Με ιδιαίτερη συγκίνηση αποχαιρέτησε το κοινό, ειδικά το τηλεοπτικό, την Άννα Παναγιωτοπούλου, που αναχώρησε για το μεγάλο ταξίδι λίγο πριν τη φετινή Ανάσταση. Η εύλογη συγκίνηση, η αγάπη και ο θαυμασμός δικαιολογείται από το επαγγελματικό και το προσωπικό ήθος της εκλιπούσης, εξηγείται ωστόσο κυρίως από τις επιτυχίες που σημείωσε στη μικρή και στη μεγάλη οθόνη από τα μέσα της δεκαετίας του ογδόντα χονδρικά μέχρι το millennium.

Θυμίζω πρόχειρα την μεγάλη επιτυχία της ως «Μαντάμ Σουσού» από την τηλεοπτική διασκευή του ομότιτλου έργου του Δημήτρη Ψαθά, που φιλοδώρησε την ελληνική κοινωνία με κωμικές και εξαιρετικά επιτυχημένες ατάκες. Ποιος δεν θυμάται την ηθοποιό φτωχοντυμένη να απορρίπτει την κοινωνική κριτική που τις ασκούν οι παρακατιανές γειτόνισσές της στην Ακαδημία Πλάτωνος (τον «Μπίθουλα») αποκαλώντας τις «τσοκαρίες»; Ποιος (από όσους/ες βρίσκονται στην ανάλογη ηλικία) δεν θυμάται την πρωταγωνίστρια να παριστάνει την αριστοκράτισσα, υιοθετώντας ένα αδέσποτο σκύλο ως σκυλί ράτσας, να υπογραμμίζει την αξία της μόρφωσης, πετώντας μαργαριτάρια σε μία καθαρευουσιάνικη διάλεκτο, δικής της έμπνευσης και να δολοφονεί ανελέητα τα γαλλικά;

Η Άννα Παναγιωτοπούλου υπήρξε βεβαίως απόφοιτος της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, θεατρική συγγραφέας, μέλος του εμβληματικού «Ελεύθερου Θεάτρου», που έγραψε τη δική του καλλιτεχνική και πολιτική ιστορία στις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα, στους κόλπους της καλλιτεχνικής άνοιξης που ανέτειλε, παρά τη δικτατορία και έθεσε τις βάσεις της πολιτιστικής παραγωγής της μεταπολίτευσης. Δεν μπορώ να μην υπενθυμίσω την «Ιστορία του Αλή Ρέτζο» του Πέτρου Μάρκαρη και την επιθεώρηση «Και συ χτενίζεσαι», έργα με βαθιά επιρροή στην πολιτική συνείδηση της σύγχρονης κοινωνίας που διαμορφωνόταν στέρεα αλλά υπόγεια, μέσα από συνειρμούς και συμβολισμούς. Την ίδια εποχή η Τζένη Καρέζη ανεβάζει με τον Κώστα Καζάκο το «Μεγάλο μας Τσίρκο».

Λιγότεροι σίγουρα γνωρίζουν αυτή τη διάσταση της Άννας Παναγιωτοπούλου, που μέσα σε μία ομάδα φοιτητών της σχολής του Εθνικού ίδρυσαν έναν θεατρικό οργανισμό και προσπάθησαν να υπενθυμίσουν πολιτικό ήθος, παρακάμπτοντας την αυστηρή λογοκρισία της εποχής. Ίσως η Λαυρεντία Μπισμπίκη, ρόλος που η ηθοποιός ενσάρκωσε στην ταινία των Ρέππα-Παπαθανασίου «Το κλάμα βγήκε από τον παράδεισο», να μπορούσε να αφουγκραστεί τέτοιες ανησυχίες, πολύ περισσότερο από τη βαθύπλουτη κληρονόμο Ρένα Δρούγκα του Safe Sex, της μεγαλύτερης ελληνικής κινηματογραφικής εισπρακτικής επιτυχίας στα τέλη του ενενήντα. Ακόμη πιο δύσκολο να ταυτίσει κάποιος την ώριμη μεγαλοαστή χήρα, Χριστίνα Μαρκάτου, που ζει έναν παθιασμένο έρωτα με τον δεσμό της κόρης της, τον πολύ νεότερό της Θανάση Ευθυμιάδη, στην κωμωδία Dolce Vita, με τη γυναίκα που ίδρυσε μαζί με τον Σταμάτη Φασουλή την «Ελεύθερη Σκηνή» ως συνέχεια του «Ελεύθερου Θεάτρου» στις αρχές του ογδόντα. Στη δεκαετία του ενενήντα, η απενοχοποίηση του διαζυγίου για λόγους ασυμφωνίας χαρακτήρων και η εξοικείωση με τις κρυφές, παράλληλες σχέσεις και των παντρεμένων γυναικών, η εκδήλωση της γυναικείας σεξουαλικότητας με άλλα λόγια, έφερε τη σειρά στις πρώτες θέσεις της τηλεθέασης, με το κρυφό ζευγάρι να σαρώνει σε θεαματικότητα και να εμπνέει πόθους διακαείς σε χιλιάδες κυρίες που διένυαν ανοργασμικά τα δεύτερα -άντα.

Το ξεκίνημα της ιδιωτικής τηλεόρασης το 1989 γέννησε τις «Τρεις Χάριτες» που για δύο τηλεοπτικές σεζόν μονοπώλησαν τις προτιμήσεις του τηλεοπτικού κοινού. Στο κυλικείο της Φιλοσοφικής η μικροκαμωμένη Χριστίνα ήταν για τους συμφοιτητές μας η Ειρήνη Χαρίτου, η πάντα με μαλλί κομμωτηρίου Μαρίζα, η Μαρία και η αφεντιά μου η Όλγα, την οποία ενσάρκωνε στη μικρή οθόνη η Άννα Παναγιωτοπούλου. «Σημειώσεις θα μας δώσουν οι τρεις χάριτες» έλεγε η παρέα: «Η Ειρήνη λογοτεχνία, η Μαρία γλωσσολογία, αρχαία η Όλγα».

Ο παραλληλισμός με την Όλγα με εκνεύριζε. «Σκέψου, βρε, τη Σουσού» με παρηγορούσε η «Μαρία Χαρίτου»: «Ανακοινώνει ότι θα ιδρύσει σχολή, όπου θα διδάσκει «Ανωτερότητα». Καλύτερα;»

Στη φωτογραφία η Παναγιωτοπούλου ως Περιμήλη με τον Σταμάτη Φασουλή ως Εύμηλο στην «Άλκηστη» του Ευριπίδη, σε παράσταση-παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου. Αποχαιρετισμός σε μια σπουδαία θεατρίνα!