Και ξαφνικά βρήκαμε τη λύση: να γίνουμε πλούσιοι και δυνατοί με το πετρέλαιο που κρύβει το Αιγαίο. Στην προκειμένη περίπτωση, ο κάθε σκεπτόμενος και όχι εθνικιστικά παραληρών άνθρωπος σκέφτεται την παροιμία «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται».
Και ξαφνικά βρήκαμε τη λύση: να γίνουμε πλούσιοι και δυνατοί με το πετρέλαιο που κρύβει το Αιγαίο. Στην προκειμένη περίπτωση, ο κάθε σκεπτόμενος και όχι εθνικιστικά παραληρών άνθρωπος σκέφτεται την παροιμία «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται». Θιασώτες όλης αυτής της πετρελαιολαγνείας είναι κάτι δημοσιογράφοι του τύπου Χαρδαβέλλα, οι οποίοι συν τοις άλλοις υποστηρίζουν ότι έχουν αποδείξεις για την ύπαρξη εξωγήινων και άλλων τινών όντων, κάτι απόστρατοι κοιλαράδες στρατηγοί που ξύνουν τα γεροντικά νύχια τους για αμάχες με τους «σκύλους» τούς απέναντι, κάτι πολιτικάντηδες που σε κατάλληλες εποχές θα φορούσαν ευχαρίστως μια σβάστικα.
Φαιδρά όλα αυτά και αξιοθρήνητα, δυστυχώς όμως φαίνεται να έχουν πέραση, δυστυχώς προσφέρουν ψεύτικες ελπίδες και για άλλη μια φορά αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη από τα πραγματικά προβλήματα και τις πραγματικά πιθανές λύσεις. Ο απλός άνθρωπος που είναι έτοιμος να ουρλιάξει και να «θυσιαστεί» με όποια ιδέα τον εθίσουν, σκέφτεται πετρέλαιο και μαζί εκατομμύρια δολλάρια να ρέουν στις τσέπες του. Λίγοι είναι αυτοί που μιλούν για την πραγματική όψη των κοιτασμάτων πετρελαίου. Μια όψη γεμάτη αστάθεια, πόλεμο, διακρίσεις και φτώχεια. Ας δούμε από πού βγαίνει το πετρέλαιο και αν η εκεί ύπαρξή του έχει βοηθήσει τους λαούς να ευτυχήσουν.
Βενεζουέλα, ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου του δυτικού ημισφαιρίου. Εξ αιτίας της κακοδιαχείρισης, υπάρχει τεράστιος πληθωρισμός, φτώχεια στο 35% του πληθυσμού, στρατοκρατία και πολέμαρχοι, πρόβλημα ναρκωτικών τεράστιο. Ο κατάλογος είναι ατέλειωτος. Νιγηρία: ο όγδοος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Από το 1960 μέχρι σήμερα υπολογίζεται πως οι εξαγωγές έχουν αγγίξει το μισό τρισεκατομμύριο δολλάρια. Κι όμως, η φτώχεια θερίζει τον πληθυσμό, η ανεξέλεγκτη βία ανθεί στο Δέλτα του Νίγηρα και η διαφθορά αποτελεί κανόνα στην πολιτική. Τα ίδια στην Αγκόλα, το Περού, το Βιετνάμ, την Ινδονησία, τη Γουινέα, τα ίδια παντού: λίγοι έχουν πλουτίσει, ελάχιστοι, και ο υπόλοιπος πληθυσμός υποφέρει. Οι χώρες δεν μπορούν να ορθοποδήσουν παρ’ όλο τον απίστευτο πλούτο που υποτίθεται τους ανήκει.
Για να μην πει κανείς ότι αυτές είναι «αναπτυσσόμενες» χώρες που δε μοιάζουν με τη δική μας (δεν το πιστεύω αυτό, αλλά ας το υποθέσουμε), πρέπει να δούμε την περίπτωση της Ολλανδίας μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου το 1960. Το φαινόμενο ονομάστηκε «Dutch Disease» και σήμανε την πτώση τού κατά κεφαλή εισοδήματος για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Ακόμα λοιπόν και οι χώρες μέλη τού OPEC δεν είναι άτρωτες στα δεινά του πετρελαίου, ακόμα και εκεί που υπάρχει μια σχετική ευνομία.
Να μιλήσουμε, τέλος, για τη Μέση Ανατολή; Για τα απίστευτα δεινά που έφερε η απληστία των Δυτικών για το πετρέλαιο σε συνδυασμό με το φονταμενταλισμό και την ανωριμότητα των εκεί πολιτικών και πολιτών; Μήπως να δώσουμε το παράδειγμα των σεΐχηδων της Αραβίας, με τη φούσκα τού Ντουμπάι, με το χρήμα στα χέρια μερικών κακομαθημένων «πριγκηπόπουλων» που παράλληλα χρηματοδοτούν τρομοκράτες και τζιχάντ; Είναι όλα γνωστά και πολύ εύκολα μπορεί κανείς να μάθει για αυτά, δεν είναι μυστικά, δεν είναι διεθνείς συνωμοσίες. Δεν υπάρχουν μυστικά στην πολιτική, υπάρχει, και αυτή είναι η πραγματικότητα, απέραντη προχειρότητα, απληστία, τσαπατσουλιά και σπέκουλα.
Τώρα, βέβαια, μπορεί να αντιτάξει κανείς πως στη χώρα μας τα μελλοντικά μας πετρέλαια θα τα διαχειριστούμε σωστά, πως θα βρούμε τον τρόπο να μοιραστεί ο πλούτος ισόποσα σε όλους, πως το πετρέλαιο εδώ θα φέρει, αντίθετα από παντού, ευτυχία και πρόοδο. Θα μου επιτρέψετε να κρατήσω τις επιφυλάξεις μου. Για την ακρίβεια, είμαι βέβαιος πως είμαστε ανίκανοι να διαχειριστούμε ή να παραγάγουμε, με την ισχύουσα νοοτροπία, κάθε είδους πλούτο: ορυκτό, πολιτισμικό, τουριστικό. Είμαστε ανίκανοι και το έχει αποδείξει η ιστορία. Έχουμε πόρους που μπορούν να αποφέρουν εκατομμύρια, τον πολιτισμό, τη γεωγραφική μας θέση, και δεν τους εκμεταλλευόμαστε. Αν δε με πιστεύετε, κοιτάξτε γύρω σας. Η κρίση δεν είναι οικονομική. Είναι κρίση νοοτροπίας. Από νοοτροπία, όσο βαθιά και να σκάψουμε σε αυτό τον τόπο, πολύ φτωχά πράγματα θα βρούμε...