοσαριά παιδιά με τις τρεις δασκάλες τους, να κάνουν πρόβα στη νεοσύστατη Χορωδία.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ

1950: Γέννηση στη Μυτιλήνη.
1974-1985: Σπουδές στο Ελληνικό Ωδείο με καθηγητή το Σταμάτη Ιωαννίδη.
1980: Επιστροφή στη Μυτιλήνη.
1983: Ξεκινάει η Ορχήστρα του Δήμου Μυτιλήνης.
1984: Παντρεύεται τη Σοφία Μπαρουτσάκη, καθηγήτρια Γαλλικών.
1985: Γεννιέται ο γιος του, Γιάννης.
1987: Γεννιέται η κόρη του, Αμέρσα.
2015: Συνταξιοδότηση από το Δήμο Μυτιλήνης.