Ηλίας Κουρτζής: Οι αγιασώτικες στάμνες της Κεραμικής Κουρτζή, ειδικό φυλλάδιο, Λέσβος 2023, σελ. 8 

«Η αγιασώτικη στάμνα διαφέρει και ως προς την φόρμα και ως προς την διακόσμηση από τις στάμνες άλλων περιοχών της χώρας. Ακόμη και από αυτές του πλησιόχωρου Αγίου Στέφανου Μανταμάδου. 

Το κύριο μάλιστα χαρακτηριστικό της φόρμας της κουρτζήδικης αγιασώτικης στάμνας είναι ο κουλέδικος λαιμός, που ως το μέσο του περίπου σταδιακά διογκωνόταν και εν συνεχεία έκλεινε ελαφρά και σταδιακά ως το χείλος. Ο τύπος αυτός του λαιμού είχε πρακτικό αποτέλεσμα, αφού συνέβαλε, ώστε κατά το άδειασμα της στάμνας η ροή του νερού σε άλλο αγγείο να είναι ελεγχόμενη. 

Επίσης μπορούμε να σημειώσουμε στην κουρτζήδικη στάμνα και τα εξής μορφολογικά χαρακτηριστικά: Τα χέρια ξεκινούσαν λίγο πιο κάτω από το χείλος του λαιμού και αφού έκαναν μια απαλή καμπύλη, κατέληγαν με απόλυτη ακρίβεια στην μέγιστη περίμετρο της κοιλιάς. Η δε πρόσφυση ήταν σχεδόν πάντα τέλεια. 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της αγιασώτικης κουρτζήδικης στάμνας ήταν το ότι η βάση της ήταν κατά τι διευρυμένη σε σχέση με το τελείωμα της φόρμας. Αυτό προφανώς το μορφολογικό στοιχείο έδινε μεγαλύτερη σταθερότητα στο στήσιμο της στάμνας ιδίως στα σημεία υδροληψίας στις βρύσες του χωριού, που βρίσκονται σε λιθόστρωτα καλντερίμια, που γενικά δεν είχαν καλή επιπεδότητα». 

Τα παραπάνω είναι από το ειδικό οχτασέλιδο φυλλάδιο που συνέταξε ο Ηλίας Κουρτζής. Το κείμενο πλαισιώνεται με πλουσιότατο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό. 

Στρατής Αθηναίος. Εικαστική ματιά στη Λέσβο, (κείμενα: Δημήτρης Παυλόπουλος, Αθηνά Καλεμικεράκη, Μετάφραση στα αγγλικά: Μαρία Αρώνη, επιμέλεια έκδοσης: Σωκράτης Λούπος, Στρατής Αθηναίος), σελ. 152 

Ο Στρατής Αθηναίος γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Ασχολείται συστηματικά από το 1979 με τη ζωγραφική και έχει παρακολουθήσει μαθήματα χαρακτικής. Ζει και εργάζεται στον Πειραιά. Είναι μέλος του Ε.Ε.Τ.Ε. Έργα του βρίσκονται σρ ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει στο ενεργητικό του 34 ατομικές εκθέσεις και περίπου 150 ομαδικές. 

Στον σπουδαίο αυτό συμπατριώτη μας, εικαστικό δημιουργό, είναι αφιερωμένος ο παρών συλλεκτικός τόμος. Περιέχει κείμενο του Δημήτρης Παυλόπουλος, Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης και της Αθηνάς Καλεμικεράκη, Μεταπτυχιακής Σπουδάστριας Ιστορίας της Τέχνης και μια σειρά από πίνακες του με θέμα τη Λέσβο. 

Παραθέτω ένα απόσπασμα από το κείμενο που έχει τίτλο «Η καλλιτεχνική δημιουργία του Στρατή Αθηναίου: 

«Αναπροσανατολισμό στην έως τώρα θεματογραφία του επιχειρεί με τα τελευταία έργα του. Ο χώρος αλλάζει, γίνεται ο γενέθλιος τόπος της Λέσβου. Απομακρυνόμαστε πια από το περιβάλλον των καφενείων και μεταφερόμαστε στα χωράφια και τις ακτές του νησιού του, όπου ο άνθρωπος δίνει ξεχωριστό αγώνα, προσπαθώντας να δαμάσει τη φύση, προκειμένου να επιβιώσει και να βιοποριστεί. Η μάχη αυτή αποτελεί βασικό άξονα της καλλιτεχνικής δημιουργίας του. Από τον άνθρωπο και από τα άλογα που τα αποδίδει με βίαιες συστροφές σωμάτων, στρέφεται τώρα και στο τοπίο του νησιού του. Το ιδίωμα του είχε κινηθεί στο δυναμικό κλίμα μιας αυτόματης έκφρασης, την οποίαν κατανοείς καλύτερα, αποτελεσματικότερα, όταν γνωρίσεις τον ίδιον: ευθύς και ανυπόκριτος, χωρίς υστεροβουλία στον λόγο και στη συμπεριφορά του, δύσκολα προσαρμόστηκε σε ποικίλες συμβατικότητες της μεγάλης, ανοιχτής στην οικουμένη πόλης του Πειραιά. Σκοπός του παραμένει η αμεσότητα της γραφής και η προβολή της σαν ένα είδος επιστροφής στα νεανικά χρόνια του. Αγρότες στον μόχθο των χωραφιών τους, σκαριά και καρνάγια, καφενόβιοι, είναι τα θέματα που τον ελκύουν. Αν τον θεωρούσαμε απλά και μόνον έναν ακόμα ηθογράφο ή τοπιογράφο, θα τον αδικούσαμε. Πίσω από την σύλληψη και την απόδοση του στιγμιότυπου, για τον θεατή που βλέπει με εσώτερο βλέμμα και όχι με την φευγαλέα στάση στο εικαστικό γεγονός ελλοχεύει η συγκίνηση της βιωμένης εμπειρίας του ζωγράφου. Το φορτισμένο χέρι δεν σχεδιάζει αλλά σκάβει βαθιά στο δικό του παρελθόν που το αντιμετωπίζει γεμάτο ζωή, όχι νεκρό, έστω και αν έχει σβήσει λιγότερο ή περισσότερο μέσα στην τύρβη των χρόνων». 

Χρύσα Μαστέλλου Μπαλτά: Δεν είμαι παιχνίδι, εκδόσεις Λευκό μελάνι, Αθήνα 2023, σελ 54 

Η Χρύσα Μαστέλλου Μπαλτά γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και μεγάλωσε στην Ανεμώτια, μέχρι και την εφηβική της ηλικία, όπου και μετακόμισε στην πόλη της Μυτιλήνης. Μέσα από το πρώτο της βιβλίο “Δεν Είμαι Παιχνίδι” θέλει να περάσει το μήνυμα για το πώς να αγαπάνε τα παιδιά τα ζώα 

Δυο λόγια για την υπόθεση:  

Μία φανταστική ιστορία απλώνεται μπροστά μας, μια περιπέτεια που φιλοδοξεί να αγγίξει τις χορδές των αισθήσεων μας. 

Σε έναν φανταστικό κόσμο, ζει ο μικρός Γιαννάκης, ένα κακομαθημένο αγοράκι. 

Ανάμεσα στα δώρα της μοίρας, ο Γιαννάκης ανακαλύπτει έναν θησαυρό ανεκτίμητης αξίας, ένα αληθινό γατάκι. Αλλά η αθωότητα του Γιαννάκη έχει αιχμαλωτίσει το μυαλό του, αφήνοντάς τον να κακομεταχειρίζεται το πανέμορφο γατάκι. Αγνοεί τους λυγμούς του, αδιαφορεί για τον πόνο του, μη γνωρίζοντας ότι πίσω από τα γυαλιστερά μάτια του κρύβεται μία ψυχή αγαπημένη. 

Μία στιγμή, όμως, θα αποκαλυφτεί η αλήθεια στον Γιαννάκη. Ένα όνειρο θα τον αναστατώσει, μεταμορφώνοντας τον κόσμο του σε έναν πέπλο από αντιθέσεις και συναισθήματα. Εκεί, στον απρόβλεπτο χορό του υποσυνείδητου, θα ξυπνήσει στην ψυχή του ο ήχος της αλήθειας. 

Μετά από αυτήν την αλλαγή, ο Γιαννάκης θα μάθει να χαϊδεύει με μετρημένη τρυφερότητα το γατάκι του, να προσφέρει καρδιά και αγάπη, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Στην πορεία του, θα ανακαλύψει την αληθινή ευτυχία που προκύπτει από την αλληλεπίδραση και την αμοιβαία φροντίδα. 

Ας συναντήσουμε λοιπόν τον Γιαννάκη, έναν μικρό ήρωα που μεταμορφώνει τη ζωή του μέσα από ένα βαθύ ταξίδι στις ανθρώπινες συναισθηματικές διαστάσεις. Ένα παραμύθι που μας υπενθυμίζει ότι κάθε όν, από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο, φέρει μέσα του την ίδια ουσία: τον πλούτο της αγάπης και των συναισθημάτων που μοιράζονται οι ψυχές.