ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ
της ΒΑΓΓΕΛΙΩΣ ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ

Ως Παγκόσμια Ημέρα για τους Μετανάστες έχει ανακηρυχθεί η 18η Δεκεμβρίου. Λένε συχνά ότι δε θα έπρεπε να υπάρχουν παγκόσμιες ημέρες και ότι θα έπρεπε να θυμόμαστε τα θέματα που αυτές καλύπτουν όλες τις μέρες του χρόνου. Στη Λέσβο, τουλάχιστον, το ζήτημα των μεταναστών και των προσφύγων είναι κάτι που μας απασχολεί - όπως και θα έπρεπε - σε καθημερινή βάση και έτσι δεν μπορούμε να κατηγορηθούμε για… «επετειακή» αναφορά. Επιλέγουμε, ωστόσο, τη σημερινή μέρα να την αφιερώσουμε στην εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών, ειδικά αυτών που βρίσκονται σήμερα στη δεύτερη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Με έρευνα για τον αριθμό τους, αλλά και μιλώντας με δύο Αλβανούς μαθητές της Μυτιλήνης και τιμώντας, κατά κάποιο τρόπο, δύο αδέλφια μετανάστες από την Αλβανία που σήμερα έχουν πλέον στα χέρια τους το πτυχίο της Νομικής.

Στις 18 Δεκεμβρίου του 1990 υιοθετήθηκε από τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ η «Διεθνής Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των μελών των Οικογενειών τους». Η ίδια ημερομηνία ανακηρύχθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα των Μεταναστών από τον ΟΗΕ το 1992, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η εκστρατεία του για την προστασία του παγκόσμιου μετανάστη και να δοθεί επίσημα το σύνθημα για την προστασία από τις διεθνείς καταχρήσεις και καταπιέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα εκατομμύρια των ανθρώπων που εγκατέλειψαν τις χώρες τους, ψάχνοντας μια καλύτερη τύχη.
Υπολογίζεται ότι το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου 150 εκατομμύρια άνθρωποι) σήμερα ζει εκτός της πατρίδας του.
Στην Ελλάδα, το ζήτημα των δικαιωμάτων των μεταναστών είναι τεράστιο, με την ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, η οποία ενοποιείται και γίνεται ακόμη σκληρότερη ως προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, να επηρεάζει αναπόφευκτα τη χώρα μας. Οι πολιτικές ελέγχου των συνόρων που εφαρμόζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση αφήνουν πολλούς μετανάστες χωρίς τα απαιτούμενα έγγραφα, ενώ πολλοί που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν συχνά κράτηση σε άθλιες συνθήκες - με τρανταχτό παράδειγμα το Κέντρο Κράτησης της Παγανής, που έχει κάνει τη Λέσβο αρνητικά διάσημη σε όλο τον κόσμο…


Σπύρος και Έλλη Δάπη. Δύο αδέλφια, μετανάστες στην Καλλονή από την Αλβανία, με πτυχίο Νομικής!
Το φιλότιμο του μετανάστη…

Το 2004 γράφαμε για το Σπύρο Δάπη, μαθητή του Λυκείου της Καλλονής, που στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ήρθε στη Λέσβο με τους γονείς του και την αδελφή του, από τους Άγιους Σαράντα της Αλβανίας απ’ όπου κατάγονταν, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Μάλιστα, ήταν πολλές φορές που παρέλασε ως παραστάτης στη σημαία του σχολείου του, αφού ήταν ανάμεσα στους αριστούχους της τάξης του.

Μπαίνοντας στην Γ΄ λυκείου με βαθμό 19,3, ο Σπύρος ονειρευόταν τότε να πετύχει στη Νομική Σχολή. Στην επιθυμία του αυτή τον βοήθησε ο καθηγητής πανεπιστημίου της Ρώμης Δημήτρης Τσερνόγλου, ο οποίος αποφάσισε να στηρίξει τόσο τον ίδιο, όσο και την αδελφή του Σπύρου, Έλλη, στις σπουδές τους, στη μνήμη του αδελφού του Θανάση, αφού την ημέρα της αναγγελίας του θανάτου του, στην ίδια σελίδα της εφημερίδας μας διάβασε την είδηση της πρωτιάς των δύο παιδιών από την Καλλονή στα σχολεία τους.

Από χθες πτυχιούχος Νομικής
Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, το όνειρο για σπουδές των δύο παιδιών Αλβανών μεταναστών όχι μόνο έγινε πραγματικότητα, αλλά οι ίδιοι κατάφεραν να το μετατρέψουν και σε «άθλο», αφού έχοντας περάσει στη Νομική Αθηνών ο Σπύρος και στο Πολιτικό Τμήμα της Νομικής η Έλλη κατάφεραν και οι δύο να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέσα σε τέσσερα χρόνια, κάτι που λίγοι καταφέρνουν. Η Έλλη πήρε το πτυχίο της τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ χθες που επικοινωνήσαμε με το Σπύρο Δάπη, μάθαμε πως κατέβαινε τα σκαλοπάτια του κτηρίου της Νομικής Σχολής έχοντας μόλις πάρει στα χέρια του και το δικό του πτυχίο. «Τόσο οι σπουδές, όσο και το αντικείμενο της Νομικής ήταν αρκετά ενδιαφέροντα, εγώ κάθισα και διάβασα πολύ, αφού ήθελα να τελειώσω για να ξεκινήσω να εργάζομαι», μας είπε. Και συμπλήρωσε: «Χρωστάμε πολλά στον κ. Τσερνόγλου, με τον οποίο διατηρούμε συχνή επικοινωνία και είμαστε πλέον σαν οικογένεια.»

Εμπόδιο η ιθαγένεια
Ωστόσο, παρ’ όλο που αρίστευσε για άλλη μια φορά, τόσο ο ίδιος όσο και η αδελφή του, μένουν ουσιαστικά «ξεκρέμαστοι», όπως μας λέει, αφού λόγω του ότι δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια, δεν τους επιτρέπεται να εγγραφούν σε Δικηγορικό Σύλλογο.
«Το ζήτημα υπήρχε και το ήξερα από τότε που αποφάσισα να σπουδάσω, ωστόσο ήλπιζα πως μέχρι να τελειώσω τη Σχολή μου θα είχε λήξει», εξηγεί ο Σπύρος. «Αυτήν τη στιγμή δεν μπορώ να εγγραφώ στο Δικηγορικό Σύλλογο, αφού δεν έχω ελληνική ιθαγένεια. Η αδελφή μου δεν αντιμετωπίζει άμεσα ανάλογο πρόβλημα, καθώς δεν την ενδιαφέρει να ασκήσει το επάγγελμα. Ωστόσο, εάν στο μέλλον αλλάξει γνώμη, θα έχει κι αυτή το ίδιο πρόβλημα.»
Αυτήν τη στιγμή, η Έλλη Δάπη παρακολουθεί διάφορα σεμινάρια σχετικά με τις σπουδές της, ενώ κάνει την πρακτική της στο φορέα των Ηνωμένων Εθνών στην Αθήνα πάνω σε θέματα προσφύγων.
Όσο για τα σχέδια και τα όνειρα του ίδιου του Σπύρου από εδώ και πέρα; «Αφού προς το παρόν δεν μπορώ να δουλέψω ως δικηγόρος, θα ήθελα να συνεχίσω τις σπουδές μου παρακολουθώντας κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, κατά προτίμηση στο εξωτερικό και εάν δεν είναι αυτό δυνατό, στην Ελλάδα», απαντά.
Για άλλη μια φορά, ωστόσο, τίθεται το ζήτημα της ιθαγένειάς του, παρά τις επιτυχίες που συνεχίζει να σημειώνει. Μετά από αιτήσεις του έγινε δεκτός σε πανεπιστήμια της Αμερικής και της Αγγλίας. Δεν μπορεί όμως να εξασφαλίσει κάποια υποτροφία από ελληνικό ίδρυμα, προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του…