Ο παραδοσιακός οικισμός της Βατούσας βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού, 67 χλμ από την πόλη της Μυτιλήνης και συνορεύει με την Πτερούντα, το Σκαλοχώρι και την Άντισσα. Το ορεινό χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 300 μ. μέσα σε ένα ηφαιστειακό κρατήρα με διάμετρο 6 χιλιόμετρα, αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δραστηριότητας πριν από 18 εκατομμύρια χρόνια.

Η ονομασία Βατούσα πιθανότατα προέρχεται από το επίθετο "βατόεσσα" που σημαίνει περιοχή όπου αφθονούν οι βάτοι. Πρόκειται για ένα χωριό με παραδοσιακούς λιθόστρωτους δρόμους, λιθόκτιστα σπίτια με τοπική πέτρα που ενσωματώνονται στα χρώματα της τοπιογραφίας, κεραμοσκεπές ενώ πόρτες και παράθυρα είναι βαμμένα σε έντονα χρώματα.

Από την πρώτη στιγμή ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται ότι η Βατούσα έχει κρατήσει την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της. Πολύχρωμα παραδοσιακά σπίτια, επιβλητικά νεοκλασικά, ναοί, παλιά μπαρμπέρικα και παντοπωλεία ταξιδεύουν τους επισκέπτες στον χρόνο και συνεχίζουν να λειτουργούν μέχρι σήμερα. Εναλλαγή εικόνων που εντυπωσιάζει αρκεί κάποιος να ανακαλύψει τις κρυφές γωνιές του χωριού περιδιαβαίνοντας τα δαιδαλώδη πλακόστρωτα σοκάκια του μεσαιωνικού ιστού.

Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά ιστορικά κτίρια που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το αρχοντικό Γώγου στο οποίο στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο, το παλιό Παρθεναγωγείο, κτίσμα του 19ου αιώνα που σήμερα λειτουργεί ως κοινοτικός ξενώνας, η σχολή Αρρένων που σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Σχολείο, ο ναός των Ταξιαρχών και ο ναός της Κοίμησης Της Θεοτόκου που χτίστηκε το 1850.

Τα αφιερώματα «Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Λέσβου» φιλοξενούνται στα κοινωνικά δίκτυα του Γεωπάρκου της Λέσβου. Η παρουσίαση αυτή θα περιλαμβάνει τόσο τους παραδοσιακούς οικισμούς όσο και μεμονωμένα στοιχεία, κτίσματα και κατασκευές, που αποτελούν δείγματα της οικοδομικής δραστηριότητας του παρελθόντος. Στοιχεία που περιγράφουν με τον πιο γλαφυρό τρόπο τη μοναδική σχέση του φυσικού περιβάλλοντος με τον πολιτισμό κάθε τόπου. Στοιχεία με ιστορική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, λαογραφική, κοινωνική και αισθητική αξία. Στόχος αυτής της παρουσίασης είναι η γνωριμία κατοίκων και επισκεπτών με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του νησιού της Λέσβου – Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO.