Αιτιολογία
Η δερματοφυτίαση αποτελεί τη σπουδαιότερη επιφανειακή μυκητίαση του δέρματος στα ζώα και στον άνθρωπο σε ολόκληρο τον κόσμο. Η νόσος οφείλεται σε μύκητες γνωστούς με το όνομα δερματόφυτα, τα οποία προσβάλλουν την κεράτινη στοιβάδα από την επιδερμίδα και τα κεράτινα προσαρτήματα που έχει το δέρμα.

Αυτά ανήκουν σε τρία γένη, το Microsporum, το Trichophyton και το Epidermophyton.
Α) Γένος Microsporum: Χαρακτηρίζεται από άφθονα επιμήκη μακροκονίδια με παχιά τοιχώματα, που χωρίζονται σε έξι έως 12 κύτταρα. Μικροκονίδια ωοειδή βρίσκονται στις πλευρές από τις υφές. (π.χ. M. canis).
Β) Γένος Trichophyton: Έχει ελάχιστα ατρακτοειδή μακροκονίδια, με λεπτά τοιχώματα και άφθονα σφαιρικά ή ωοειδή μικροκονίδια. (π.χ. Τ. gallinae)
Γ) Γένος Epidermophyton: Έχει μακροκονίδια άφθονα και ωοειδή με λεία και παχιά τοιχώματα. Μικροκονίδια υπάρχουν μόνο στο είδος Ε. fluccosum, που προσβάλλει μόνο τον άνθρωπο.

Μερικά είδη προσβάλλουν τα ζώα και μπορούν να μεταδοθούν και στον άνθρωπο (ζωόφιλα). Άλλα διαβιούν σαπροφυτικά στο έδαφος, από όπου μολύνουν τα ζώα και τον άνθρωπο (γεώφιλα), ενώ ορισμένα προσβάλλουν μόνο τον άνθρωπο.

Η μόλυνση του ανθρώπου από τα ζώα γίνεται συνήθως με επαφή του με μολυσμένους σκύλους και γάτες.

Παθογένεια
Η εμφάνιση της νόσου ευνοείται όταν στο περιβάλλον που διαβιούν τα ζώα, επικρατούν θερμές ή υγρές συνθήκες.
Τα νεαρά ζώα είναι περισσότερο ευαίσθητα στις μολύνσεις από ό,τι τα ενήλικα. Αυτό εξηγείται: α) από τις μεταβολές που παρατηρούνται στη φυσιολογία που έχει το δέρμα στα ζώα με διαφορετική ηλικία και β) από την πιθανή απουσία ειδικής ανοσίας ανάμεσα σε ζώα-ξενιστές με διαφορετική ηλικία.
Η μόλυνση στα ζώα πραγματοποιείται με την άμεση ή έμμεση επαφή με μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται για την περιποίηση του τριχώματος). Η μόλυνση προϋποθέτει μεταβολή στη διαπερατότητα που έχει η κεράτινη στοιβάδα στην επιδερμίδα από λύσεις στη συνέχειά της από τραυματισμούς ή από τη συνεχή έκθεσή της σε περιβάλλον με υψηλό ποσοστό υγρασίας.

Όταν η μόλυνση εγκατασταθεί πάνω στην κεράτινη στοιβάδα της επιδερμίδας, στο βολβό και στο στέλεχος από την τρίχα, παρατηρούνται αποικίες από δερματόφυτα με τη μορφή υφών. Οι παραπάνω υφές τεμαχίζονται σε στρογγυλά ή ωοειδή αρθροσπόρια, που εντοπίζονται τόσο στο εσωτερικό, όσο και στην εξωτερική επιφάνεια από τις τρίχες.

Η τρίχα, καθώς αναπτύσσεται, παρασύρει παθητικά και το μικροοργανισμό προς την επιφάνεια του δέρματος, όπου κόβεται και τα αρθροσπόρια διασκορπίζονται.

Πιστεύεται ότι μόλις στο σημείο που εισέβαλε το δερματόφυτο εμφανιστεί φλεγμονή, μεταφέρεται προς την περιφέρεια, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κυκλική αλλοίωση, της οποίας το κέντρο αρχίζει να θεραπεύεται ενώ στην περιφέρεια εμφανίζεται φλεγμονή.

Κλινικά συμπτώματα σκύλου

Στο σκύλο το συχνότερο αίτιο των δερματόφυτων είναι το Μ. canis.

Οι αλλοιώσεις εντοπίζονται κυρίως στο κεφάλι, στα μπροστινά πόδια και στην πλάτη. Σπανιότερα τις συναντούμε και στη βάση της ουράς, στα πίσω πόδια και στην κοιλιακή χώρα.
Οι αλλοιώσεις στην αρχή χαρακτηρίζονται από μια ελαφρά τριχόπτωση, στη συνέχεια εμφανίζεται ερύθημα και αργότερα καλύπτονται από λεπτά λευκά λέπια.

Το σχήμα τους είναι συνήθως κυκλικό με περιφέρεια που παρουσιάζει έντονη φλεγμονώδη αντίδραση και μπορεί να συνοδεύεται από φυσαλίδες, εφελκίδες ή από απλή απολέπιση του δέρματος. Οι τρίχες είναι σπασμένες και μπορούν να αποσπαστούν εύκολα.

Μερικές φορές συνοδεύονται από ελαφρό κνησμό.

Οι αλλοιώσεις άλλοτε εμφανίζονται σαν πλάκες που συνοδεύονται από μικρή απολέπιση και σπασμένες τρίχες, χωρίς φλεγμονή.

Η αλλοίωση μπορεί να επιμολυνθεί και να εξελιχθεί σε πυώδη συλλογή ή μολυσματικό κηρίο.

Τα νεαρά ζώα είναι πιο ευπαθή από τα ενήλικα.
Πηγή: www. diagnovet.gr