Όπως είναι γνωστό, το πολίτευμά μας είναι «κοινοβουλευτική δημοκρατία». Σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία όσο σημαντική είναι η κυβέρνηση άλλο τόσο είναι σημαντική και η αντιπολίτευση. Ο ρόλος της αντιπολίτευσης καθορίζεται τόσο από το Σύνταγμα όσο και από τον Κανονισμό της Βουλής και δεν είναι άλλος από το να ελέγχει τις πράξεις της εξουσίας, να ασκεί κριτική σε όλα τα επίπεδα και με όλους τους νόμιμους τρόπους, μέσα στα πλαίσια πάντα ενός καλώς εννοούμενου «πολιτικού πολιτισμού». Τουλάχιστον αυτός ήταν ο ρόλος της αντιπολίτευσης σε ένα δημοκρατικό καθεστώς από αρχαιοτάτων χρόνων. Η κριτική αυτή ασκείται στη Βουλή στα πλαίσια της Ολομέλειας, με επερωτήσεις που υποβάλλουν οι βουλευτές της και είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν οι αρμόδιοι Υπουργοί, ή και με εμφάνιση στα ΜΜΕ ή, ακόμη, και με διαμαρτυρίες ή απεργίες μέσα πάντα στα πλαίσια των νόμων που ισχύουν. Και η κριτική αυτή οφείλει να έχει ως αποκλειστικό κίνητρο το γενικό καλό και όχι το καλό του κάθε κόμματος.

Στη χώρα μας όμως η αντιπολίτευση γενικά έχει παρεξηγήσει τον ρόλο της. Από τη στιγμή που εκλεγεί μια κυβέρνηση, όλα τα άλλα κόμματα, δηλαδή η αντιπολίτευση, «μείζων» και «ελάσσων», προσπαθεί να τη ρίξει θέτοντας πολλές φορές εμπόδια στον δρόμο της και δυσχεραίνοντας το έργο της. Δεν θα δίσταζα μάλιστα να πω πως ακόμη και μέλη της ίδιας της κυβέρνησης, όταν έχουν την εντύπωση ότι παραγκωνίζονται, στρέφονται εναντίον της! Εμφανίζεται ακόμη το φαινόμενο όλα τα κόμματα να υποβάλλουν προτάσεις στην κυβέρνηση, όπως έχουν όχι μόνο δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση, αλλά να την κατηγορούν, όταν απορρίπτει κάποιες από αυτές. Έχουν δηλαδή την αίσθηση πως μια κυβέρνηση είναι καλή, όταν προδίδει το πρόγραμμά της με βάση το οποίο κρίθηκε και θα κριθεί, όταν προδίδει αυτούς που την εξέλεξαν και υιοθετεί το πρόγραμμα της αντιπολίτευσης. Με άλλα λόγια, η αντιπολίτευση θέλει πάντα να κυβερνά, αν και ο λαός την καταψήφισε!

Πέρα από αυτό, μία κριτική, για να είναι παραγωγική και αξιόπιστη, οφείλει όχι μόνο να περιέχει αναφορές στα αρνητικά στοιχεία αυτού που κρίνεται, αλλά να επισημαίνει και τα θετικά. Γιατί δεν μπορεί ένα πράγμα να είναι μόνο αρνητικό, όπως δεν μπορεί να είναι μόνο θετικό. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού», είχαν πει οι αρχαίοι. Όμως σύμφωνα με την ελληνική αντιπολίτευση όλα όσα κάνει η κυβέρνηση είναι στραβά και ανάποδα! Σε κανένα τομέα δεν κάνει τίποτε το σωστό! Σε όλα είναι «ανεύθυνη», «ανίκανη», απάνθρωπη» κ.λπ. Σα να λέμε, όλοι οι άλλοι ξέρουν τις σωστές τις λύσεις και μόνο η κυβέρνηση δεν τις ξέρει ή τις ξέρει, αλλά σκόπιμα και κινούμενη από «απανθρωπιά» ή ανικανότητα δεν τις εφαρμόζει. Είναι δηλαδή να γελά κανείς με τα χάλια μας. Γιατί σίγουρα μια κυβέρνηση, οποιαδήποτε κυβέρνηση, κάνει σφάλματα. Μόνο οι νεκροί και αυτοί που δεν κάνουν τίποτε δεν κάνουν σφάλματα και λάθη. Αλλά από αυτό το σημείο και μετά να θέλουμε να την υποκαταστήσουμε υπάρχει μεγάλη απόσταση. Και το πράγμα καθίσταται γελοίο στην περίπτωση που αυτός που ασκεί την κριτική έχει δοκιμαστεί στην άσκηση της εξουσίας και έχει αξιολογηθεί η προσφορά του στον λαό.

Ιδιαίτερα σήμερα το πεδίο στο οποίο είναι δυνατό να ασκηθεί κριτική είναι ευρύτατο. Ξέρουμε όλοι ότι η κατάσταση είναι πολύ σύνθετη, πολύπλοκη και απροσδιόριστη. Αν τη συγκρίνει κανείς με την κατάσταση της περιόδου των «μνημονίων» που είχε να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ θα έλεγε πως τότε περνούσαμε την περίοδο «των αρραβώνων», ενώ τώρα έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα του έγγαμου βίου. Η κυβέρνηση πατεί σε δύο βάρκες αναγκαστικά: την οικονομία από τη μια και την υγεία των πολιτών από την άλλη. Ό τι προσφέρει στην υγεία το κόβει από την οικονομία και το αντίθετο. Η χρυσή τομή είναι δύσκολο να βρεθεί. Έτσι, η αντιπολίτευση μπορεί, όταν η κυβέρνηση τα πάει καλά στην οικονομία, να την κατηγορεί πως τα έκανε θάλασσα στην υγεία και το αντίθετο.

Παρακολούθησα μια συζήτηση στη Βουλή και πείστηκα πως η υποκρισία έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Πως κάποιοι θεωρούν πως οι πολίτες τρώνε κουτόχορτο. Η αντιπολίτευση «ομαδόν» έκανε προτάσεις: να ενισχυθούν οι πληττόμενοι από την πανδημία με πλήρη μισθό, να δοθούν τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, να προσληφθούν άμεσα χιλιάδες μόνιμοι γιατροί και εκπαιδευτικοί, να βρεθούν ή να χτιστούν αίθουσες για να επιτευχθεί ο χωρισμός των μαθητών σε μικρότερα τμήματα, να διαγραφούν τα χρέη των πολιτών -η «σεισάχθεια» πάλι-, να …, να… Ζητούν δηλαδή από το κράτος να πληρώσει τα «μαλλιά της κεφαλής του», κατά το λεγόμενο, τη στιγμή που όλοι γνωρίζουμε πως αυτή τη στιγμή τρώμε από τα έτοιμα, ότι η ύφεση υπολογίζεται στο 11%, ενώ η ύφεση, όταν μπήκαμε στα μνημόνια ήταν στο 7%, πως δεν εισρέει τίποτε στο δημόσιο ταμείο, όχι βέβαια με αποκλειστική ευθύνη των κυβερνώντων, και πως το δημόσιο χρέος αυξάνει συνεχώς! Και είδα τον υπεύθυνο Υπουργό να ρωτά: «αλήθεια, έχετε υπολογίσει πόσα είναι αυτά που ζητάτε να δώσουμε; Μπορείτε να μας πείτε πού θα βρεθούν όλα αυτά τα χρήματα ή ψαρεύετε σε θολά νερά». Βέβαια, απάντηση δεν πήρε. Η ανευθυνότητα των κομμάτων σε όλο της το μεγαλείο!

Ας αφήσουμε πως, όπως είπαμε, η αντιπολίτευση προσπαθεί να δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα. Ρωτά, για παράδειγμα, κάποιος «τι προτίθεσθε να κάνετε, όταν η Τουρκία περάσει τις κόκκινες γραμμές». Ούτε λίγο ούτε πολύ η αντιπολίτευση ζητά από την κυβέρνηση να αποκαλύψει δημόσια τα στρατηγικά της σχέδια! Αν η κυβέρνηση δεν απαντήσει, τότε εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα πως αυτή «δεν έχει σχέδιο» και είναι ανεπαρκής ν’ αντιμετωπίσει μια τόσο σοβαρή κατάσταση. Είναι αλήθεια πως κανείς δεν πρέπει να αποκρύπτει την αλήθεια και να εξαπατά τους άλλους. Όμως από πού απορρέει πως μια κυβέρνηση οφείλει τα αποκαλύπτει τα πάντα σε όλους; Ο Πλάτων έλεγε πως επιτρέπεται η απόκρυψη της αλήθειας σε δύο περιπτώσεις για λόγους σκοπιμότητας: α) στους γιατρούς, όταν η απόκρυψη της αλήθειας μπορεί να λειτουργήσει ως φάρμακο για τον άρρωστο, και β) στους άρχοντες, όταν η απόκρυψη της αλήθειας από τους πολίτες ή από τους εχθρούς της πόλης μπορεί να εξυπηρετήσει το πραγματικό κρατικό συμφέρον (Πολιτ. Γ΄389 b).

Ο Πλάτων και σε μια άλλη περίπτωση επιτρέπει να λέγεται το ψέμα στους εχθρούς και τους φίλους, όταν «διά μανίαν ή τινά άνοιαν κακόν τι επιχειρώσιν πράττειν» (Πολιτ. Β 382 c), όταν δηλαδή από κάποια τρέλα ή κάποια ανοησία επιχειρούν να κάνουν κάτι κακό. Και φαίνεται πως και η μανία και η άνοια είναι γνωρίσματα του νέου ελληνισμού. Γιατί δεν είναι δυνατό η Πολιτεία και όλοι οι θεσμοί να αγωνίζονται και να πληρώνουν βαρύ φόρο, για να αντιμετωπίσουν την πανδημία, να παίρνει γι’ αυτό μια απόφαση, σωστή ή λανθασμένη, και να υπάρχουν κάποιοι που περιφρονούν αυτή την απόφαση, που παραβιάζουν στην ουσία τον νόμο, που κάνουν ό τι μπορούν, για να πιεστεί η κυβέρνηση και να αναγκαστεί να κατεβάσει στο δρόμο 5.500 αστυνομικούς, για να εξασφαλιστεί η τήρηση του νόμου και να αποφευχθεί η καταστροφή της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας και, αν συμβεί κανένα «παρατράγουδο», φαινόμενο συνηθισμένο, να την κατηγορούν για αυταρχισμό και πρόθεση κατάλυσης της δημοκρατίας! Όλους αυτούς δεν τους ενδιαφέρουν οι άλλοι νεκροί, οι νεκροί των άλλων, αυτοί που φεύγουν από τη ζωή κατά εκατοντάδες κάθε μέρα, αλλά τους ενδιαφέρει μόνο ο δικός τους νεκρός, αν βέβαια τους ενδιαφέρει και αυτός πραγματικά και όχι κάτι άλλο… Η αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που απειλούν τη χώρα μας απαιτεί σοβαρά μέτρα, και τα σοβαρά μέτρα απαιτούν σοβαρούς ανθρώπους και ιδιαίτερα πολιτικούς. Και τέτοιοι δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλοί. Δυστυχώς…