Το ζήτημα της περιβαλλοντικής αδειοδότησής τους καλούνται να αντιμετωπίσουν τα δύο πυρηνελαιουργεία της Λέσβου. Αυτή την περίοδο, στην αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου εξετάζονται οι αιτήσεις τής ΕΑΣ Λέσβου και του πυρηνελαιουργείου Ντιπίου. Ας σημειωθεί πάντως ότι η λειτουργία των πυρηνελαιουργείων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσουν να δουλέψουν τα ελαιοτριβεία, διότι η αδειοδότηση των ελαιοτριβείων προϋποθέτει ότι θα υπάρχουν πυρηνελαιουργεία τα οποία θα απορροφήσουν την ανεκχείλιστη πυρήνα.

Με έναν όγκο παραγωγής που θα κυμανθεί κοντά στους 30.000 τόνους πυρήνας, είναι απαραίτητο να λειτουργήσουν και τα δύο πυρηνελαιουργεία του νησιού. Η μονάδα ρεπάσο που έχει δημιουργηθεί στην Πηγή από ομάδα επιχειρηματιών, όσο κι αν αυξήσει τη δυναμικότητά, της είναι αδύνατο να αξιοποιήσει όλη την πυρήνα που θα παραγάγουν τα ελαιοτριβεία της Λέσβου, όπως ο ίδιος ο εκ των επιχειρηματιών Στρατής Γόμος αναφέρει.
Έτσι, ένα μήνα πριν το ξεκίνημα της νέας ελαιοκομικής περιόδου, τόσο η λειτουργία των ελαιοτριβείων όσο και η λειτουργία των πυρηνελαιουργείων βρίσκεται «στον αέρα».
Να υπενθυμίσουμε πως μόλις την προηγούμενη εβδομάδα γράφαμε ότι η περιβαλλοντική αδειοδότηση των ελαιοτριβείων της Λέσβου δεν είναι καθόλου βέβαιη, μια και ελάχιστα από αυτά έχουν καταφέρει να δώσουν αποδεκτή λύση στη διαχείριση του κατσίγαρου.

Τα πυρηνελαιουργεία
Η ΕΑΣ Λέσβου κατάφερε να δουλέψει το πυρηνελαιουργείο της, το χειμώνα που μας πέρασε, μετά από ένα χρόνο διακοπής. Η μονάδα αυτή είναι πολύ σημαντική για την πορεία των οικονομικών μεγεθών της Ένωσης. Της εξασφαλίζει έσοδα από την πώληση του πυρηνέλαιου, τυποποιημένου ή χύμα, έσοδα από την πώληση του πυρηνόξυλου και παράλληλα τροφοδοτεί το σαπωνοποιείο με πρώτη ύλη.
Το πυρηνελαιουργείο της Ένωσης είναι το μεγαλύτερο του νησιού και η λειτουργία του είναι απαραίτητη για την εκχείλιση της πυρήνας που θα παραχθεί το φετινό χειμώνα. Αν δε λειτουργήσει το πυρηνελαιουργείο αυτό, η ύπαιθρος της Λέσβου θα γεμίσει με σωρούς πυρήνας και με τις πρώτες ζέστες η πυρήνα αυτή θα σκορπά κακοσμία σε όλο το νησί.
Η μονάδα τής ΕΑΣ Λέσβου, πάντως, είναι παλαιάς τεχνολογίας, και αυτό από μόνο του αρκεί για να δημιουργεί προβλήματα ρύπανσης. Ωστόσο, η σφράγισή της για ένα χρόνο είχε ως αποτέλεσμα να «νοικοκυρευτεί η κατάσταση», όπως λένε αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες που ελέγχουν την εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων. Παρ’ όλ’ αυτά, θεωρούν ότι πολλά από αυτά που θα έπρεπε να έχουν γίνει, δεν έγιναν. Δηλαδή, ούτε λίγο ούτε πολύ το εργοστάσιο δεν τήρησε του περιβαλλοντικούς όρους που του τέθηκαν.

Στην ΕΑΣ Λέσβου, η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως ασκείται αφόρητη πίεση από τις αρμόδιες αρχές, που ζητούν να εφαρμοστούν πράγματα που δεν εφαρμόζονται σε κανένα άλλο πυρηνελαιουργείο της χώρας. Αυτές οι «απαιτήσεις» εκλαμβάνονται από την ΕΑΣ Λέσβου ως εχθρική διάθεση.
Δεδομένων των παραπάνω, θεωρείται πως το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ένωση είναι ότι καλείται να κάνει επενδύσεις σε ένα εργοστάσιο που έχει ημερομηνία λήξης - το 2019 σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Μυτιλήνης. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις αυτές πιθανότατα δε θα αποσβεστούν ποτέ.
Σημαντικά προβλήματα θα αντιμετωπίσει και το πυρηνελαιουργείο στο Ντίπι. Το ζήτημα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης της συγκεκριμένης μονάδας αναμένεται να συζητηθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο Λέσβου το επόμενο διάστημα. Η επιχείρηση έχει καταθέσει νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι προχωράει σε εκτεταμένες επισκευές. Και αυτό το πυρηνελαιουργείο είναι παλαιάς τεχνολογίας. Μεγάλο πρόβλημα γι’ αυτό είναι πως βρίσκεται μέσα σε περιοχή Natura, γεγονός που καθιστά πιο ευαίσθητες της αρμόδιες υπηρεσίες που το ελέγχουν.
Η προσπάθεια αύξησης της δυναμικότητάς του είναι ένα ακόμη ζήτημα, απ’ τη στιγμή που δεν έχει χώρους να επεκταθεί.


Το πολιτικό ζήτημα

Αν βρισκόμασταν σε μια ηπειρωτική περιοχή της Ελλάδας, η λειτουργία των πυρηνελαιουργείων θα ήταν ένα ακόμη ζήτημα. Στην περίπτωση της Λέσβου, όμως, εξελίσσεται σε μείζον ζήτημα. Διότι η μη λειτουργία τους τινάζει «στον αέρα» την ελαιοκομία του νησιού, η οποία δίνει μικρό ή μεγάλο εισόδημα σε 20.000 κατοίκους.
Συνεπώς, το θέμα λαμβάνει πολιτικές διαστάσεις, που δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, κάτω από την πίεση της αυστηρής νομοθεσίας αλλά και των περιβαλλοντικών συλλόγων, έχει γίνει πιο αυστηρή. Αφήνει να διαφανεί ότι δεν πρόκειται να ακολουθήσει την πεπατημένη που ακολουθούσαν όλες οι νομαρχιακές αρχές, δίνοντας στους υπευθύνους των πυρηνελαιουργείων να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται να δοθεί πολιτική λύση στο θέμα.
Βέβαια γνωρίζει πολύ καλά ότι η ελαιοκομία είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για την οικονομία της Λέσβου. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να αφεθεί η διαχείρισή της σε διοικητικούς παράγοντες, οι οποίοι εκ των πραγμάτων θα κινηθούν μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που έχουν από την ισχύουσα νομοθεσία.