Όταν κάποτε ρώτησαν τον Σόλωνα ποια πολιτεία έχει την πιο καλή οργάνωση και διοίκηση απάντησε πως την έχει αυτή «στην οποία αυτοί που δεν αδικούνται καθόλου λιγότερο από αυτούς που πέφτουν θύματα της αδικίας προβάλλουν και συμβάλλουν στην τιμωρία αυτών που τη διαπράττουν» (Πλουτ. Σόλ. XVIII 88: εν η των αδικουμένων ουχ ήττον οι μη αδικούμενοι προβάλλονται και κολάζουσι τους αδικούντας). Και ο Πλάτων λέει πως είναι άξιος τιμής αυτός που δεν αδικεί, αλλά είναι άξιος διπλάσιας τιμής αυτός που δεν επιτρέπει στους άλλους να αδικούν, αλλά καταγγέλλει στους άρχοντες την αδικία. Όποιος όμως βοηθά όσο μπορεί τους άρχοντες στην επιβολή της τιμωρίας, αυτός είναι τέλειος πολίτης και νικητής στην αρετή» (Νόμ. 730 D: Τίμιος ο μηδέν αδικών, ο δε μηδ’ επιτρέπων τοις αδικούσιν αδικείν πλέον ή διπλασίας τιμής άξιος εκείνου, μηνύων την των άλλων τοις άρχουσιν αδικίαν. Ο δε και συγκολάζων εις δύναμιν τοις άρχουσιν , ο μέγας ανήρ εν πόλει και τέλειος, ούτος αναγορεύεσθαι νικηφόρος αρετής).

Την ερμηνεία αυτής της θέσης δίνει ο Δημοσθένης στον Κατά Μειδίου λόγο του. Εκεί αυτός λέει πως «πρέπει ο κάθε πολίτης να βοηθά τους νόμους, όπως θα βοηθούσε τον εαυτό του, αν αδικούνταν, και πρέπει να θεωρεί τα αδικήματα που στρέφονται εναντίον των νόμων δημόσια εγκλήματα , όπου και αν διαπιστώνονται» (&25: Δει τοίνυν τούτοις βοηθείν ομοίως, ώσπερ αν αυτώι τις αδικουμένωι , και τα των νόμων αδικήματα κοινά νομίζειν , εφ’ ότου περ αν λαμβάνηται). Ο Δημοσθένης πιστεύει πως η παραβίαση των νόμων πρέπει να θεωρείται δημόσιο αδίκημα και πως αφορά ολόκληρη την κοινωνία, αφού κάθε νόμος προήλθε από κοινή συμφωνία και απόφαση. Από την άλλη πλευρά ο Δημοσθένης εννοεί πως το αδίκημα απέναντι στους νόμους έχει την ίδια ισχύ και βαρύτητα , όπου και αν διαπιστώνεται, και δεν πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση.

Παρόλα αυτά οι πολίτες σήμερα έχουν υποστεί τέτοια φθορά συνειδήσεων που αποφεύγουν να καταγγείλουν τους παραβάτες του νόμου, γιατί φοβούνται πως μπορεί να χαρακτηριστούν «ρουφιάνοι», «σπιούνοι», «προδότες», «καταδότες». «χαφιέδες» και δεν ξέρω τι άλλο. Έτσι, όμως, η αδικία «ανθεί» και «λουλουδίζει»! Αλλά το πιο εξοργιστικό είναι πως η ίδια η πολιτεία με ή χωρίς τη θέλησή της προστατεύει όχι τους νομοταγείς πολίτες, αλλά αυτούς που σκοπεύουν να παραβιάσουν τον νόμο. Θέλω να προστατέψω την ιδιωτική μου κατοικία από τους κλέφτες και τους ληστές που έχουν ρημάξει τις γειτονιές στην Αθήνα. Προτίθεμαι, λοιπόν, να βάλω μια κάμερα που να καταγράφει τις κινήσεις γύρω από αυτή. Η πολιτεία, λοιπόν, με υποχρεώνει να τοποθετήσω ειδική πινακίδα που να προειδοποιεί τον επίδοξο ληστή ότι «ο χώρος βιντεοσκοπείται»! Αλήθεια, ποια είναι η σκοπιμότητα αυτής της προειδοποίησης; Μήπως μπαίνει με σκοπό να προφυλαχτεί ο ληστής από ενδεχόμενη σύλληψη; Η πινακίδα τού λέει: κοίταξε, όταν μπεις εκεί μέσα, υπάρχει κίνδυνος να καταγραφείς και να συλληφθείς. Πήγαινε, λοιπόν, κάπου αλλού, όπου θα έχεις μεγαλύτερη ασφάλεια!

Και δεν είναι μόνο αυτό. Στη χώρα μας ζουν πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν τα απαραίτητα αγαθά, για να ζήσουν ή, τέλος πάντων, όπως τα αξιολογούν αυτοί. Πολλοί βέβαια προσπαθούν να βρουν κάποια δουλειά, κάποια εργασία, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν αυτά τα αγαθά με έντιμο και νόμιμο τρόπο. Λίγοι, όμως, το κατορθώνουν. Οι άνθρωποι που φτάνουν στο απροχώρητο βρίσκουν ως διέξοδο την παρανομία. Αν πετύχουμε, σκέπτονται, θα μπορέσουμε να ζήσουμε με άνεση και χωρίς ιδιαίτερο κόπο* θα μπορέσουμε να απολαύσουμε τους καρπούς της αδικίας που διαπράξαμε. Αν πάλι αποτύχουμε και συλληφθούμε, τότε θα πάμε στη φυλακή, θα συναντήσουμε πρόσωπα όμοια με εμάς και, το πιο σημαντικό, το κράτος θα αναλάβει να μας τρέφει. Ένα είναι σίγουρο, πως θα εξασφαλίσουν ένα τρόπο ζωής που είναι πολύ καλύτερος από αυτόν που βιώνουν πολλοί ελεύθεροι και νομοταγείς πολίτες.

Και εδώ βρίσκεται το αστείο: οι νομοταγείς και πειθαρχημένοι πολίτες υποχρεούνται να τρέφουν αυτούς που τους έκλεψαν, τους λήστεψαν, τους βίασαν, απείλησαν να τους σκοτώσουν ή και τους σκότωσαν ακόμη. Βέβαια, το κράτος, όχι από ανθρωπισμό, αλλά από ανάγκη πολλές φορές -«Ανάγκα και θεοί πείθονται», όπως έλεγαν οι αρχαίοι- . απελευθερώνει αυτούς τους εγκληματίες που συνεχίζουν το «ιερό» έργο τους προς δόξαν του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας! Γιατί, όπως είχε πει ένας παλιός πολιτικός, «καλά. Αν συλλάβουμε όλους τους παράνομους, πού θα τους βάλουμε;». Εμείς θα συμπληρώναμε λέγοντας «Αν συλλάβουμε όλους τους παράνομους, πώς θα τους θρέψουμε;».

Σε κάθε περίπτωση λειτουργεί αυτό που είχαμε σημειώσει και άλλη φορά, πως ο άνθρωπος σπρώχνεται προς την αδικία από δύο παράγοντες, τον Έρωτα, που προηγείται, και την Ελπίδα που έπεται ( ο Έρως ηγούμενος , η δε Ελπίς επομένη, είχε πει Θουκυδίδης). Αυτός που διαπράττει μια αδικία κινείται από κάποια επιθυμία να κάνει, να πετύχει κάτι. Υπάρχει, όμως, και η ελπίδα πως η προσπάθειά του θα στεφθεί από επιτυχία και δε θα έχει συνέπειες. Βέβαια, τις πιο πολλές φορές τα πράγματα δεν εξελίσσονται , όπως τα σχεδιάζουμε και τα θέλουμε. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αγρότη. Ήθελε να παραπλανήσει την πολιτεία και να πάρει μεγαλύτερη επιδότηση από αυτή που δικαιούνταν. Και το πέτυχε! Ήλπιζε, όμως, πως δεν θα αποκαλυφθεί η απάτη. Εδώ. Όμως. απέτυχε. Όπως απέτυχε και το κράτος να προστατέψει τους νομοταγείς αγρότες από τα διάφορα αρπακτικά, για να μην πούμε πως τα υποβοήθησε κιόλας! Και είναι σχεδόν βέβαιο πως και εδώ οι νομοταγείς πολίτες θα κληθούν να «πληρώσουν το μάρμαρο», τα τεράστια πρόστιμα που μας επιβάλλει η Ε.Ε. Για το κράτος δεν έχει μεγάλη σημασία αν τα χρήματα που δόθηκαν σε κάποιους, για να τα επενδύσουν στον χώρο τους και να αυξήσουν την παραγωγή χρησιμοποιήθηκαν για άλλους σκοπούς, για την εξασφάλιση επίδειξης και πολυτελούς διαβίωσης. Το κράτος μας πάντα ήθελε να κάνει ομελέτα, αλλά χωρίς να σπάσει αβγά. Δυστυχώς, όμως αυτό δε γίνεται…….