Με αφορμή τον θάνατο του τέως Βασιλέως: Μερικές σκόρπιες σκέψεις

30/01/2023 - 11:30

Στις 13-3- 2010 είδα στην εφημερίδα Εμπρός ένα άρθρο με τίτλο Γρηγόριος ο Ε: Εθνομάρτυρας ή προδότης; Η αρθρογράφος κάνοντας την ανάλυσή της κατέληγε στο συμπέρασμα πως ο Γρηγόριος ο Ε΄ ήταν προδότης! Εγώ δεν συμφωνούσα με την ανάλυση που έκανε και τη μεθοδολογία που ακολουθούσε και έγραψα ένα σχετικό άρθρο στο οποίο έλεγα πως η μέθοδος που αυτή ακολούθησε ήταν αντιεπιστημονική και πως δεν αξιολογούσε σωστά τα πράγματα* ότι δεν έβλεπε σωστά πίσω από τις υπάρχουσες πηγές κ.λπ. Έτσι άρχισε και η συνεργασία μου με την εφημερίδα που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Στις 17-5-2017 πέθανε ο αείμνηστος Κ. Μητσοτάκης. Και αυτός είχε πολλούς φίλους, αλλά και πολλούς εχθρούς που έβγαλαν τα μαχαίρια τους και προσπάθησαν να τον «πεθάνουν» και δεύτερη φορά! Τότε έγραψα ένα άρθρο με τίτλο «Ο αποθανών δεδικαίωται» στο οποίο διατύπωνα κι εγώ τις απόψεις μου. Στις 2-9-2021 πέθανε ο αείμνηστος Μίκης Θεοδωράκης που δέχτηκε τα βέλη των εχθρών του και αυτός. Και τότε έγραψα ένα σχετικό άρθρο με τίτλο «Μίκης Θεοδωράκης: ένας πικραμένος ευτυχισμένος».

Φαίνεται πως είναι μοίρα των σε οποιοδήποτε τομέα «μεγάλων» να δέχονται τα βέλη των «μικρών», που δίνουν την εντύπωση πως κινούνται από φθόνο για τη «μεγαλοσύνη τους». Το ίδιο συνέβη και με τον θάνατο του τέως βασιλέως Κωνσταντίνου. Η αλήθεια είναι πως από αρχαιοτάτων χρόνων ο θάνατος σημαντικών προσώπων ξεσήκωνε αντιπαλότητες και έριδες ανάμεσα σε ομάδες και παρατάξεις. Αρκεί κανείς να θυμηθεί την έριδα ανάμεσα στον Κρέοντα και την Αντιγόνη σχετικά με την ταφή του Πολυνείκη στην οποία πήρε μέρος και ο λαός εκπροσωπούμενος από τον Χορό, όπως αυτή δραματοποιείται στην Αντιγόνη του Σοφοκλή.

Πιο ενδιαφέρουσα από αυτή την άποψη είναι η έριδα που ξέσπασε σχετικά με την ταφή του πτώματος του ομηρικού Αίαντα στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή μετά την αυτοκτονία του ήρωα. Πρώτος αντιδρά ο Μενέλαος που κινούμενος από εγωισμό απαγορεύει να αγγίξουν τον νεκρό και προτείνει μάλιστα να πετάξουν το πτώμα στην ακτή , για να γίνει τροφή στα σαρκοβόρα ζώα. Κινούμενος από ευτέλεια αποκαλύπτει το κίνητρό του και τονίζει την ανωτερότητα του Αίαντα. Αφού, λέει, δεν μπόρεσαν να του επιβληθούν, όταν ήταν στη ζωή, ας το κάνουν τώρα που είναι νεκρός (1067 κ. ε). Σε αυτόν αντιτίθεται ο Τεύκρος, νόθος αδελφός του ήρωα, που δηλώνει πως θα θάψει τον νεκρό ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση του αρχηγού του στρατεύματος.

Ο Χορός εκπροσωπώντας την κοινή γνώμη και θέλοντας να αποφύγει το ξέσπασμα βίαιης διαμάχης συμβουλεύει να προχωρήσουν γρήγορα στην ταφή. Τότε εμφανίζεται η σύζυγος του νεκρού Τέκμησσα, συνοδευόμενη από ο γιο τους Ευρυσάκη που στέκονται δίπλα στο πτώμα του νεκρού μετά από προτροπή του Τεύκρου. Όταν εμφανίζεται ο Αγαμέμνων, ο Τεύκρος του επιτίθεται με μεγαλύτερη σφοδρότητα και του υπενθυμίζει την προσφορά του ήρωα στην εξέλιξη της εκστρατείας. Τονίζει την αχαριστία του απέναντι σε αυτόν που έσωσε τα πλοία και δέχτηκε να μονομαχήσει με τον Έκτορα.

Η εμφάνιση του Οδυσσέα οδηγεί την κατάσταση σε εκτόνωση (1316 κ.ε.). Τα λόγια του Οδυσσέα αποτελούν απόρριψη του αμετάκλητου μίσους. Ο Οδυσσέας θυμίζει πως και ο ίδιος κάποτε θα πάρει τον δρόμο του θανάτου, αφού ο θάνατος είναι η κοινή μοίρα όλων των ανθρώπων (στ. 1365) και τονίζει πως η φιλία και η έχθρα μπορούν να εναλλάσσονται (στ. 1359). Η «κοινή γνώμη», ο Χορός, επιδοκιμάζει τη στάση του Οδυσσέα και αυτός σε μια ύστατη προσπάθεια ευγενικής διαλλαγής προσφέρεται να βοηθήσει στην ταφή του νεκρού. Ο Τεύκρος εκφράζει την ευγνωμοσύνη του, αλλά απορρίπτει την προθυμία του Οδυσσέα , γιατί, όπως λέει, μια τέτοια χάρη δεν θα την επιδοκίμαζε ο νεκρός.

Συγκρίνοντας κανείς τις δύο περιπτώσεις, την ταφή του Αίαντα με την ταφή του Κωνσταντίνου, θα μπορούσε να βρει πολλά παρόμοια στοιχεία. Στην περίπτωση του τέως βασιλέως οι δυνατότητες που υπήρχαν ήταν τρεις: να μη ταφεί καθόλου στη χώρα μας, να ταφεί με τιμές ανωτάτου άρχοντα και να ταφεί ως ιδιώτης. Η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο πρόβλημα. Η απόφασή της ήταν να ταφεί ως ιδιώτης. Δεν θα ασχοληθώ με το αν η απόφαση της κυβέρνησης ήταν σωστή ή λαθεμένη. Ακούστηκαν πολλά και για τα δύο. Ιδιαίτερη όμως εντύπωση προκάλεσε το γεγονός πως όλοι «ενεδύθησαν» τον μανδύα του ιστορικού, ακόμη και αυτοί που δεν έζησαν τα σχετικά γεγονότα, ακόμη και αυτοί που δεν ξέρουν τι θα πει Ιστορία και ποιος ο ρόλος της, και προέβησαν σε αναλύσεις που εξυπηρετούσαν τους ιδεοληπτικούς τους προσανατολισμούς. Θα μπορούσα και εγώ ως ένας «ειδικός» που δίδασκα τριανταπέντε χρόνια Ιστορία τα παιδιά και η πολιτεία με εμπιστεύθηκε να διδάσκω καθηγητές πώς πρέπει να προσεγγίζουν την Ιστορία και να τη διδάσκουν να παρουσιάσω την άποψή μου για τα σχετικά γεγονότα, τα οποία μάλιστα και έζησα, έχω δηλαδή άμεση αντίληψη, αλλά δεν θα το κάνω. Απλώς θα θυμίσω σε όλους αυτούς τους «ιστορικούς» τα λόγια του μεγάλους ιστορικού τη αρχαιότητας Θουκυδίδη σχετικά με τη μεθοδολογία της συγγραφής του έργου του. Λέει, λοιπόν, ο ιστορικός: «Τα μεν λοιπόν παλαιά γεγονότα τα βρήκα τέτοια, αν και είναι δύσκολο να δώσει κανείς πίστη σε κάθε είδους ένδειξη. Γιατί οι άνθρωποι τα όσα ακούνε για τα περασμένα , ακόμη και αν πρόκειται για τον ίδιο τους τον τόπο, τα δέχονται ο ένας από τον άλλο αβασάνιστα. …..Υπάρχουν και πολλά άλλα πράγματα , ακόμη και σύγχρονα και όχι ξεχασμένα από την πολυκαιρία, για τα οποία και άλλοι Έλληνες έχουν γνώμες σφαλερές……...Τόσο λίγο ταλαιπωρούνται οι πολλοί να αναζητήσουν την αλήθεια και οι πιο πολλοί τρέπονται στα έτοιμα» (Ι κεφ. 20). Και λίγο πιο κάτω ο ιστορικός συμπληρώνει : «Τις πράξεις όμως που στη διάρκεια του πολέμου έγιναν δεν έκρινα άξιο να τις γράψω βασισμένος στις πληροφορίες του πρώτου τυχόντα ούτε όπως εγώ νόμιζα, αλλά αφού ερεύνησα με κάθε δυνατή ακρίβεια για την κάθε μία , τόσο για εκείνες που ήμουν παρών όσο και για κείνες που μάθαινα από τους άλλους. Και η εξακρίβωση γινόταν με μεγάλη δυσκολία, γιατί οι αυτόπτες μάρτυρες του κάθε περιστατικού δεν έλεγαν τα ίδια για το ίδιο πράγμα , αλλά καθένας ανάλογα με τη συμπάθειά του για η μια ή την άλλη μερίδα ή κατά πως θυμόταν» (Ι κεφ. 22). Ο ιστορικός προσάγει παραδείγματα για όλα αυτά που υποστηρίζει και τονίζει πως είναι ωφέλιμο να έχει κανείς υπόψη του αυτά, γιατί τέτοια και παραπλήσια θα γίνονται και στο μέλλον, αφού η φύση των ανθρώπων είναι η ίδια. Ένα είναι βέβαιο, πως το «ο αποθανών δεδικαίωται» δεν πρέπει να ισχύει «αλά κάρτ», όπως λέμε.

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey