Μια φορά κι έναν καιρό, πριν περίπου 1700 χρόνια, ζήσαν στην Μικρά Ασία, δυο σπουδαίοι άνθρωποι: ο Νικόλαος (270 - 343 μ.Χ.), επίσκοπος Μύρων της Λυκίας και ο Βασίλειος (330 - 379 μ.Χ.), επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας. Έζησαν μια ζωή σύμφωνη με την πίστη τους και διακρίνονταν για την φιλανθρωπία τους, και ιδιαίτερα την μεγάλη τους αγάπη προς τα παιδιά. Όταν αργότερα η ενιαία τότε Εκκλησία τους ανακήρυξε Αγίους, τους αναγνώρισε ταυτόχρονα και ως προστάτες των παιδιών. Έτσι με τον καιρό δημιουργήθηκε η παράδοση της προσφοράς δώρων στα παιδιά στην γιορτή των Αγίων, σε ανάμνηση και του γεγονότος ότι οι εν ζωή φιλανθρωπίες τους συνέβαιναν κρυφά, χωρίς την αποκάλυψη της ταυτότητάς τους.  

Πρώτα-πρώτα τα παιδιά στην Ολλανδία παίρναν τα δώρα τους, τη νύχτα της παραμονής του Αγίου Νικολάου 5 προς 6 Δεκεμβρίου, από τον SinterKlaas. Την ίδια νύχτα ο Saint-Nicolas πήγαινε δώρα σε πολλά παιδιά της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ελβετίας και της Ρουμανίας. Σειρά είχαν τα παιδιά στην Ισλανδία, όταν 12 προς 13 Δεκεμβρίου τα σκανταλιάρικα ξωτικά Yulelads τους φέρναν δώρα. Πάρα πολλά παιδιά σε μεγάλο μέρος της Γερμανίας, αλλά και στην Αυστρία, την Τσεχία, την Πολωνία, ακόμη και τη ...Βραζιλία θα πάρουν τα δώρα τους την παραμονή των Χριστουγέννων από ένα στρουμπουλό μωρό με ξανθά μαλλιά και φτερά αγγέλου, τον νεογέννητο Χριστούλη. Την παραμονή των Χριστουγέννων περιμέναν τους δικούς τους μποναμάδες μια άλλη μερίδα μικρών Γάλλων από τον Pere-Noel, και στην Αγγλία, τουλάχιστον μετά την θρησκευτική μεταρρύθμιση του Ερρίκου του 8ου, από τον Father-Christmas, ένα χαρούμενο ασπρομάλλη με γενειάδα, ντυμένο καταπράσινα. Στους Ρώσους, Σέρβους, Ουκρανούς και άλλους λαούς σλαυϊκής καταγωγής ο DedMoroz (παγωμένος παππούς), ντυμένος στα κόκκινα, θα καταφτάσει με την τρόϊκα (έλκηθρο που το σέρνουν 3 άλογα), για να αφήσει τα δώρα κάτω απ' το στολισμένο δέντρο, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Την ίδια νύχτα περιμένουν και τα Ελληνόπουλα τον Άγιο Βασίλη, τον καλόψυχο επίσκοπο που φτώχυνε επειδή μοίρασε όλο «το έχει του». Φοράει ένα τριμμένο καλογερίστικο ράσο και έρχεται περπατώντας και μάλιστα ξυπόλητος.Τελευταίοι στη γραμμή οι μικροί Ιταλοί που έπρεπε να περιμένουν μέχρι τα Φώτα ώστε η καλή γιαγιά- μάγισσα Befana (Επιφάνεια) να τους φέρει τα δώρα τους, την ίδια βραδυά που οι τρεις μάγοι θα πάνε τα δώρα στα παιδιά στην Ισπανία. Επί ένα μήνα, από τις 6 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου, κάθε λογής μυθικές ή μυθοποιημένες φιγούρες διασχίζουν την Ευρώπη, για 2000 χρόνια περίπου, κάνοντας μια νύχτα τον χρόνο τα μικρά παιδιά ευτυχισμένα. 

Δυο επισημάνσεις: Η πρώτη αφορά την παρατήρηση ότι όλα συμβαίνουν με κέντρο την ημερομηνία των χειμερινών τροπών, τη βραδιά που η ημέρα αρχίζει και πάλι να αυξάνει ενώ η νύχτα να φθίνει, μέρα που σε προχριστιανικά χρόνια προσδιόριζε και την αρχή της καινούργιας χρονιάς. Σ' αυτό παραπέμπει και το γεγονός ότι στα πρώιμα χριστιανικά χρόνια τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν την 1η μέρα του έτους, όπως αποδεικνύουν και τα κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ... κι αρχή καλός μας χρόνος ... αρχή που βγήκε ο Χριστός ...στη γη να περπατήσει ...». Μην ξεχνάμε πως κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο, το λεγόμενο παλιό, το οποίο ακολουθεί για παράδειγμα η εκκλησία της Ρωσίας, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου, χρονόσημο κατά το οποίο μπορούμε να ερμηνεύσουμε και την ιταλική γριά-Befana. Η δεύτερη παρατήρηση είναι πως υπάρχει αντιστοίχιση των διαφορετικών εθίμων και γιορτινών συνηθειών ανάμεσα στις διαφορετικές ευρωπαϊκές φυλετικές ομάδες και τα διαφορετικά χριστιανικά δόγματα, πράγμα που είναι αναμενόμενο, αφού κατάγονται από διαφορετικές προχριστιανικές δοξασίες. Υπάρχει όμως ένα κοινό υπόβαθρο: το θείο βρέφος που θα φέρει την ελπίδα για το καινούργιο, και τα δώρα στα παιδιά. 

Και η συνέχεια θα μπορούσε να είναι αναμενόμενη ίσως. Με το πέρασμα αποίκων κάθε εθνικότητας στην Αμερική, Νότια και Βόρεια κυρίως, ήρθαν στον Νέο Κόσμο και τα έθιμά τους, επηρεασμένα βέβαια περισσότερο από το προτεσταντικό δόγμα και τις κάθε είδους ευαγγελικές εκκλησίες, καθώς οι πιστοί τους αποτελούσαν και την πλειοψηφία των μεταναστών. Κάτω από την αδήριτη ανάγκη της ομογενοποίησης για την αμερικανική εθνογένεση, στο χωνευτήρι (ή μήπως στην κιμαδομηχανή;) της Νέας Υόρκης επήλθαν τεράστιες πολιτισμικές διηθήσεις. Σ' αυτό το πλαίσιο μορφοποιήθηκε και η φιγούρα του καλόκαρδου και γελαστού ασπρομάλλη που ζει στον Βόρειο Πόλο. Με το όνομα του Αγίου Νικολάου, τον χαρακτήρα του Αγίου Βασιλείου, τη φορεσιά του Father - Christmas και τα χρώματα του DedMoroz έχουμε μπροστά μας τη δημοφιλέστερη φιγούρα του κόσμου. Ή μήπως θα πρέπει να πούμε τα χρώματα της Κόκα-κόλα; Διότι μπορεί να είναι ο Thomas Nast, στα τέλη του 19ου αιώνα, που έδωσε πρώτος την μορφή που αναγνωρίζουμε ως SantaClaus, ωστόσο είναι ο διαφημιστής Ηaddon Sunbloom που στα 1931 τον έντυσε στα κόκκινα για λογαριασμό της Coca-Cola, αφού του πρόσθεσε παραπανίσια κιλά και το περίφημο Ho! Ho! Ho! και τον εφοδίασε με το ιπτάμενο έλκηθρο, δημιουργώντας όλη την περιρρέουσα μυθολογία. Μέσω δε της τηλεοπτικής κυρίως προπαγάνδας επιβλήθηκε σε όλο τον Κόσμο, σε χριστιανικούς και μη πληθυσμούς ένας καινούργιος Santa, ο Santa σκέτος. Ή μήπως ο Santa ...Cola; Προσθέστε σε όλα αυτά και το φινλανδικό μάρκετινγκ που μας αποκάλυψε πως αυτός ο Santa ζει σ' ένα βορειότατο φινλανδικό χωριουδάκι με το απίθανο όνομα Κορβατουντούρι, στην περιοχή του Ροβανιέμι, για να ξεκινήσει μόλις τη δεκαετία του '80 και η τουριστική εκμετάλλευση αυτού του ολότελα επινοημένου μύθου.

Πρέπει να παραδεχτούμε πως η ανάγκη μυθοποίησης, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της πολτοποίησης της ανθρώπινης προσωπικότητας, εντείνεται όλο και περισσότερο. Η παράδοση βιάζεται, η οικογένεια αποδομείται, η σχέση φύσης - ανθρώπου διαστρέφεται και το άτομο συνθλίβεται στον μύλο ενός «ορθολογισμού», εκφυλισμένου σε εξ-ουσιαστική τεχνολογία και όχι επιστήμη. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο μύθος βοηθάει τον καθένα, κατά μείζονα λόγο τα μικρά παιδιά, να ξεπερνά τον φόβο για το σκοτάδι, να αισθάνεται (όπως είναι άλλωστε) ξεχωριστός μέσα στον απέραντο και απειλητικό Κόσμο, και να συνδέεται με το μακρινό, απώτατο συλλογικό παρελθόν του. Στα πλαίσια αυτά κάπου στα 1980 συστηματοποιείται η εκστρατεία για την οριστική (;) μεταμόρφωση των κάθε είδους ΑϊΒασίληδων στον ενιαίο Santa, έναν Santa που τον περιμένουν τα παιδιά σε όλη τη γη, την παραμονή των Χριστουγέννων, όπως τον «βλέπουν» στην τηλεόραση, με το έλκηθρό του που το σέρνουν 8 τάρανδοι, και πετά στον ουρανό, για να τους φέρει δώρα: τα χριστουγεννιάτικα δώρα, ασχέτως αν τα περισσότερα παιδιά δεν ακολουθούν τη χριστιανική θρησκεία. Κι αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι. Γιατί και από ποιούς γίνεται αυτή η στοχευμένη εκστρατεία ομογενοποίησης σε πλανητική κλίμακα; Αν το ζητούμενο είναι μια πανανθρώπινη αξία στα Χριστούγεννα, αυτή βρίσκεται στο μήνυμα τους: «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Κι όμως αυτό αγνοείται, ενώ προβάλλονται μόνο κάποιες υλιστικές πλευρές της γιορτής. Από τα Χριστούγεννα απόμεινε μια γενικευμένη ατμόσφαιρα κατευθυνόμενης ...χαράς, που προκαλείται από την ανταλλαγή δώρων, τα λαμπερά φώτα, την πολυφαγία. Έτσι μετατρέπονται σιγά-σιγά στην παγκοσμιοποιημένη και...ανώδυνη γιορτή του Santa. Το brandname Santa πουλάει πολύ! 

Πάντα πίστευα πως η πολιτιστική ποικιλία αντιλήψεων, παραδόσεων και ιδεών είναι πλούτος για την ανθρωπότητα. Κάθε κομμάτι της που αφαιρείται, και μάλιστα με τρόπο εντελώς τεχνητό και εξαναγκαστικά, την γυρίζει πίσω προς την βαρβαρότητα. Αρνούμαι να επιτρέψω να μου κλέψουν τα Χριστούγεννά μας. Ακόμη περισσότερο αρνούμαι να καταθέσω με τα ίδια μου τα χέρια στο βωμό της πολιτικής ορθότητας την ιδιαίτερη, την μοναδική ελληνική Πρωτοχρονιά μας. Στο δικό μας σπίτι ο Άϊ-Βασίλης θα έρθει ξημερώνοντας η 1η του νέου έτους, θα μπει από το μισάνοιχτο παράθυρο για να αφήσειτα δώρα του, και θα βρει κουραμπιέδες και μελομακάρονα για να γλυκαθεί, κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί για να ζεσταθεί. Και στο γιορτινό μεσημεριανό τραπέζι θα κοπεί η βασιλόπιττα (κρεατόπιττα παρακαλώ!) με το φλουρί, και ο αγαπημένος Άγιος θα έχει δικό του κομμάτι.