Θανάσης Σκρούμπελος: Σα μαγεμένο το μυαλό μου. Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής, Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2023, σελ. 123 

Το παρόν βιβλίο του συγγραφέα, σεναριογράφου και σκηνοθέτη Θανάση Σκρούμπελου περιλαμβάνει έναν κύκλο αφηγήσεων και εικόνων εμπνευσμένων από έναν αντίστοιχο κύκλο δημοφιλών ρεμπέτικων και λαϊκών τραγουδιών. 

Ο Θανάσης Σκρουμπέλος, δεινός αρχαιολόγος της λαϊκής σοφίας, της λαϊκής πίστης, των λαϊκών πόθων, των λαϊκών αναγκών, σκάβει βαθιά φέρνοντας στο φως αυθεντικά ήθη και πηγαίες συμπεριφορές, πολύτιμες μνήμες, αρχαίες πληγές και συλλογικούς καημούς. 

Η πρωτοτυπία αυτού του πολύχρωμου τόμου δεν περιορίζεται στις αφηγήσεις. Οι λαϊκές ζωγραφιές του Σκρουμπέλου, εν είδει αγιογραφίας, χάρη στην εμπνευσμένη μαστοριά του, αποτυπώνουν με τη σειρά τους αισθήματα, σχέσεις, βάσανα, πόθους, ζωγραφίζοντας ό,τι δεν μπορεί να αρθρώσουν οι λέξεις: ολόγυμνη τη λαϊκή ψυχή μες στο άρρητο μεγαλείο της. Το «Σα μαγεμένο το μυαλό μου» αποκαλύπτει έτσι έναν παραδεισένιο Τόπο όπου κάθε πινελιά και κάθε λέξη, κάθε σχέδιο και κάθε ιστορία επιτρέπουν στο τέλος σαν μαγεμένο το μυαλό του αναγνώστη να φτερουγίσει στο άπειρο... 

Ο Γιώργος Περαντωνάκης παρουσιάζοντας το βιβλίο στο «Bookpress.gr» ανάμεσα στα άλλα σημειώνει: 

«Τα διηγήματα του συγγραφέα είναι σπαρταριστά. Καταρχάς η γλώσσα, ζουμερή και χυμώδης, κάνει άπειρα παιχνίδια, ξεκινά στο πρώτο διήγημα «Η ζήλεια και το φίδι» μόρτικη αργκό που επανασυστήνει ξεχασμένες λέξεις και συνεχίζει στα επόμενα υποβλητική, δυναμική και καίρια. Ο λαϊκός λόγος κυριαρχεί, με τα σημαίνοντα να καρφώνουν στο μυαλό του αναγνώστη εικόνες, συναισθήματα και παλαιικές νοοτροπίες. Γι’ αυτό, ο γλωσσικός αυτός δούρειος ίππος αλώνει τα κάστρα μας, μεταφέροντας μέσα του ιστορίες τιμής, δράματα και πάθη από μια κοινωνία με τη δική της ηθική. Με χίλιες φωνές στον έρωτα, στη μουσική, στην πολιτική, στον κοινωνικό (αντι)καθωσπρεπισμό, οι ιστορίες του Θ. Σκρουμπέλου απαυγάζουν ελευθερία και αδούλωτο φρόνημα, ομνύουν στο πηγαίο ανάβρυσμα του λαού και κραυγάζοντας διακηρύσσουν μια εποχή που έχει χαθεί μέσα στον «πολιτισμό» και την αποστειρωμένη σύγχρονη πραγματικότητα», 

Ανδρέας Παππάς: Γλωσσίδια για τη γλώσσα και όχι μόνο, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2024, σελ. 320 

«Οι βλαβερές συνέπειες του πουπουδισμού. Η αρχαία Ελλάδα ή η Αρχαία Ελλάδα; Τι είναι τα pluralia tantum; Ψαγμενιά, ή μήπως απλώς δηθενιά; Οι εβραίοι ή οι Εβραίοι; Ο Ρουσσώ, ο Ρουσώ, ο Ρουσσό ή ο Ρουσό; Αχ, αυτά τα ντουζ! Η βουλευτής, η βουλευτίνα, η βουλεύτρια. Οι ζωές (;) των άλλων. Εμείς πάντως προσέχουμε «τους εαυτούς μας». Νύμφες και νύφες, έννοιες και έγνοιες. Η ελληνοστολή και η αποξύλωση. «Τι να κάνουμε;», ή μήπως «Τι να κάμουμε;». Καμαρομύτηδες και πολυπιθυμημένες. Ο Φίλερις και η Αιμοβόρα, ο Δίκορος και ο Κοπρώνυμος. Ο Πυρρόθριξ, του... ; Τι σημαίνει Τσιμισκής; Ποιοι να ήταν, άραγε, ο Τζούρτζης και ο Σαλισβουρής; Το θρυλικό λεωφορείο «Θων-Θησείον». Ο Χεζοπόταμος και ο Cartier. Η Μάχη των Πυραμίδων και η Μάχη των Χρυσών Πτερνιστήρων. Άλκη Ζέη: In memoriam. Η μιζέρια της ηθογραφίας. Η απαξίωση του Νομπέλ Λογοτεχνίας. Οι συγγραφείς ως μεταφραστές. «Ο δαίμων της ενδεκάτης ώρας» και ο «Πυρετός στο αίμα». Οι δαίμονες ή Οι δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι; Κι όμως, ο Ουγκό δεν έγραψε για Άθλιους… 

Κείμενα ενός απλού γλωσσομανούς, τα οποία επιχειρούν να θίξουν ζητήματα που άπτονται πεδίων όπως η γλώσσα, η Ιστορία, η μετάφραση, ακόμα και η κίνηση των ιδεών. Κείμενα με οδηγό την αρχή ότι ακόμα και τα πιο ενδιαφέροντα θέματα μπορούν να προσεγγίζονται με παιγνιώδη ή χιουμοριστικό τρόπο». 

Τα παραπάνω είναι από το οπισθόφυλλο του βιβλίου του Ανδρέα Παππά, ενός ανθρώπου που για πάνω από 50 χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με τη γλώσσα, ως μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων και διορθωτής. Περιέχει κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην ομώνυμη στήλη των Νέων του Σαββατοκύριακου, την περίοδο 2018-2022. Τα «Γλωσσίδια» χωρίζονται σε έξι κατηγορίες: στα γλωσσικά, στα ιστορικά/εγκυκλοπαιδικά, στα βιβλιοφιλικά/βιβλιοκριτικά, στα μεταφραστικά, στα επιδόρπια και στις έμμηνες ρήσεις. 

«Ο Παππάς δεν είναι ένας τύπος νέου γλωσσαμύντορα ή ενός στενόμυαλου φιλόλογου. Δεν γράφει για να κατηχήσει στον ορθό δρόμο της γλωσσικής συμπεριφοράς. Είναι πιο πολύ ένας εραστής της γλώσσας ή ένας συλλέκτης ώριμων και ανώριμων γλωσσικών καρπών. Ένας χομπίστας που γράφει όμως με πλήρη επαγγελματική συνείδηση. Αλλά δεν του λείπει το χιούμορ, ο σαρκασμός, η λοξή ματιά. Τα κείμενα του προξενούν μια ευχάριστη διάθεση, ένα μικρό (ίσως και πικρό) χαμόγελο όταν ανακαλύπτεις ότι «να εδώ καταγράφεται κι ένα δικό μου λάθος». Ο συγγραφέας αντλεί τις πηγές του όχι μόνον από εφημερίδες και περιοδικά, αλλά και από λεζάντες πινάκων σε εικαστικές εκθέσεις, ηλεκτρονικό τύπο, μεταφράσεις τίτλων θεατρικών έργων, διαφόρων ειδών βιβλία, εκφράσεις της καθομιλουμένης. Βεβαίως και από την «μιντιακή κοινή», όπως την χαρακτηρίζει και τον πολιτικό λόγο. Ειδικά στα βιβλιοφιλικά του θα σχολιάσει και συγγενή θέματα όπως τα κριτήρια με τα οποία η σουηδική ακαδημία απονέμει τα Νόμπελ. τη νεοηθογραφία, την «επιστροφή» του Καζαντζάκη, τη γοητεία του Σκαμπαρδώνειου λόγου, τον Μπήτον και γιατί πρέπει να τον διαβάζουν οι Έλληνες και άλλα πολλά. Τέλος το βιβλίο κλείνει με τα «επιδόρπια», μικρά σχόλια με επίγευση ενός μικρού χαμόγελου» γράφει ο Γιάννης Μπασκόζος στο «anagnostis.gr».