Τα τραγούδια των προσφύγων και τα ρεμπέτικα που ακούγονται ακόμη στην ελληνική και την τουρκική γλώσσα, ήταν το θέμα έρευνας που έκανε τις περασμένες ημέρες στη Λέσβο η καθηγήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Yıldız της Κωνσταντινούπολης Οζγκιούλ Τουργκάι. Η Τουρκάλα ερευνήτρια συναντήθηκε με μουσικούς του νησιού, με τους οποίους και πραγματοποίησε συνεντεύξεις, ενώ η τριήμερη παραμονή της επισφραγίστηκε με μια βραδιά κοινού τραγουδιού στο καφέ-ουζερί «Δίαυλος», μέσα σε κλίμα κεφιού, αλλά και συγκίνησης και από τις δύο πλευρές.

Στόχος της έρευνας που πραγματοποιεί με χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου όπου εργάζεται η Οζγκιούλ Τουργκάι, είναι ο εντοπισμός των κοινών σημείων και των διαφορών των ιδιωμάτων με τα οποία τραγουδιούνται τα «δίγλωσσα» κομμάτια, που έχουν πηγάσει από την κοινή ιστορική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Από την Τετάρτη μέχρι και την Παρασκευή και με τη βοήθεια κατοίκων της Μυτιλήνης που την έφεραν σε επαφή με τους μουσικούς, η Τουρκάλα ερευνήτρια πραγματοποίησε συνεντεύξεις με την τραγουδίστρια Γιώτα Μιχαλέλλη από το Πλωμάρι, με τον υπεύθυνο του Κέντρου Σπουδών Ανατολικής Μουσικής της Αγιάσου, Νίκο Ανδρίκο, καθώς και τους οργανοπαίχτες Αλέκο Καφούνη, Δημήτρη Γιαννόπουλο και Φάνη Κατηφόρη. Μαζί συζήτησαν το πώς τραγουδιούνται και πώς ερμηνεύονται εν γένει τα συγκεκριμένα τραγούδια, καθώς για άλλα θέματα που έχουν σχέση με τη μουσική που είναι κοινή στις δύο χώρες.

«Είμαι πολύ ευχαριστημένη από την εξέλιξη των συνεντεύξεων και αγάπησα πολύ τη Μυτιλήνη», δήλωσε στο «Ε» η κ. Τουργκάι. «Ήταν η πρώτη φορά που ήρθα στο νησί και γνώρισα πολλούς αξιόλογους ανθρώπους, που με βοήθησαν πολύ στην έρευνά μου. Και εντυπωσιάστηκα από το πόσο πολύ μοιάζουν τα μουσικά ιδιώματα στις δύο πλευρές του Αιγαίου.»

Μουσική βραδιά
Τα τελευταία λόγια ανήκουν επίσης και στη Γιώτα Μιχαλέλλη. Η ίδια, μαζί με τους μουσικούς Δημήτρη Γιαννόπουλο και Φάνη Κατηφόρη, αποτελούσαν την τριμελή ορχήστρα που επισφράγισε την τριήμερη παραμονή της Τουρκάλας καθηγήτριας με μια μουσική συνάντηση στο καφέ-ουζερί «Δίαυλος», το βράδυ της Παρασκευής.

Το συγκρότημα ερμήνευσε μια σειρά από ρεμπέτικα και λαϊκά σμυρναίικα τραγούδια, γνωστά στο κοινό της Λέσβου, ενώ έκπληξη και συγκίνηση προκάλεσε και η εμφάνιση μαζί τους της ίδιας της κ. Τουργκάι, που ερμήνευσε από κοινού με την κ. Μιχαλέλλη τραγούδια όπως το «Καναρίνι μου γλυκό» κ.ά., σε τουρκικούς στίχους.

Με τους μουσικούς της Λέσβου τραγούδησε και ο Αλτέρ Τεκίν, φοιτητής τής κ. Τουργκάι και μέλος του συγκροτήματος «Tatavla Keyfi», επίσης από την Κωνσταντινούπολη, που ερμηνεύει ρεμπέτικα τραγούδια στην ελληνική και την τουρκική γλώσσα. Αξίζει να σημειωθεί πως η εξαιρετική προφορά του στους ελληνικούς στίχους ήταν κάτι που άφησε άφωνους τους παρευρισκομένους.

Όπως και οι συνεντεύξεις που είχαν προηγηθεί, όλη η βραδιά καταγράφηκε σε βίντεο, χάριν ντοκυμαντέρ που πρόκειται επίσης να δημιουργηθεί. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα παρουσιαστούν στο Πανεπιστήμιο Yıldız και αργότερα θα δημοσιευτούν, ενώ στο ίδιο πλαίσιο πρόκειται να πραγματοποιηθούν συνεντεύξεις και με μουσικούς της Ρόδου και της Κρήτης.