Κυκλοφορεί προσεχώς από τον εκδοτικό οίκο «Κέδρος»

«Ηλίας Ηλιού.

Η ζωή και η δράση του»

Συγγραφέας: Βασίλης Μπρακατσούλας

Ο Ηλίας Ηλιού ήταν επί τρεις συνεχείς εκλογικές περιόδους βουλευτής Λέσβου (1956, 1961, 1963). Παρ’ όλο δε ότι ήταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και με μεγάλο βάρος υποχρεώσεων, δεν παρέλειπε να επισκέπτεται την εκλογική του περιφέρεια, τη Μυτιλήνη και τη Λήμνο, βέβαια σε κρίσιμες πολιτικές μάχες, όπως εθνικές και δημαρχιακές εκλογές ή εξ αιτίας άλλων εκδηλώσεων και σοβαρών γεγονότων, σε μερικές δε περιπτώσεις και με δική του πρωτοβουλία και όχι μόνο υπό πίεση και για την ανάγκη της ανταπόκρισης σε προσκλήσεις φορέων και των τοπικών οργανώσεων της ΕΔΑ.

Ο ίδιος, πάντως, και σε πολλές περιπτώσεις συνεδριάσεων της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος ή με την ευκαιρία άλλων συναντήσεων και εργασιών, παραπονούνταν που δεν ευκαιρούσε να δει την εκλογική περιφέρεια και τους ανθρώπους της και οι οποίοι, όπως ο ίδιος αφηγούνταν, ενώ υπερηφανεύονταν βέβαια ότι είχαν συμπατριώτη τον πρώτο βουλευτή τής ΕΔΑ, δεν μπορούσαν όμως να τον χαρούν επί χρόνο κοντά τους εξ αιτίας των πολλών γενικών υποχρεώσεων και καθηκόντων του.

Οπωσδήποτε, όμως και ανεξάρτητα από όλα αυτά, ο Ηλίας βρισκόταν κοντά στην εκλογική του περιφέρεια, έστω και με την αλληλογραφία, την τηλεφωνική επικοινωνία, τις προσωπικές συναντήσεις στην Αθήνα με ανθρώπους της περιοχής και εκπροσώπους φορέων του νησιού και τις πληροφορίες των εφημερίδων της πρωτεύουσας ή της Μυτιλήνης και του ραδιοφώνου για τα συμβαίνοντα στην ιδιαίτερη πατρίδα του, έτσι ώστε να παρεμβαίνει για την επίλυση προβλημάτων της περιοχής με διαβήματα στους αρμοδίους ή και με αγορεύσεις στη Βουλή, ασκώντας έντονο κοινοβουλευτικό έλεγχο για τις πράξεις και τις παραλείψεις των κυβερνητικών οργάνων και με σκοπό την επίλυση δικαίων αιτημάτων της περιφέρειάς του.

Πολλές φορές ημείς οι βουλευτές κατά την περίοδο της θητείας μας στη Βουλή, τον παρακολουθούσαμε να μάχεται με πόνο και πάθος για τα θέματα της περιοχής του.

Αλλά και εκτός της Βουλής παρακολουθούσαμε αυτούς τους αγώνες του, διά του Τύπου. Ήταν δε, τέλος, και πολλές οι περιπτώσεις και οι ευκαιρίες όπως στην περίοδο της χαλάρωσης, της έντασης των εργασιών και συγκεκριμένα τα καλοκαίρια και τις γιορτές τού Πάσχα και των Χριστουγέννων, να επισκέπτεται, όπως σημειώσαμε παραπάνω, τη Λήμνο και τη Μυτιλήνη.

«Ο Ηλίας Ηλιού είχε σχέση αγάπης με όλο τον Ελληνικό λαό και βέβαια και με αυτόν της ΕΔΑ και της Λέσβου. Του άρεσε να κυκλοφορεί στους δρόμους της Μυτιλήνης και να χαίρεται την υποδοχή και τους εναγκαλισμούς με φίλους, να θεάται τη θάλασσα με τα εναλλασσόμενα και ανάλογα με το κλίμα της εποχής χρώματα, να γεύεται τα εδέσματά της, τους νόστιμους θαλασσινούς ουζομεζέδες, τις ελιές και τα άλλα ονομαστά προϊόντα, το λαδοτύρι και το χρυσαφί Μυτιληνιό λάδι και να αναπνέει τις ευωδιές της ποικίλης και ωραίας νησιώτικης φύσης. Με τους Λημνιούς δηλαδή και με τους Λεσβίους γενικότερα είχε σωστή ερωτική μέθεξη.

Τρυφερός οικείος βρίσκονταν πάντα και με όλο το πάθος της ψυχής του κοντά τους και σε όλους τους άλλους χώρους της περιοχής του νησιού, όσες φορές μπορούσε να τους επισκεφθεί. Αυτό συνέβηκε και στις εκλογές του Νοέμβρη του 1963, μετά την αποχώρηση του Κ. Καραμανλή από την ηγεσία της ΕΡΕ και τη μετάβασή του στην Ευρώπη, αλλά και το 1966, κατά την κορύφωση της πολιτικής έντασης, μετά την οποία ακολούθησε το χουντικό πραξικόπημα. Μεταφέρουμε στο σημείο τούτο περιγραφή από την προεκλογική επίσκεψή του στη Μυτιλήνη το 1963.¹

“Χιλιάδες τρυκ κυματίζουν στον αέρα. Ο κόσμος ορμά με έξαλλο ενθουσιασμό προς τον Ηλιού. Όλοι θέλουν να τον χαιρετίσουν, να τον φιλήσουν, να του αγγίξουν το χέρι. Τεράστια, ενθουσιώδης πομπή σχηματίζεται και ξεκινά προς τα γραφεία τής ΕΔΑ. Επί κεφαλής ο Ηλιού με τους συνυποψήφιούς του και τα στελέχη τής ΕΔΑ. Η προκυμαία ξεσηκώνεται στο πόδι. Τα συνθήματα ταυ δημοκρατικού αγώνα δονούν την ατμόσφαιρα.

”Τα γραφεία τής ΕΔΑ δεν είναι δυνατόν να χωρέσουν τα πλήθη. Γεμίζουν ασφυκτικά από άνδρες και γυναίκες και κυρίως από νέους και κοπέλλες. Οι περισσότεροι παραμένουν κάτω από τα γραφεία, ζητωκραυγάζοντες υπέρ τής ΕΔΑ. Ο Ηλιού βγαίνει στο μπαλκόνι. Νέα Θύελλα χειροκροτημάτων και ζητωκραυγών τον υποδέχεται...

”Πολλά χρόνια έχει να δη η Μυτιλήνη τέτοια θριαμβευτική υποδοχή πολιτικού ηγέτη. Πολύ ώρα, πριν αρχίση η ομιλία, παρά τη ραγδαία βροχή, με ομπρέλλες, με αυτοσχέδια αδιάβροχα από νάϋλον τραπεζομάντηλα κι’ ό,τι άλλο είχαν πρόχειρο, αλλά οι περισσότεροι χωρίς κανένα κάλυμα, περίμεναν απτόητοι κάτω απ’ την αδιάκοπη βροχή, με πρωτοφανή ενθουσιασμό για να ακούσουν τον αγαπημένο τους ηγέτη.

”Στα πεζοδρόμια, κάτω απ’ τις μεγάλες τέντες των καφενείων, είχαν ασφυκτικά σφηνωθή χιλιάδες λαού, που έπιανε απ’ την Τράπεζα Ελλάδος κι’ έφθανε μέχρι το κατάστημα Βαξεβανέλλη, στην άλλη άκρη της προκυμαίας, απέναντι στο Λιμεναρχείο. Όσα ταξί και πάσης φύσεως αυτοκίνητα ήταν παρκαρισμένα γύρω απ’ το χώρο του Λιμεναρχείου, είχαν γεμίσει από κόσμο, που περίμενε να ακούση τον ομιλητή. Στην απέναντι πλευρά της προκυμαίας όλα τα κέντρα είχαν κατακλυσθή από κόσμο, που περίμενε με αδημονία την έναρξη της συγκεντρώσεως.

Ο Ηλίας Ηλιού άρχισε την ομιλία του ως εξής:

‘Όπως βλέπετε σε μια ολόκληρη προκυμαία δεν βρέθηκε ένας εξώστης για τον ομιλητή της αποψινής μας συγκεντρώσεως και χρειάστηκε να μιλήσουμε απ’ την εξέδρα. Ας μην ξεχνούμε όμως ότι και το Μεγάλο Σάββατο ο παππάς απ’ την εξέδρα διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως.’”».

¹ Απόσπασμα από την τοπική εφημερίδα «Δημοκρατική Λέσβος».