Η τρίτη κατά σειρά συνέντευξη που παραχώρησε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος στο «Ε», κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Μυτιλήνη, ήρθε σε μια δύσκολη εποχή για τους μηχανικούς τους οποίους και εκπροσωπεί. Η κρίση έχει φτάσει προ των πυλών, το φάσμα της ανεργίας φαντάζει απειλητικό, ειδικά για τους νέους μηχανικούς, η οικοδομή καταρρέει, η ανάπτυξη έρπει σε επίπεδα μηδενικά και από πουθενά - όπως τουλάχιστον διαπιστώνει ο κ. Αλαβάνος - δε φαίνεται η πόρτα εξόδου.
Για αυτά τα ζητήματα, όπως και για το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό που απασχολεί έντονα τους 600 μηχανικούς της Λέσβου, αλλά και τα επαγγελματικά δικαιώματα των μελών του ΤΕΕ, μίλησε ο κ. Αλαβάνος, που μαζί με τους συναδέλφους του είναι διατεθειμένοι να διεκδικήσουν λύσεις πάνω σε συγκεκριμένες προτάσεις, και για την ανάπτυξη, και για την ανεργία, και για το ασφαλιστικό.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε το πρωί της πρώτης μέρας της Συνόδου των Πρυτάνεων.

Πέρα απ’ τη Σύνοδο των Πρυτάνεων Πολυτεχνικών Σχολών που θα παραστείτε, μείζον θέμα που απασχολεί τους μηχανικούς όπως και την επίσκεψή σας στη Λέσβο είναι αυτό του ασφαλιστικού. Τι γίνεται;
«Να πω ότι μείζον θέμα για το Τεχνικό Επιμελητήριο είναι το θέμα της ανάπτυξης και ευρύτερα της απασχόλησης, και μάλιστα μακράν όλων των άλλων. Το ασφαλιστικό, βέβαια, μας απασχολεί διότι είναι δραματικές οι προοπτικές του για τους εργαζομένους και τους μηχανικούς ειδικότερα.
Θα σας πω, για να γίνει κατανοητό, ένα χαρακτηριστικό νούμερο. Αυτοί οι μηχανικοί που θα μπουν στο επάγγελμα από την 1η Ιανουαρίου 2011, θα προσδοκούν μία σύνταξη μειωμένη κατά 72% σε σχέση με αυτή που λαμβάνουν οι μηχανικοί που θα βγουν τώρα στη σύνταξη. Μιλώ βέβαια για τους αυτοαπασχολούμενους μηχανικούς. Οι μισθωτοί έχουν τη μείωση των μισθωτών, που όμως είναι πολύ μικρότερη. Κι αυτό είναι το τρομακτικότερο των μέτρων.»

Ολοένα πιο χαμένοι
Αυτό το 72%, γενικά η μείωση στους αυτοαπασχολουμένους, αφορά αναλογικά και σταδιακά όλους τους μηχανικούς;
«Το 72% αφορά αυτούς που θα μπουν τώρα στο επάγγελμα. Οι άλλοι σταδιακά ανά τρία με τέσσερα χρόνια θα χάνουν το 15% της σύνταξης που παίρνουν τώρα. Υπάρχει ένας πίνακας που πραγματικά τα στοιχεία του είναι εντυπωσιακά για το πώς θα μειωθεί η σύνταξη στους αυτοαπασχολούμενους, που είναι το 55% των μηχανικών στην Ελλάδα.
Η μείωση των συντάξεων είναι το πρώτο σημείο για το ασφαλιστικό. Το δεύτερο αφορά το ΤΣΜΕΔΕ, για το οποίο όπως ξέρετε δεν έχει αποσαφηνιστεί αν τα αποθεματικά του θα παραμείνουν στην υπηρεσία των σκοπών που είχαν έως τώρα ή θα πάνε σε ένα γενικό κορβανά, υπό τη διαχείριση ενός ενιαίου φορέα κάτω από την καθοδήγηση της Τράπεζας της Ελλάδας· που έχουμε ζήσει στο παρελθόν, ουσιαστικά, την αφομοίωση της περιουσίας των ταμείων. Και ιδίως την εποχή που ήταν πολύ μεγάλος ο πληθωρισμός, τα ταμεία δεν έπαιρναν τόκους κι αυτό ήταν η αφετηρία της σημερινής άσχημης κατάστασης.»
Τι σας λέει για το ΤΣΜΕΔΕ η κυβέρνηση;
«Για το ΤΣΜΕΔΕ, στο νομοσχέδιο που έδωσε ο υπουργός Εργασίας, το εξαιρούσε όπως ακριβώς και το ταμείο των δημοσιογράφων. Αυτή η εξαίρεση δεν ήταν κατ’ αρχάς θετική, γιατί όπως και με τους δημοσιογράφους, και για τους μηχανικούς την ελάχιστη βασική σύνταξη που καλείτο να καταβάλει το κράτος, των 360 ευρώ το μήνα, δε θα την έδινε ούτε αυτή, αλλά θα την κατέβαλαν τα ταμεία μας. Άρα ήταν μία θετική εξέλιξη. Το μόνο θετικό είναι πως πραγματικά αναγνωριζόταν ότι ένα ταμείο, το οποίο ο υπουργός το προέβαλε στους κοινωνικούς εταίρους ως υπόδειγμα λειτουργίας, θα μπορούσε να συνεχίσει με κάποιο τρόπο να αποτελεί πρότυπο και για τα άλλα ταμεία. Αν, τώρα, πάμε στην καθολική ενοποίηση των ταμείων κύριας σύνταξης, αυτό καταργείται και δε θα λειτουργεί. Παρ’ ότι υπάρχουν θετικές προβλέψεις σε ό,τι αφορά την εγγυοδοσία του ταμείου, μια τέτοια εξέλιξη μας κάνει κι εμάς επιφυλακτικούς για το εάν θα συνεχίσει το ταμείο μας, το ΤΣΜΕΔΕ, να επενδύει χωρίς ρίσκο και με κέρδη για το ίδιο στην απασχόληση των μελών του, να επενδύει δηλαδή στην εγγυοδοσία, στις χρηματοδοτήσεις των μηχανικών, ή αν αυτό θα σταματήσει, οπότε η κατάρρευση που προβλέπεται στο επάγγελμα θα έρθει μια ώρα αρχύτερα.»

Αγανάκτηση…
Αφού μιλάμε για το ΤΣΜΕΔΕ, εδώ υπάρχουν πολλά παράπονα για την εξυπηρέτηση που έχουν οι 600 μηχανικοί της Λέσβου, γιατί είναι μόνο μία υπάλληλος και μάλιστα καινούργια, και δημιουργούνται σοβαρές καθυστερήσεις. Ενώ είναι γνωστά τα ζητήματα που αφορούν και στη φαρμακευτική κάλυψη, μια και πληρώνουν οι ασφαλισμένοι για να πάρουν μετά από πολλούς μήνες τη συμμετοχή του ταμείου.
«Σε συνάντηση που είχαμε πρόσφατα στην Αθήνα οι πρόεδροι όλων των παραρτημάτων του ΤΕΕ, αυτό που επισημαίνετε για εδώ στη Λέσβο είναι σχεδόν κοινή εκτίμηση ότι επικρατεί σε όλη την Ελλάδα. Είναι μια απαράδεκτη εξέλιξη κι είναι χαρακτηριστικό ότι στο ΤΣΜΕΔΕ στην Αθήνα μια με δυο φορές τη βδομάδα γίνεται κατάληψη από μηχανικούς. Όχι προγραμματισμένη, αλλά από αγανακτισμένους μηχανικούς που καταλαμβάνουν το ταμείο. Τι έχει συμβεί: Έχει μειωθεί το προσωπικό κατά 60%. Έχουν φύγει αυτοί που απασχολούνταν με stages, μια μεγάλη ομάδα που μας εξυπηρετούσε, ενώ παίρνουν προσωπικό απ’ το ΤΣΜΕΔΕ και το πηγαίνουν σε άλλες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Έτσι το ΤΣΜΕΔΕ δεν έχει προσωπικό να εξυπηρετήσει και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις του ανάγκες. Ενώ είναι το πιο υγιές ταμείο, υπάρχουν λεφτά, δεν μπορούν να πληρωθούν οι φαρμακοποιοί και σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν καθυστερήσεις, δεν μπορούν να γίνουν συμβάσεις με τους γιατρούς, με τα νοσοκομεία έχουν λήξει συμβάσεις και δεν μπορούν να ανανεωθούν.
Έχουν δίκιο όλοι οι συνάδελφοι που διαμαρτύρονται, γιατί είναι αδιανόητο ένα υγιές ταμείο να μην μπορεί να ανταποκριθεί στα στοιχειώδη, είναι αδιανόητο το υπουργείο να βάζει τέτοιους φραγμούς.»

Καταρρέει η οικοδομή
Εσείς από εδώ και πέρα σε ποια ζητήματα σκοπεύετε να επικεντρώσετε τις κινητοποιήσεις σας, σε τι θα αντιδράσετε;
«Ένα θέμα είναι το ασφαλιστικό, ένα άλλο η απασχόληση κι ένα τρίτο η ανάπτυξη. Τα λέω με την ανάποδη σειρά που θα τα διεκδικήσουμε. Οι προοπτικές τους για φέτος, για το τρέχον έτος, είναι αρνητικές. Εκτιμούμε ότι τον επόμενο χρόνο η ανεργία θα έχει εκτιναχθεί σε πολλαπλάσια ύψη και θα σας πω πολύ γρήγορα γιατί. Γιατί η οικοδομή καταρρέει κι είναι επίσημα δηλωμένο απ’ τον υπουργό Οικονομίας, κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου, μέσα στο Μάιο, ότι η οικοδομή και οι κατασκευές ήταν ένας παλιός κύκλος επιλογών, τον οποίο και εγκαταλείπουμε. Παρ’ όλα αυτά, απασχολούσε 400.000 άτομα στην οικοδομή. Θα μπορούσαμε να κάνουμε ενεργειακές παρεμβάσεις στα κτήρια ή και στατικές.»
Υπάρχουν κάποια προγράμματα για ενεργειακές δράσεις…
«Υπάρχουν, αλλά είναι πολύ ανεμικά. Σίγουρα δεν μπορούμε να υποστούμε το φαινόμενο της Ισπανίας, που κατέρρευσε ως οικονομία κι έχει 20% ανεργία εξ αιτίας της κατάρρευσης της οικοδομής. Εμείς δεν είχαμε τέτοιο μέγεθος, θα μπορούσε να ήταν πιο ομαλή η εξέλιξη αν επενδύαμε σε άλλα προγράμματα. Να σας πω ότι και ο κ. Αλογοσκούφης, όταν ανέλαβε το υπουργείο, είχε πει ακριβώς τα ίδια για την οικοδομή και τις κατασκευαστικές εταιρείες. Παρ’ όλα αυτά, η οικοδομή ήταν εκείνη που κράτησε την οικονομία.
Άρα απ’ την οικοδομή έχουμε κατάρρευση, ενώ ανοίγουν τα κλειστά επαγγέλματα κι αυτό σημαίνει ότι αν υλοποιηθούν αυτά που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο συνεννόησης στην ακραία τους μορφή, ο ανταγωνισμός μεταξύ των μηχανικών θα είναι εξοντωτικός, γιατί έχουμε τριπλάσιο αριθμό μηχανικών από αυτό που έχει ανάγκη η χώρα. Η ποιότητα θα πέσει, το κόστος όμως θα αυξηθεί. Θα αυξηθεί το κόστος γιατί η κακή μελέτη, κακή ποιότητα μελέτης, αυξάνει εν τέλει το κόστος της κατασκευής κι υπάρχουν άπειρα παραδείγματα-αποδείξεις για αυτό.
Το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων πέφτει κατακόρυφα, η εθνική συμμετοχή στο Π.Δ.Ε. μηδενίζεται, τα έργα στους ΟΤΑ επίσης μειώνονται πάρα πολύ, όλα αυτά οδηγούν σε μια ανεργία πάρα πολύ υψηλή. Οπότε, το δεύτερο σκέλος είναι η απασχόληση και το τρίτο, και βασικότερο αν θέλετε, είναι η ανάπτυξη. Δε βλέπουμε πουθενά την πόρτα εξόδου.
Κανείς δε μιλάει για ανάπτυξη. Είδατε και την κριτική που άσκησαν οι υπόλοιποι υπουργοί στον Παπακωνσταντίνου για τις αποκρατικοποιήσεις.
Εμείς δεν μπορούμε να πάμε στη λογική του μνημονίου συνεννόησης όπως ο ΣΕΒ και το ΕΒΕΑ, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι και κάνουμε προτάσεις διεξόδου. Εμείς θα παλεύουμε να πάμε σε μια ανάπτυξη όλα τα επόμενα χρόνια, που δε θα έχουν θέση αυτές οι λογικές, οι λογικές της φτώχειας και της ανεργίας.»

Χωρίς κανόνες;
Και μια τελευταία ερώτηση, για τα θέματα που απασχολούν τη Σύνοδο των Πρυτάνεων και Κοσμητόρων των Πολυτεχνικών Σχολών εδώ στο Πλωμάρι, για τα δικαιώματα των μηχανικών.
«Κατ’ αρχήν έχουμε κάνει πάρα πολλές συνόδους με τη συμμετοχή και του Τεχνικού Επιμελητηρίου, οι οποίες κι έχουν βοηθήσει σημαντικά για να ακουστούν οι απόψεις μας και θεωρώ ότι έχουμε το πληρέστερο πρόγραμμα θέσεων για τα ζητήματα της παιδείας από οποιονδήποτε άλλο φορέα, και το υπουργείο Παιδείας.
Θα συζητηθούν το ποιες σχολές πρέπει να υπάρχουν, ο αριθμός των εισακτέων και τα επαγγελματικά δικαιώματα. Είναι η ίδια λογική που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και το μνημόνιο συνεννόησης γενικότερα τους επιστήμονες και τα μεσαία στρώματα που κατεδαφίζονται, δηλαδή να μην υπάρχουν κανόνες, όλοι να μπορούν να κάνουν τα πάντα. Και σε μια χώρα που δεν έχει διασφαλίσεις προδιαγραφών κανόνων και ελέγχων αυτών των κανόνων, με το να αφήνεις ελεύθερα τα πάντα στους πάντες μόνο επιτάχυνση της κατάρρευσης μπορείς να φέρεις στη χώρα.»
Όσο για το θέμα με το μάστερ που προβάλλει η Σύνοδος και το ΤΕΕ;
«Είναι μια θετική εξέλιξη ότι όλες οι πολυτεχνικές σχολές, πλην των Χανίων, που ελπίζω τώρα με την αλλαγή της πρυτανείας να αλλάξει και τη στάση της, δίνουν ένα χαρτί που βεβαιώνει ότι αυτές είναι ισότιμες με το μάστερ. Ο υφυπουργός Παιδείας κ. Πανάρετος αυτήν τη βδομάδα στη Βουλή απάντησε ότι δεν έχει ισχύ νομική αυτό το χαρτί, αλλά εμείς θα προσφύγουμε στα δικαστήρια επιδιώκοντας αυτό που πιστεύουμε, ότι για λόγους συνταγματικής ισότητας, έστω κι αν το Ελληνικό Σύνταγμα περνά σε δεύτερη θέση, όντως το δίπλωμά μας είναι μάστερ. Κι αυτό έχει να κάνει και με το πώς οι Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι αναγνωρίζονται ότι είναι καλοί στο εξωτερικό, και τυπικά θα έχουν τα ανάλογα εφόδια. Με το πώς η Κύπρος, ενώ αναγνώριζε πάντα το δίπλωμα των μηχανικών, ξαφνικά επικαλείται αυτές τις λογικές Πανάρετου, που λέει ότι οι Έλληνες δεν έχουν μάστερ και μας φέρνει, και στην Κύπρο ακόμη, σε υποδεέστερη θέση από συναδέλφους με λιγότερα προσόντα και λιγότερα χρόνια σπουδών.»