Δεν υπάρχει, το τελευταίο εξάμηνο τουλάχιστον, περιοδικό περιβαλλοντικού και οικολογικού ενδιαφέροντος της χώρας που να μη φιλοξενεί εκτενή άρθρα σχετικά με τα περιβαλλοντικά και οικονομικά πλεονεκτήματα της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων. Κι εκεί που στη Λέσβο περιμέναμε για χρόνια να ξεπεραστούν οι διάφοροι γραφειοκρατικοί «τοίχοι», τα πρώτα φωτοβολταϊκά συστήματα έχουν αρχίσει μέσα στους τελευταίους δύο μήνες να κάνουν την εμφάνισή τους. Την ίδια στιγμή, καθημερινά αυξάνεται το ενδιαφέρον των κατοίκων και για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες των σπιτιών τους, επένδυση για την οποία όμως στο νησί μας ακόμη δεν έχει «τρέξει» το σχετικό πρόγραμμα. Στο πλαίσιο του σημερινού ρεπορτάζ, το «Ε» είδε από κοντά και μια νέα εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, στην εταιρεία κλιματισμού και αερισμού «Π. Μαντζώρος & ΣΙΑ Ο.Ε.».

Όπως είπε στο «Ε» ο κ. Χρυσόστομος Μπάμπουρας, τομεάρχης δικτύου και υπεύθυνος για το δίκτυο της ΔΕΗ Μυτιλήνης, τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες εγκαταστάθηκαν και βρίσκονται αυτήν τη στιγμή εν ενεργεία 12 μονάδες φωτοβολταϊκών στη Λέσβο (Γέρα, Μεσότοπος, Ερεσός και Μόρια) και μία στη Λήμνο (Κάσπακας). Καθεμιά από αυτές τις εγκαταστάσεις είναι απόδοσης 70 κιλοβατώρων για τη Λέσβο και 60 κιλοβατώρων για τη Λήμνο.
«Συζητάμε για επιχειρήσεις και όχι για το ειδικό πρόγραμμα για φωτοβολταϊκά στις στέγες των κτηρίων, που δεν έχει ακόμη ξεκινήσει στη Λέσβο, ως μη συνδεδεμένο νησί», διευκρινίζει ο ίδιος. Όπως εξηγεί, τα οικονομικά οφέλη των ιδιωτών από τις συγκεκριμένες επενδύσεις και τη συνεργασία τους με τη ΔΕΗ είναι εμφανή, αφού οι πρώτοι πουλάνε στη δεύτερη την κιλοβατώρα στην τιμή των 0,50 ευρώ, ενώ η ΔΕΗ με τη σειρά της τη διαθέτει προς 0,10 ευρώ.
«Αυτό για τη ΔΕΗ ως επιχείρηση σημαίνει φυσικά μεγάλη αιμορραγία, ωστόσο είναι πολιτική απόφαση της εταιρείας και την τηρούμε», συμπληρώνει ο ίδιος. «Άλλωστε, είναι κάτι που βοηθάει ενεργειακά το νησί της Λέσβου, λόγω και των συχνών προβλημάτων που υπάρχουν στην ηλεκτροδότηση, ενώ δε χρειάζεται να επισημάνουμε τα τεράστια περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα που έχει η παραγωγή ενέργειας με φωτοβολταϊκά.»
Ο τομεάρχης δικτύου της ΔΕΗ προσθέτει, μάλιστα, πως πέρα από τις 13 επενδύσεις που έχουν ήδη γίνει στα δύο νησιά, εκκρεμούν άλλες 180 περίπου συνολικά αιτήσεις, το 70% των οποίων αφορά στη Λέσβο. «Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από τις εταιρείες, όπως αντίστοιχα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και από τα νοικοκυριά για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες των σπιτιών. Δεχόμαστε δεκάδες τηλεφωνήματα κάθε μέρα», λέει κλείνοντας ο κ. Μπάμπουρας.

Μια νέα εγκατάσταση στη Μυτιλήνη
Η εταιρεία θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού και αερισμού «Μαντζώρος & ΣΙΑ Ο.Ε.» της Μυτιλήνης είναι ένας από τους καινούργιους «κρίκους» αυτής της αλυσίδας ενέργειας, που έχει αρχίσει τελευταία να σχηματίζεται στη Λέσβο με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Εδώ και μία βδομάδα περίπου, με δική της τεχνογνωσία έχει ξεκινήσει, στην ταράτσα της αποθήκης της εταιρείας, την τοποθέτηση του βασικού σκελετού πάνω στον οποίο θα τοποθετηθούν τα φωτοβολταϊκά πάνελ. Μιλώντας στο «Ε», ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Παναγιώτης Μαντζώρος, είπε για τα κίνητρα που τον οδήγησαν στην απόφαση αυτή:
«Δεν είναι κάτι που αποφασίσαμε τώρα», λέει ο ίδιος. «Προσπαθούσαμε να βάλουμε φωτοβολταϊκά ήδη από το 2006, ωστόσο λόγω γραφειοκρατικών δυσκολιών καθυστέρησε σημαντικά η διαδικασία. Το βασικό μας κίνητρο ήταν πως πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα επένδυση και βέβαια έχει να κάνει με το ότι σε λίγο καιρό όλα θα έχουν να κάνουν με το περιβάλλον. Πέρα από αυτό, ως απόδοση επένδυσης είναι από τις πιο συμφέρουσες αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα και ευτυχώς μπορεί να προχωρήσει πλέον, λόγω του ότι έπεσαν οι τιμές των φωτοβολταϊκών πάνελ και μπορεί να την εφαρμόσει κάποιος και χωρίς επιδότηση, όπως κάναμε εμείς.»
Στα 650 τ.μ. της ταράτσας, οι τεχνικοί εργάζονται ήδη εδώ και μια εβδομάδα, ενώ αναμένεται σε άλλο τόσο διάστημα να έχει ολοκληρωθεί και η τοποθέτηση των πάνελ.
«Τώρα που η γραφειοκρατία απλουστεύθηκε, υπολογίζω ότι στη Λέσβο θα γίνουν 60 - 70 έργα», συνεχίζει ο κ. Μαντζώρος. «Από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, η σύνδεση με τη ΔΕΗ είναι το πιο εύκολο κομμάτι, αφού είναι μια εταιρεία που στέκεται δίπλα σου σ’ αυτό. Σύντομα θα ξεκινήσει και στη Λέσβο το πρόγραμμα για τα φωτοβολταϊκά στις στέγες των σπιτιών - που λόγω εκλογών έχει καθυστερήσει - και έτσι θα μπορέσει να καλυφθεί το μεγάλο ενδιαφέρον που ήδη, από όσο ξέρω, υπάρχει. Με τη ΔΕΗ υπογράφεις συμβόλαιο 20ετίας. Μια νορμάλ επένδυση, εφόσον έχει γίνει σωστή επιλογή υλικών και έχει στηθεί σωστά, για να έχει και τη σωστή απόδοση, έχει απόσβεση σε περίπου έξι χρόνια.»
Ωστόσο, ανάμεσα στις «δυσκολίες» που έχει να σημειώσει ο κ. Μαντζώρος είναι η διαχείριση των υπαρχουσών και η πρόθεση διαχείρισης των επόμενων φωτοβολταϊκών μονάδων εκ μέρους της αυτοδιοίκησης. «Ενώ οι πιο πολλοί δήμοι πανελλαδικά και όλοι σχεδόν οι παλιοί δήμοι του νομού Λέσβου δε χρεώνουν δημοτικά τέλη στα φωτοβολταϊκά, έρχεται ο Δήμος Μυτιλήνης, μεταφράζοντας κατά το δοκούν το νόμο, να βάλει δημοτικά τέλη. Είναι αλήθεια πως υπάρχει θολό τοπίο σε σχέση με τα όσα προβλέπει το Υπουργείο Εσωτερικών, ωστόσο η στάση του Δήμου Μυτιλήνης (και η πρόθεση που υπάρχει και για το νέο Δήμο Λέσβου, όπως με ενημέρωσαν) είναι κάτι που ουσιαστικά “τινάζει” όλη την επένδυση στον αέρα.»


Οι πρώτες 12 επενδύσεις φωτοβολταϊκών στη Λέσβο και η μία στη Λήμνο έχουν ήδη γίνει από εταιρείες, ενώ αναμένονται σύντομα και τα φωτοβολταϊκά στις στέγες των σπιτιών, για τα οποία οι κάτοικοι εκφράζουν, σύμφωνα με τη ΔΕΗ, μεγάλο ενδιαφέρον

Τα περιβαλλοντικά και «αισθητικά» μειονεκτήματα
Σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του Τμήματος Περιβάλλοντος στο Εργαστήριο Διαχείρισης Ενέργειας Ηρακλή Πολατίδη, οι αιτήσεις που έχουν γίνει σε επίπεδο νησιού και το ενδιαφέρον που υπάρχει για φωτοβολταϊκά συστήματα υπερκαλύπτει την ισχύ για την οποία έχει δώσει άδεια η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Μετά από ερώτησή μας, ο ίδιος μάς εξηγεί τα βασικά μειονεκτήματα της εφαρμογής.
«Τα φωτοβολταϊκά συστήματα είναι μια επένδυση που συμφέρει εφόσον έχεις ήδη ένα κεφάλαιο στην άκρη και διαθέτεις και την απαραίτητη γη. Τα πλεονεκτήματά τους είναι πολλά, τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά», εξηγεί ο ίδιος στο «Ε». «Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και ορισμένα σημαντικά μειονεκτήματα και πάλι περιβαλλοντικά, όπως αυτό της κατάργησης άλλων χρήσεων γης στη συγκεκριμένη έκταση ή της αισθητικής τους εικόνας», συνεχίζει ο ίδιος. «Το δεύτερο συνδέεται με το ότι πρόκειται για τεχνολογίες χαμηλής ενεργειακής έντασης. Έτσι, αν λέγαμε ότι θέλαμε ένα “εργοστάσιο ήλιου” ίδιας ενέργειας με τη ΔΕΗ, η έκτασή του θα ήταν μεγαλύτερη από την… πόλη της Μυτιλήνης. Εκτός αυτού, ένα άλλο βασικό μειονέκτημα είναι ότι η ενέργεια των φωτοβολταϊκών δεν αποθηκεύεται σε επίπεδο συστήματος. Δεν αποθηκεύεται δηλαδή μαζικά, σε επίπεδο πόλης και κοινωνίας, παρά μόνο σε επίπεδο νοικοκυριού. Γι’ αυτό λέμε ότι οι σχετικές επιδοτήσεις υπάρχουν για να διευκολύνουμε τα υπάρχοντα συστήματα ενέργειας και όχι για να στηριχθούμε στα φωτοβολταϊκά.»