Του Δημήτρη Μπουρνού

Λίγες μέρες μετά τις Βουλευτικές Εκλογές του 1981, σε ένα σπίτι στην Αθήνα, ανταμώνουν μια παρέα Σκουταριώτες. Κουβεντιάζοντας για τα προεκλογικά της Λέσβου, σχολιάζουν την πολύ μεγάλη συγκέντρωση του ΚΚΕ στην προκυμαία Μυτιλήνης, με ομιλητή τον Χαρίλαο Φλωράκη. Ο παρευρισκόμενος συνταξιούχος νωματάρχης Σ.Κ., τους λέει ότι ακόμα πιο μεγάλη συγκέντρωση, έγινε στη Μυτιλήνη το 1945, όταν οι χιλιάδες συγκεντρωμένοι, απαιτούσαν την απελευθέρωση του Παναγιώτη Γώγου γραμματέα περιοχής Αιγαίου του ΚΚΕ, που είχε πρωτοστατήσει στην επιβίωση του Λεσβιακού Λαού από την πείνα αλλά και στον ξεσηκωμό του Λαού (μαζί με τον Παναγιώτη Κεμερλή), που απέτρεψε την απόβαση των Άγγλων στο Λέσβο, τα Χριστούγεννα του 1944 (Go Back).

Τον Μάιο του 1945, εξαπολύεται τρομοκρατία με μαζικές συλλήψεις Εαμικών στελεχών. Μεταξύ των πρώτων αναζητούν να συλλάβουν τον Παναγιώτη Γώγο που τους ξεφεύγει, αλλά πέφτει στα χέρια τους όταν φτάνει στη Ραφήνα.

Από δω και πέρα αρχίζει η διήγηση του νωματάρχη Σ.Κ, στη Σκουταριώτικη παρέα. Του ανέθεσαν να μεταφέρει με ένα καΐκι, τον κρατούμενο Παναγιώτη Γώγο στη Μυτιλήνη, να δικαστεί για «στάση». Στο Κάβο-Ντόρο τους έπιασε μεγάλη φουρτούνα που έκανε το ακρωτήρι απροσπέλαστο. Αναγκάστηκαν να καταφύγουν στον όρμο Καλλιανού Εύβοιας για τρείς μέρες. Τα τρόφιμα τέλειωσαν και ο Γώγος ζήτησε από τον νωματάρχη ένα όπλο να πάει για κυνήγι. Ο νωματάρχης φυσικά αρνήθηκε, φοβούμενος ότι ο Γώγος θα δραπετεύσει. Εκείνος τον καθησύχασε λέγοντας ότι αν ήθελε θα είχε ήδη δραπετεύσει στη Ραφήνα, αλλά έχει εντολή να πάει να δικαστεί, για να καταρρίψει τις κατασκευασμένες κατηγορίες. Όταν έφτασαν στο λιμάνι της Μυτιλήνης , πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί και ζητούσε την απελευθέρωση του Γώγου φωνάζοντας το σύνθημα «Θέλουμε τον Γώγο μας». Ένας λιμενικός που μπήκε στο καΐκι, φανερά πανικοβλημένος από το πάθος και το πλήθος των συγκεντρωμένων, χωρίς καμιά πρόκληση γρονθοκόπησε τον Γώγο που τον πήραν τα αίματα. Ο νωματάρχης τότε του είπε… «Εγώ τον έφερα μέχρι εδώ ατσαλάκωτο, τώρα όπως τον έκανες βγάλτον εσύ στον αγανακτισμένο κόσμο…». Τις επόμενες μέρες έγινε μεγάλη λαϊκή συγκέντρωση, για την απελευθέρωση του Γώγου με σύνθημα… «Θέλουμε τον Γώγο μας…», από την οποία είναι και οι φωτογραφίες.

Επίλογος

Ο Παναγιώτης Γώγος δικάστηκε για «στάση» από το έκτακτο στρατοδικείο (χωρίς να έχει συνήγορο υπεράσπισης), καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 29-8-1949 στο Γουδί. Όταν τον έστησαν στον τοίχο, δεν ήταν ακόμη 40 χρονών.

Σημειώσεις:

Η Μαρτυρία αυτή καταγράφηκε όπως την διηγήθηκε ένας από τους φίλους της Σκουταριώτικης παρέας του 1981. (Περισσότερα στοιχεία για τον Παναγιώτη Γώγο και τα γεγονότα της εποχής στα βιβλία «Η αντίσταση στη Λέσβο» των Π. Κεμερλή και Α. Πολυχρονιάδη.)

«Μνήμες» του Α. Αποστόλου

«Σελίδες του αγώνα» του Γ. Σκούφου

«Συναξάρια» του Π. Κουτσκουδή