Αυτές τις μέρες συνέβησαν κάποια περίεργα πράγματα όσον αφορά τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν. Τα κράτη που εμπλέκονται σε αυτό τον πόλεμο, αφού πρώτα βομβάρδισαν το ένα το άλλο και προξένησαν φοβερές καταστροφές, κατέληξαν σε συμφωνία «κατάπαυσης του πυρός» με παρέμβαση της «κραταιάς» Αμερικής! Το περίεργο είναι πως και οι τρεις, η Αμερική, το Ισραήλ και το Ιράν, δήλωσαν με περηφάνια πως βγήκαν νικητές και κερδισμένοι από αυτή τη σύγκρουση! Κι εμείς νομίζαμε πως δεν μπορεί να υπάρχει νικητής σε ένα πόλεμο, αφού, όπως και αν έχει το πράγμα, σκοτώνονται άνθρωποι, τις πιο πολλές φορές αθώοι, καταστρέφονται περιουσίες και υποδομές, τραυματίζονται άνθρωποι και δημιουργούνται ψυχολογικά προβλήματα που τους ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή. Δεν μπορεί να υπάρχει νικητής σε ένα πόλεμο που καλλιεργεί το μίσος και την εχθρότητα ανάμεσα στους λαούς και περιμένει την επόμενη αφορμή για να εκδηλωθεί. Βέβαια, καμιά σημασία δεν έχει το γεγονός πως ο πόλεμος Ρωσίας -Ουκρανίας και Ισραήλ-Χαμάς συνεχίζονται με αμείωτη ένταση και σφοδρότητα!

Με πολύ πειστικό τρόπο ο Ισοκράτης προβάλλει τα κακά του πολέμου και τα αγαθά της ειρήνης στον λόγο του. «Ο πόλεμος, λοιπόν,» λέει, «μας στέρησε όλα όσα ανέφερα πριν, γιατί και πιο φτωχούς μας έκανε και μας ανάγκασε να υπομείνουμε πολλούς κινδύνους και μας έχει διαβάλει στα μάτια των Ελλήνων και μας έχει ταλαιπωρήσει με κάθε τρόπο. Αν, όμως, κάνουμε την ειρήνη και συμπεριφερθούμε, όπως ορίζουν οι κοινές συνθήκες, από τη μια θα κατοικούμε την πόλη μας με πολλή ασφάλεια , αφού απαλλαγούμε από πολέμους και κινδύνους και τη διχόνοια στην οποία τώρα έχουμε περιέλθει , και από την άλλη, κάθε μέρα θα γινόμαστε πιο εύποροι , απαλλαγμένοι πια από τις εισφορές και τις τριηραρχίες και τις άλλες λειτουργίες που επιβάλλονται λόγω του πολέμου και ασχολούμενοι χωρίς φόβο με την καλλιέργεια της γης και με την ναυτιλία και τις άλλες εργασίες που τώρα έχουν εκλείψει εξαιτίας του πολέμου. Ακόμη θα δούμε την πόλη μας να έχει διπλάσια έσοδα από όσα έχει σήμερα και να είναι γεμάτη από εμπόρους και ξένους και μετοίκους από τους οποίους τώρα έχει ερημωθεί» (&19-21). Ο Ισοκράτης τονίζει πως το πιο σημαντικό και πιο σπουδαίο απότοκο της ειρήνης θα είναι ότι οι Αθηναίοι θα έχουν συμμάχους όλους τους ανθρώπους όχι με τη βία, αλλά με την πειθώ και ότι αυτοί θα τρέφουν φιλικά αισθήματα απέναντί τους και θα τους φέρονται, όπως πρέπει να φέρονται οι πραγματικοί σύμμαχοι και φίλοι (&21).

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως η σημερινή πραγματικότητα παγιώνει την άποψη πως ο ρόλος των «Μεγάλων» δυνάμεων, όπως η Αμερική, είναι να εκτρέφουν ένα πόλεμο και, όταν αυτός πάει να γίνει ανεξέλεγκτος, να παρεμβαίνουν και να τον σταματούν συνήθως με τη βία! Και όμως, όπως λέει ο Ισοκράτης στον «Περί ειρήνης» λόγο του, «όσοι έχουν την αξίωση να είναι οι πρώτοι οφείλουν να γίνονται ηγέτες τέτοιων έργων πιο πολύ (δηλ. όχι μόνο να έχουν οι ίδιοι πόρους ζωής, αλλά να μπορούν να παρέχουν ικανοποιητικούς πόρους ζωής σε όσους έχουν ανάγκη και από τη στέρηση περιπλανιούνται εδώ και εκεί) παρά να είναι αρχηγοί πολέμων και μισθοφορικών στρατευμάτων» (&24). Ο Ισοκράτης, ακόμη παρατηρεί πως δεν αρκεί να φροντίσει κανείς για την επιβολή της ειρήνης, αλλά να σκεφτεί και πώς θα διατηρηθεί αυτή και πώς δε θα συμβεί αυτό που συνήθως συμβαίνει, δηλαδή ύστερα από ένα μικρό διάλειμμα να επαναληφθεί ο πόλεμος, σφοδρότερος μάλιστα, γιατί σημασία δεν έχει η αναβολή του πολέμου, αλλά η ανεύρεση ενός τρόπου μόνιμης αποτροπής αυτού και απαλλαγής από τη δυστυχία που προκαλεί στον άνθρωπο.

Ο Ισοκράτης πιστεύει πως «τίποτε από αυτά δεν μπορεί να γίνει , αν ο άνθρωπος δεν πεισθεί πως «η ησυχία είναι περισσότερο ωφέλιμη και περισσότερο επικερδής από την πολυπραγμοσύνη , η δικαιοσύνη από την αδικία και η φροντίδα για τα δικά μας από την επιθυμία των ξένων πραγμάτων» (&26). Ο ομιλητής τονίζει πως εξαιτίας αυτής της πολυπραγμοσύνης που έδειξε η Αθήνα στο παρελθόν αυτή έφτασε στον έσχατο κίνδυνο, ενώ, αντιθέτως, εξαιτίας του ότι φερόταν με δικαιοσύνη απέναντι στους άλλους και βοηθούσε αυτούς που αδικούνταν από άλλους και δεν επιθυμούσε την επέκταση της επικράτειάς της σε βάρος άλλων πόλεων πήρε την ηγεμονία από τους Έλληνες και μάλιστα με τη θέλησή τους (&30).

Ο Ισοκράτης καυτηριάζει τον τρόπο με τον οποίο σκέπτεται και αξιολογεί τα πράγματα ο άνθρωπος. «Μερικοί», λέει, «έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο ανοησίας, ώστε νομίζουν ότι η αδικία μπορεί να είναι πράγμα επονείδιστο, αλλά είναι επικερδής και συμφέρουσα στην καθημερινή ζωή, ενώ η δικαιοσύνη μπορεί να είναι πράγμα έντιμο, αλλά, όμως, είναι ασύμφορο και ικανό να ωφελεί πιο πολύ τους άλλους παρά αυτούς που την ασκούν, αγνοώντας πως ούτε για την απόκτηση χρημάτων ούτε για την υπόληψη ούτε για όσα πρέπει κανείς να κάνει ούτε γενικά για την ευτυχία τίποτε δεν μπορεί να προσδώσει τόση δύναμη, όση η αρετή και τα μέρη της. Γιατί με τα αγαθά που έχουμε στην ψυχή μας αποκτούμε και τις άλλες ωφέλειες που τις έχουμε ανάγκη» (&31-32). Ο Ισοκράτης παρομοιάζει αυτούς που προτιμούν την αδικία και την επίλυση των προβλημάτων τους μέσω αυτής με τα ζώα που πέφτουν στην παγίδα και στην αρχή απολαμβάνουν όσα συλλάβουν, αλλά ύστερα από λίγο πέφτουν σε πολύ μεγάλες δυστυχίες, ενώ όσοι ζουν με ευσέβεια και δικαιοσύνη και στην παρούσα ζωή ζουν με ασφάλεια και στην αιώνια ζωή έχουν γλυκύτερες ελπίδες (&34).

Ο Ισοκράτης εκφράζει τον φόβο πως είναι δύσκολο να πείσει τους ακροατές του, γιατί αυτοί έχουν υποστεί φθορά συνειδήσεων από ανθρώπους «που δεν έχουν άλλη ικανότητα από το να εξαπατούν , από ανθρώπους που έχουν περιφρονήσει τόσο πολύ τον λαό και αδιαφορούν τελείως γι’ αυτόν, ώστε, όταν θελήσουν να κάνουν πόλεμο εναντίον κάποιου, ενώ οι ίδιοι χρηματίζονται, έχουν το θράσος να λένε πως τάχα οφείλουμε να μιμούμαστε τους προγόνους μας και να μην ανεχόμαστε να γινόμαστε καταγέλαστοι ούτε να επιτρέπουμε να διαπλέουν τη θάλασσα εκείνοι που αρνούνται να πληρώσουν τις συνεισφορές τους» (&36). Θαρρεί κανείς πως εδώ γίνεται λόγος για εκείνους τους πολεμοκάπηλους και υπερπατριώτες που κατηγορούν την κυβέρνηση για ενδοτισμό και υποχωρητικότητα, γιατί κάποιοι δήθεν παραβιάζουν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.