Δεκάδες αγροτικές αποθήκες σε παραλίες της Λέσβου (Βατερά, Άναξος, Νησέλια κ.ά.), «μετεξελίχθηκαν» την τελευταία πενταετία σε αστικές κατοικίες

Κάθε χρόνο η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης χορηγεί περίπου 30 με 40 βεβαιώσεις για την ανέγερση αγροτικών αποθηκών σε παραλιακές περιοχές της Λέσβου. Τα τελευταία χρόνια, και κυρίως την προηγούμενη πενταετία, φαίνεται πως αρκετά απ’ τα ντάμια αυτά που χτίστηκαν, όχι μόνο άλλαξαν στην πορεία χρήση, αλλά και μετεξελίχθηκαν σε παραθεριστικές κατοικίες, διαφόρων μεγεθών. Από σπιτάκια, έγιναν μεζονέτες έως και βίλες. Προκαλώντας όλους όσοι ανησυχούν για το περιβάλλον, αλλά και όσους αισθάνονται κορόιδα επειδή πλήρωσαν για άδειες και Εφορία για ό,τι πραγματικά είχαν δικαίωμα να χτίσουν και τελικά έχτισαν σε παραλίες.

Παρ’ ότι αναμένεται το κακό να περιοριστεί με το νέο θεσμικό πλαίσιο που διαμορφώνεται για την οικοδομή και προβλέπει σειρά ελέγχων στις κατασκευές, για να εκλείψει το πρόβλημα χρειάζεται να συμμορφωθούν οι ήδη παραβάτες. Προς αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να υπάρξουν καταγγελίες στις αρμόδιες υπηρεσίες ή οι παραβάτες να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους, στο πλαίσιο της σχετικής ρύθμισης που «τρέχει».

Αποθήκες σε παραλίες
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, υπάρχει η δυνατότητα, όπως εξήγησε ο γενικός διευθυντής Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Κυριάκος Βάσσος, όποιος διαθέτει αγροτική εκμετάλλευση - όχι απαραίτητα οι κατ’ επάγγελμα αγρότες - να απευθύνεται στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και να ζητά άδεια για την ανέγερση αγροτικής αποθήκης. Η υπηρεσία, βάσει των αναγκών της καλλιέργειας, μπορεί να εγκρίνει την ανέγερση αγροτικής αποθήκης από 10 έως και 300 τετραγωνικά, ανάλογα πάντα με τις καλλιέργειες, την έκταση, την ύπαρξη ζώων ή μηχανημάτων και τρακτέρ.
Με την έγκριση της υπηρεσίας, οι ενδιαφερόμενοι πηγαίνουν στην Πολεοδομία και εκδίδουν οικοδομική άδεια με σαφώς μειωμένους συντελεστές κόστους σε ό,τι αφορά στη μελέτη και την επίβλεψη του μηχανικού, αλλά και τα φοροτεχνικά. Η άδεια για αγροτική οικοδομή κοστίζει υποπολλαπλάσια μιας άδειας για κατοικία των ίδιων τετραγωνικών.
«Η υπηρεσία μας δεν επανέρχεται με έλεγχο, παρά μόνο στις περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες των αγροτικών αποθηκών είναι ενταγμένοι σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα», ανέφερε ο κ. Βάσσος, προσθέτοντας πως σε ετήσια βάση εκδίδονται περί τις 30 έως 40 τέτοιες εγκρίσεις για παραλιακές περιοχές.


Αγροτικές αποθήκες σε κτήματα χωρίς καμμία καλλιέργεια, πλην των τηλεοπτικών κεραιών...

Νόμιμα ρεύμα…
Το σύνηθες μέγεθος μιας τέτοιας παραθαλάσσιας «λιθόκτιστης αγροτικής αποθήκης» για ένα κτήμα με οπωροκηπευτικά, είναι από 10 έως 20 τετραγωνικά μέτρα και συνήθως κατασκευάζεται από τσιμεντόλιθους με σκεπή από κεραμίδια. Μόλις όμως ανεγερθεί, σύμφωνα με την άδεια που έχει πάρει απ’ την Πολεοδομία, η κατασκευή παίρνει ρεύμα. Κι αυτό είναι το «κλειδί» της υπόθεσης για το οποίο κάποιος που θέλει να κάνει αυθαίρετο μπαίνει στη διαδικασία να εκδώσει οικοδομική άδεια για αγροτική αποθήκη, και δεν κατασκευάζει απ’ ευθείας σπίτι: η ηλεκτροδότηση διά της νομίμου οδού.
Όμως, μετά το ρολόι τής ΔΕΗ, αρχίζουν πολλά ακόμη να μπαίνουν και να προστίθενται στην αποθήκη. Μια πέργκολα που σταδιακώς θα κλείσει και θα γίνει δωμάτιο, μια κουζινίτσα, ένα μπάνιο και σιγά-σιγά το ακίνητο σε εμβαδόν δεν έχει καμμία απολύτως σχέση με τους περιορισμούς που τέθηκαν για το μέγεθος της αγροτικής αποθήκης. Και δεν προβλέπεται κανείς, ούτε Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης, ούτε Πολεοδομία, να το ελέγξουν, εκτός αν υπάρξει καταγγελία.


«Αλλοιώνονται» οικιστικά οι παραλίες απ’ το μεγάλο αριθμό τέτοιων κατασκευών
Φαινόμενο «Λερναίας Ύδρας»

Επειδή όμως, παρά τις εξόφθαλμες αυθαιρεσίες, οι συγχωριανοί δεν επιθυμούν να γίνουν αυτοί η αιτία που κάποιος γνωστός τους, έστω κι αν έχει παρανομήσει, θα κληθεί να νομιμοποιήσει το αυθαίρετό του πληρώνοντας γενναία ποσά, το φαινόμενο ολοένα αυξάνεται. Κανείς, δε, δεν κόβει κάποιο κεφάλι ή και να κόψει κάποιο, δεν πτοούνται οι υπόλοιποι, με αποτέλεσμα να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο οι αυθαιρεσίες στις παραλίες.
Είναι χαρακτηριστικό πως κατά μήκος της παραλίας των Βατερών, η καταστρατήγηση της νομοθεσίας για τις αγροτικές αποθήκες έχει μετατρέψει πάνω από 20 ντάμια σε σπίτια. Μάλιστα, τέσσερα πέντε απ’ αυτά προκαλούν αισθητικά - «βγάζουν μάτι», αφού δεν έχουν τηρηθεί στοιχειώδεις κανόνες δόμησης, αλλά και εξ αιτίας της σταδιακής αύξησης του όγκου τους.
Ανάλογα περιστατικά υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις γνωστές παραλίες του νησιού, ενώ πολλές περιπτώσεις αναφέρονται συγκεντρωμένες στις περιοχές της Ανάξου, αλλά και παραλιών της περιοχής Παμφίλων (Νησέλια, Αμπέλια).


ενίοτε και με καμινάδες για τα τζάκια...

«Δούρειος Ίππος»
Όπως κατήγγειλε αναγνώστης μας, το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για τις αγροτικές αποθήκες καταστρατηγείται και λειτουργεί ως «Δούρειος Ίππος», αφού πέρα απ’ την αλλαγή χρήσης των αποθηκών, στα συγκεκριμένα παραθαλάσσια και συχνά εκτός σχεδίου οικόπεδα δε θα επιτρεπόταν να εκδοθούν άδειες για να χτιστούν κατοικίες.
Μια ακόμη καταγγελία αφορά στην «ευκολία» με την οποία συχνά οι αρμόδιες υπηρεσίες εγκρίνουν την κατασκευή αποθηκών σε περιοχές με χαμηλή παραγωγικότητα, εκεί δηλαδή που δε χρειάζεται πραγματικά ένας αγρότης, πόσο μάλλον ένας γιατρός ή ένας δικηγόρος, να έχουν ντάμι για τα αγροτικά τους εργαλεία.
Σε σχέση με το ίδιο θέμα, επισημάνθηκε ακόμη ότι συνήθως οι κατασκευές αυτές δε γίνονται από ντόπιους, αλλά από κατοίκους άλλων περιοχών, που αγόρασαν εκτάσεις σε μια παραλία. Για παράδειγμα τονίστηκε πως στα Βατερά, όσοι ανήγειραν τέτοια ντάμια που έγιναν σπίτια, δεν κατάγονται απ’ την περιοχή αλλά προέρχονται από άλλες δημοτικές ενότητες.
Τέλος, είναι αξιοσημείωτο πως σε άλλες περιοχές της χώρας (π.χ. Ροδόπη) όσες εγκρίσεις είχαν δοθεί για ανέγερση αγροτικών αποθηκών σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από παραλία, απορρίπτονταν. Η απόσταση ως κριτήριο θα μπορούσε να ισχύσει κάλλιστα και στη Λέσβο, αφού είναι γνωστό πως σε καμμία παραλιακή ζώνη δεν υπάρχει εντατική καλλιέργεια ή μάντρα ζώων που να «δικαιολογεί» παραθαλάσσιες αποθήκες.


...έχουν «φυτρώσει» σε πολλές παραλίες της Λέσβου

«Δεν είναι “ρουφιάνοι” όσοι ενεργοί πολίτες καταγγέλλουν παρανομίες με κίνητρο την προστασία του τόπου τους», υποστηρίζει ο Γιάννης Βατός
Τέλος στα παραθαλάσσια αυθαίρετα

Μονόδρομος για να αντιμετωπιστούν οι μέχρι σήμερα αυθαιρεσίες στο γνωστό και στις πολεοδομικές υπηρεσίες φαινόμενο της μετατροπής των αποθηκών σε μεζονέτες, είναι σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Γιάννη Βατό οι καταγγελίες από τους πολίτες.
Έως και σήμερα, ανέφερε ο αντιδήμαρχος, ο νόμος είναι σαφής και προβλέπει αντίδραση, δηλαδή έλεγχο, όταν υπάρξει δράση, η καταγγελία, που θα κινητοποιήσει είτε το Τμήμα Ελέγχου Κατασκευών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Λέσβου, που έχει την ευθύνη αυτοψίας, είτε την Αστυνομία. Ο κ. Βατός συμπλήρωσε πως υπάρχει μια λαθεμένη νοοτροπία για όποιον πηγαίνει και καταγγέλλει τέτοιες παρανομίες. «Όμως, κατά την άποψή μου, ο ενεργός πολίτης έχει υποχρέωση και οφείλει να προστατέψει τον τόπο του, γιατί η δημιουργία τέτοιων στρεβλών οικιστικά κατοικιών επιβαρύνει το περιβάλλον, αλλά και είναι επικίνδυνη για αυτό, όπως κάθε περίπτωση άναρχης δόμησης», επεσήμανε ο αντιδήμαρχος, υποστηρίζοντας πως «σε τελική ανάλυση δεν είναι “ρουφιάνοι” όσοι ενεργοί πολίτες καταγγέλλουν παρανομίες με κίνητρο την προστασία του τόπου τους».

Νέο πλαίσιο…
Ο κ. Βατός υπενθυμίζει και τη δυνατότητα που υπάρχει την παρούσα περίοδο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων (για όσους έχουν τα οικονομικά μέσα), από εδώ και πέρα όμως, όπως ανέφερε, με το νέο νόμο για την έκδοση οικοδομικών αδειών που προωθεί ο Νίκος Σηφουνάκης, θα «είναι απίθανο να κάνει ο οποιοσδήποτε τέτοιου είδους αυθαιρεσίες, γιατί το κάθε κτίσμα που θα αδειοδοτείται θα περνά από τρεις ελέγχους απ’ τις αρμόδιες υπηρεσίες. Από έλεγχο θεμελίωσης, έλεγχο καρά γιαπί (σκελετός και τούβλα) και έλεγχο ολοκλήρωσης.».
Ο αντιδήμαρχος προσέθεσε πως με το νόμο για τα αυθαίρετα αλλά και με το Κτηματολόγιο, θα είναι αδύνατον όλες αυτές οι κατασκευές, που είναι στην πλειοψηφία τους των τελευταίων ετών, να μεταβιβαστούν ή να πουληθούν αν δε νομιμοποιηθούν πρώτα. Τέλος, είπε ότι πλέον η αρμόδια υπηρεσία ελέγχου των κατασκευών είναι στελεχωμένη από έξι μηχανικούς, ώστε άμεσα να επιλαμβάνονται κάθε καταγγελίας.