Εξαιρετικά μεγάλης έκτασης αλλαγές στο πρόγραμμα «Σχέδια βελτίωσης» ανακοίνωσε την Πέμπτη ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Σκανδαλίδης. Βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις αλλαγές είναι η καλύτερη περιφερειακή κατανομή των πόρων, που διασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο ισόμετρης ανάπτυξης, και η δυνατότητα να ενταχθούν στο πρόγραμμα περισσότεροι μεγάλοι αγρότες από τα νησιά.

Ικανοποιημένος είναι από τις αλλαγές αυτές ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Αιγαίου και αντιδήμαρχος Λέσβου, Γιάννης Τσακίρης.
Οι διαθέσιμες πιστώσεις αυξάνονται από τα 285 εκατ. ευρώ στα 500 εκατομμύρια. Από αυτά, 10 εκατ. ευρώ αφορούν τους παλαιούς αγρότες του Βορείου Αιγαίου. Αν σε κάποιες περιφέρειες υπάρξουν αδιάθετα υπόλοιπα, θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αναγκών σε άλλες περιφέρειες της χώρας. Για παράδειγμα, αν στο Νότιο Αιγαίο κατατεθεί μικρός αριθμός αιτήσεων, τα αδιάθετα ποσά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του Βορείου Αιγαίου και της Κρήτης. Προϋπόθεση για να γίνει η μεταφορά των πόρων είναι να υπάρχει μεγάλος αριθμός αιτήσεων που δεν έχουν ικανοποιηθεί στο Βόρειο Αιγαίο και τις υπόλοιπες περιφέρειες. Ας σημειωθεί πως δεν υπάρχει περιφερειακή κατανομή των πόρων για τους νέους αγρότες.

Οι στόχοι του προγράμματος
Κρίσιμο ζήτημα είναι οι αλλαγές στους στόχους του προγράμματος, διότι από αυτούς κρίνεται κατά πόσο ένα επενδυτικό πρόγραμμα μπορεί να διεκδικήσει χρηματοδότηση ή όχι. Συγκεκριμένα, οι στόχοι του προγράμματος θα είναι οι εξής:
- Αύξηση της παραγωγής. Μέχρι τώρα το πρόγραμμα έδινε βάση την αύξηση της παραγωγικότητας των υφιστάμενων μονάδων. Αύξηση της παραγωγής μπορεί να προκύψει τόσο από την αύξηση της παραγωγικότητας, όσο και από τη μεγέθυνση της εκμετάλλευσης με αύξηση των εκτρεφόμενων ζώων ή των καλλιεργούμενων εκτάσεων.
- Η ανάπτυξη συνδυαστικών οικονομικών δραστηριοτήτων είναι ένας από τους στόχους του προγράμματος κι αναμένεται να λειτουργήσει θετικά για τους νησιώτες παραγωγούς. Είναι σύνηθες να γίνεται πολλαπλή χρήση των αγροτικών εκτάσεων, π.χ. στους ελαιώνες της Λέσβου βόσκουν πρόβατα, αλλά και κάτω από τις ελιές γίνεται καλλιέργεια κουκιών, κτηνοτροφικών φυτών και πατάτας.
- Ενίσχυση της τυποποίησης. Θέτοντας το στόχο αυτό, το Υπουργείο δείχνει μια σαφή κατεύθυνση που πρέπει να έχουν τα επενδυτικά σχέδια των αγροτών.
- Προτεραιότητα στα προϊόντα που χρήζουν μεταποίησης. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις που αφορούν σε αυτά τα προϊόντα θα προέχουν.
- Προτεραιότητα δίνεται και στα προϊόντα που εντάσσονται στο «καλάθι της περιφέρειας».

Ποιες επενδύσεις χρηματοδοτούνται
Μια άλλη κατηγορία κριτηρίων για τις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται είναι οι εξής:
- Επενδύσεις σε θερμοκήπια.
- Επενδύσεις σε υδροπονικές καλλιέργειες υψηλής τεχνολογίας, επενδύσεις που στοχεύουν στην εξοικονόμηση νερού, επενδύσεις που στοχεύουν σε μεγάλες αποδόσεις, καθώς και επενδύσεις σε ειδικές καλλιέργειες, όπως είναι η παραγωγή φράουλας, καρπουζιού, πεπονιού, κολοκυθιών κ.λπ..
- Επενδύσεις στην κτηνοτροφία παραμένουν μια από τις μεγάλες προτεραιότητες του προγράμματος.
- Επενδύσεις στην παραγωγή οπωροκηπευτικών τεσσάρων εποχών.
- Επενδύσεις στην παραγωγή σαλιγκαριού και μανιταριού. Ωστόσο, οι αγρότες που θέλουν να επενδύσουν στην παραγωγή μανιταριών θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορούν να παράγουν μόνοι τους το άχυρο που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν. Αυτό επί της ουσίας καθιστά απαγορευτική τη δημιουργία νέων μονάδων στα νησιά μας, εκτός και αν ο επενδυτής είναι σιτοπαραγωγός της Λήμνου.
Μέχρι τα 500.000 ευρώ θα πρέπει να ανέρχεται ο προϋπολογισμός των επενδύσεων που αφορούν στη δημιουργία νέων θερμοκηπιακών μονάδων, όμως δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα γίνει με τους αγρότες που διαθέτουν ήδη θερμοκήπια και θέλουν να προβούν σε επενδύσεις εκσυγχρονισμού ή αντικατάστασής τους. Το πιθανότερο είναι ότι οι επενδύσεις αυτές δε θα πρέπει να ξεπερνούν τις 300.000 ευρώ.
Στις προωθούμενες επενδύσεις από το πρόγραμμα, εντάσσεται η φύτευση ελαιώνων με τις κλασσικές ποικιλίες. Αυτό σημαίνει ότι οι ποικιλίες υπέρπυκνης φύτευσης δεν εντάσσονται στις προτεραιότητες του προγράμματος, κι αυτό γιατί το λάδι που παράγεται από αυτούς τους ελαιώνες δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ΠΟΠ ή ΠΓΕ.

Και μοριοδότηση
Οι αγρότες των νησιών θα μπορούν να υποβάλλουν σχέδια βελτίωσης ακόμη και αν δεν πιάνουν το όριο 30 μορίων που θα ισχύουν για την υπόλοιπη Ελλάδα (έως τώρα το όριο ήταν τα 40 μόρια).
Ειδικά οι νέοι αγρότες, αν το σχέδιο βελτίωσης που παρουσιάζουν είναι φυτικής κατεύθυνσης, λαμβάνουν 20 μόρια κι αν είναι ζωικής κατεύθυνσης, λαμβάνουν 25 μόρια. Με τον τρόπο αυτό δίνεται προτεραιότητα στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.
Για τους «παλαιούς αγρότες», τα σχέδια βελτίωσης φυτικής κατεύθυνσης λαμβάνουν 25 μόρια και τα σχέδια βελτίωσης ζωικής κατεύθυνσης λαμβάνουν 30 μόρια.