Γεώργιος Τανιμανίδης
Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Χατζηγεωργίου
Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις - Εκδόσεις Μέναδρος
Αθήνα 2010, σελ. 148

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, στον ιστορικό Πόντο, ιδρύθηκε το 386 μ.Χ. από τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σοφρώνιο, οι οποίοι ανακάλυψαν την εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Βυζαντινός αυτοκράτορας, κυρίως της δυναστείας των Κομνηνών, την προίκισαν με σπάνια κειμήλια και της έδωσαν σημαντικά προνόμια. Μετά τη Γενοκτονία των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή τού 1922, το σύνολο των κειμηλίων που φυλάσσονταν στην Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα, συλήθηκαν και έμειναν «αιχμαλωτισμένα» στην Τουρκία, άλλα «φιλοξενούμενα» στο Μουσείο της Τραπεζούντας και άλλα σε αποθήκες στην Αγία Σοφία, στην Κωνσταντινούπολη.
Όμως, μετά από πολύχρονη και επίπονη έρευνα του Πανελληνίου Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά» με ειδικούς επιστήμονες, αλλά και με την επιστασία του προέδρου του Ιδρύματος, Γεωργίου Τανιμανίδη, κατορθώθηκε να οργανωθεί επιτόπια φωτογράφιση των χαμένων αυτών κειμηλίων, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί η παρούσα συλλεκτική έκδοση, αφού, για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία, παρουσιάζονται και ιστορούνται τα ιερά κειμήλια του Γένους των Ποντίων. «Η σημασία ανάδειξης των στοιχείων ενός πολιτισμού είναι ανάγκη επιτακτική σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία και θέλει να στηριχθεί σε αρχές και αξίες που θα επιτρέπουν και θα οδηγούν την κάθε αλλαγή να στοχεύει σε ανθρωποκεντρικούς στόχους, που θα μπορούν να αποτελούν και ανάχωμα σε πράξεις και πολιτικές που είναι διεθνώς καταδικαστέες και κατά καιρούς προβάλλουν δυστυχώς και επαναλαμβάνονται. Για μια ακόμη φορά μπορεί η “Παναγία Σουμελά”, με ό,τι σημαίνουν και σηματοδοτούν οι δύο αυτές λέξεις, με την ιστορική διαδρομή της και τα κειμήλιά της να δώσει το μαργαρίτη αυτής της διαχρονικής πορείας ως καταλύτη για ένα “αύριο” που θα γράψει την ιστορία και με βάση αρχές και αξίες πανανθρώπινες, αντιμετωπίζοντας και δημιουργώντας ανάχωμα σ’ εκείνα τα οικονομικά μεγέθη και σ’ εκείνα τα οικονομικά συμφέροντα, που τείνουν να ισοπεδώσουν ανθρώπους, πολτοποιώντας πολιτισμούς και ιστορικές αλήθειες», γράφει στην εισαγωγή του ο συγγραφέας του τόμου, Γεώργιος Τανιμανίδης.
Την έκδοση προλογίζει ο Μητροπολίτης Βέροιας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων.
Την επιστημονική επιμέλεια έχει ο δρ. Σταύρος Αρβανιτόπουλος, την επιμέλεια ο Νίκος Χατζηγεωργίου και την τεχνική επιμέλεια ο Γεώργιος Κονταδάνης.