Γράφει η Αλίκη Σγουρέλλη *

Αρκετοί είναι οι γονείς που ενημερώνονται ότι το παιδί τους χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης. Κάποιοι από εκείνους αναρωτιούνται τί είναι η εργοθεραπεία, τι προσφέρει στο παιδί και με ποιους τομείς ασχολείται.

Η Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη η οποία βοηθά τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές δραστηριότητες (έργα), που είναι σημαντικές για αυτούς, ανεξάρτητα από τη δυσκολία, αναπηρία ή πάθηση που πιθανόν να αντιμετωπίζουν.

Πρόκειται για τη θεραπεία μέσω έργου, δηλαδή τις διάφορες καθημερινές δραστηριότητες που τα άτομα κάνουν ατομικά ή σε ομάδες, επενδύοντας χρόνο και έχουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους. Τα έργα αυτά αφορούν δραστηριότητες που σχετίζονται με τις δραστηριότητες καθημερινής ζωής (σίτιση, ένδυση, φροντίδα προσωπικής υγιεινής κλπ.), παιχνίδι, εργασία, εκπαίδευση, ελεύθερος χρόνος, κοινωνική συμμετοχή και ανάπαυση-ύπνος.

H παιδιατρική εργοθεραπεία εστιάζει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται, καθώς οι σωματικές αναπηρίες, οι τραυματισμοί και πολλά άλλα θέματα μπορούν να παρεμποδίσουν την ικανότητα του παιδιού να εκτελεί κοινά καθήκοντα ή να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά γνωστικά και κοινωνικά.

Πως παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής;

Μετά την εξατομικευμένη αξιολόγηση, ο εργοθεραπευτής και η οικογένεια αναλύουν την εικόνα, τις δεξιότητες και τις αδυναμίες του παιδιού και καθορίζουν τους στόχους για την κατάκτηση βασικών δεξιοτήτων που θα του επιτρέπουν την ανεξάρτητη εμπλοκή του σε καθημερινές δραστηριότητες-έργα σε όλους τους τομείς.

Στην παιδιατρική εργοθεραπεία το κύριο μέσο θεραπείας είναι το παιχνίδι. Με το παιχνίδι, το παιδί δείχνει μεγαλύτερη προθυμία, κίνητρο και ενεργητική συμμετοχή να ασχοληθεί με τις διάφορες δραστηριότητες. Τα παιχνίδια-δραστηριότητες προσφέρουν πληθώρα αισθητηριακών ερεθισμάτων, παρέχουν πρόκληση για μάθηση και είναι ασφαλή, διασκεδαστικά και κατάλληλα για το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού, πάντα επιλεγμένα με βάση τις ανάγκες και τους στόχους που έχουν καθοριστεί.

Οι τομείς που μπορεί να παρέμβει η εργοθεραπεία είναι:

• Κινητικός τομέας: αφορά στην(α) αδρή κινητικότητα όπως ισορροπία, στάση σώματος, βάδιση, αδεξιότητα στο συντονισμό κινήσεων κλπ, (β) στην λεπτή κινητικότητα όπως την ικανότητα σύλληψης πιρουνιού, μολυβιού ή ψαλιδιού, χειρισμό μικρών αντικειμένων, δέσιμο κορδονιών κλπ. και (γ) γραφοκινητικές δεξιότητες όπως την σύλληψη και τον έλεγχο του μολυβιού, τον έλεγχο του καρπού, της ωμικής ζώνης και της στάσης του σώματος, το σχεδιασμό των γραμμάτων και αριθμών, τον προσανατολισμό στο χαρτί με γραφή πάνω στη γραμμή, διάκενα μεταξύ λέξεων κλπ.
• Γνωστικός-Αντιληπτικός τομέας: αφορά στην οπτική και ακουστική μνήμη, τη συγκέντρωση-προσοχή και λειτουργική ενασχόληση με μια δραστηριότητα με έμφαση στην έναρξη-μέση-λήξη αυτής, οπτική αντίληψη, χωρικός και χρονικός προσανατολισμός (εποχές, ημέρες, ώρα, πριν, μετά, πάνω, κάτω, δίπλα κλπ.).
• Κοινωνικές δεξιότητες: βλεμματική επαφή, προσαρμογή σε αλλαγές, ανταπόκριση σε κανόνες, συμμετοχή στα κοινά κλπ.
• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής: Ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την αυτοεξυπηρέτηση και αυτόνομη καθημερινότητα του παιδιού όπως σίτιση, ένδυση, χρήση τουαλέτας κλπ.
• Αισθητηριακός τομέας: σωστή επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών. Συχνά κάποια παιδιά δυσκολεύονται να έρθουν σε επαφή με όλες τις υφές και γεύσεις των φαγητών, να ανεχτούν υφές και καρτελάκια ρούχων, ήχους και θορύβους, αποφεύγουν δραστηριότητες περιποίησης όπως κούρεμα, κόψιμο νυχιών, βούρτσισμα δοντιών.