Μέχρι την Τρίτη 1η Δεκεμβρίου θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό η έκθεση έργων της Βανιώς, που λειτουργεί από την περασμένη Παρασκευή στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης. Να σημειωθεί ότι αφορμή για την έκθεση αυτή στάθηκε η παράσταση «Μικρά συζυγικά εγκλήματα», τα σκηνικά της οποίας κόσμησαν έργα της Βανιώς. Έτσι λοιπόν, το Θεατρικό Εργαστήρι και ο δήμος Μυτιλήνης θέλησαν να τιμήσουν τη σπουδαία καλλιτέχνη. Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά για το κοινό από τις 6 το απόγευμα έως τις 9 το βράδυ.

Στην έκθεση έργων της Βανιώς, που φιλοξενείται στο φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου, υπάρχουν 25 πίνακές της, καθώς και δύο γλυπτά της, ένα από μέταλλο κι ένα από ξύλο. Οι πίνακες είναι στην πλειοψηφία τους λάδια σε καμβά, σε ξύλο, σε πανί ή σε λαμαρίνα, ενώ θα δει κανείς και δύο πίνακες της Βανιώς αλλιώτικους, φτιαγμένους με δέρμα, χρυσή κλωστή και καλώδιο πάνω σε αλουμίνιο.
Κάθε έργο της ξεχωριστό, διηγείται μια άλλη ιστορία και «ταξιδεύει» τους επισκέπτες της έκθεσης… όπου βάζει ο νους.
«Η δημιουργός επικεντρώνεται σε θέματα ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα, κοινωνικοπολιτικής αντίληψης, καθώς και σε τοπιογραφικές αναφορές. Για την καλύτερη δυνατή απόδοση του θέματος κυμαίνεται κι εναλλάσσεται μεταξύ κυβισμού και φωβισμού, εξπρεσιονισμού και αφαίρεσης. Δημιουργεί πολυπρόσωπες εξπρεσιονιστικές συνθέσεις δραματικού χαρακτήρα και φυσιογνωμίες με συμβολική έκφραση ή έργα κυβοφουτουριστικού ύφους και με αφαιρετική τάση που διακατέχονται από ευδιάθετη έκφραση και ανάλαφρη διάθεση. Χωρίς να περνάει φάσεις εξέλιξης ή προσκόλλησης σε κανένα από τα παραπάνω ρεύματα της σύγχρονης τέχνης, δίνει ιδιαίτερη σημασία στην παρουσία της γραμμής και στην απόδοση της χρήσης του χρώματος», γράφει χαρακτηριστικά για τα ζωγραφικά έργα της Βανιώς η ιστορικός τέχνης Αννίτα Πατσουράκη.
Όσο για τα γλυπτά της, η κ. Πατσουράκη συμπληρώνει: «Ως γλύπτρια χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά με καλαίσθητο και σωστό τρόπο. Πραγματεύεται συνήθως την ανθρώπινη μορφή με παραμορφωτική πρόθεση και ιδιωματική γλώσσα.»



Ένα αλλιώτικο βιογραφικό
Όσο για τα βιογραφικά στοιχεία της Βανιώς, κανείς δε θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα την ίδια και τη ζωή της, από την κόρη της. Το παρακάτω βιογραφικό σημείωμα γράφτηκε το Μάρτιο του 2002 από την κόρη της Βανιώς, Φανή Τριανταφύλλου.
«Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη κι αυτό καθόρισε τη νοσταλγική “ταξιδιάρικη” φύση της, που της επέτρεψε ασταμάτητα ταξίδια σε απέραντες θάλασσες δημιουργικότητας. Η Μυτιλήνη σα σύμβολο ρίζας κι επιστροφής, σαν κύκλος συνέχειας μιας αρχέγονης ποίησης και κουλτούρας, σαν πλαίσιο αναφοράς για εξορμήσεις και περιπλανήσεις στον κόσμο της έμπνευσης.
Η Μυτιλήνη, το σπίτι του εαυτού και της ιστορίας της - ένα καράβι γεμάτο όνειρα....
Μετά το γάμο της, με τον τότε καθηγητή της Δημήτρη Τριανταφύλλου, μεταναστεύει στον Πειραιά.
Αλλαγή πλαισίου, πορείας, τρία παιδιά - τα “καλύτερά μου έργα” όπως έλεγε τελευταία, με κάποιο αίσθημα ενοχής για την επίγνωση του περιορισμού που θέτει η μητρότητα στα ατίθασα πνεύματα αυτού του κόσμου.
Ο Πειραιάς με τη φτώχεια, τα βάσανα, τις κοινωνικές πληγές του εκείνης της εποχής, γίνεται για τη Βανιώ ο τόπος της κοινωνικής ανησυχίας και προσφοράς.
Γίνεται μια φιλόξενη έδρα για το ξεκίνημά της από την ποίηση και τη λογοτεχνία, στην ανάδυσή της στον ευρύτερο χώρο της τέχνης.
Ξεκινώντας από λέξεις και λυρικά χρώματα, ανακατεύοντάς τα με συναισθήματα και άλλα ανθρώπινα πολύτιμα, η Βανιώ άρχισε να φτιάχνει ποιητικά “πρόσωπα” που ζούσαν κι ένιωθαν κι εκφράζονταν μοναδικά.
Προχωρώντας, τα “πρόσωπά” της άρχισαν να γίνονται μορφές, πρώτα σε πηλό, ύστερα μέσα σε πίνακες ζωγραφικής, ύστερα σε πέτρες, ύστερα στα κεραμικά της κεντήματα, ύστερα... ύστερα...
Μια αδιάκοπη πορεία αναζήτησης, εξερεύνησης έκφρασης. Μια ασίγαστη όρεξη για δημιουργία.
Η Βανιώ πάντα “κυοφορούσα”, πάντα “ετοιμόγεννη”, πάντα με την εξάντληση της ικανοποίησης μπροστά στο έργο - για λίγο, μέχρι να ξαναρχίσει η διαδικασία της ανακάλυψης...
Η επιβολή της ανθρώπινης μοίρας ήταν μια τρομερή έκπληξη για την ίδια και για όσους την αγάπησαν και τη φρόντισαν. Αντιστάθηκε στην αρχή, περνώντας σε μια ακόμα, διαφορετική, έκφραση στη ζωγραφική.
Παρ’ όλο που δε μιλούσε για την ασθένειά της, υπογράμμισε στο βιβλίο “Henry Matisse: Γραπτά και Ρήσεις για την Τέχνη”, που διάβαζε τελευταία τα παρακάτω:
“Ψηλά το κεφάλι! Σε τι χρησιμεύει να σκεφτόμαστε τις δυστυχίες μας;
Το μόνο που καταφέρνουμε με αυτό τον τρόπο είναι να τις κάνουμε μεγαλύτερες... Η απελπισία είναι άχρηστη κι επιζήμια”… και συζητούσε για το νέο της γλυπτό, που θα έκανε όταν μπορούσε: “τα σκεπάρνια” - σύμβολο προσπάθειας κι επιμονής αλλά και μυτιληνιάς αναφοράς στο αδαές, στο απαίδευτο, στο άκαμπτα βλακώδες.
Βυθίστηκε μέσα στους ήχους του τραγουδιού που επίμονα ζητούσε, καθώς πλησίαζε η τελική αναχώρηση: “Θάλασσα πλατιά, σ’ αγαπώ γιατί μου μοιάζεις...” Ένα ξόδι τόσο ταιριαστό με τη μοναδικότητά της...»