Αφήσαμε πίσω την Ομόνοια και πήραμε την Αιόλου, περπατώντας παρέα με την Κλειώ να τα λέμε. Είχαμε καιρό να βρεθούμε. Μόλις είχε επιστρέψει από το εξωτερικό. Πάνω στην κουβέντα μας, κάποια στιγμή, τη ρώτησα με μια δόση απορίας: «Δεν ξέρω, ρε Κλειώ, αν είναι η εικόνα θολή ή η ματιά μου. Εσύ τι λες;» Φαίνεται να την ξάφνιασα. «Κι εμένα, τελευταία, οι άνθρωποι γκρίζοι μου φαίνονται, σαν τα κτήρια αυτής της πόλης. Τι συμβαίνει αλήθεια; Ξυπνάς το πρωί, βάζεις τηλεόραση ν’ ακούσεις τις ειδήσεις και χαλάει η διάθεσή σου. Βγαίνεις έξω κι αντικρίζεις μια πόλη με πολίτες κατσούφηδες, επιθετικούς και σκυθρωπούς. Δίχως ένα χαμόγελο, δίχως μια καλημέρα. Γιατί δε χαμογελάνε πια οι άνθρωποι; Τους έκλεψαν το χαμόγελο;» Μου απάντησε με παράπονο, σα να μονολογούσε, η φίλη μου.
«Η χώρα μας πάει κατά διαόλου», πήρα να της εξηγώ, «η ανεργία καλπάζει, οι επιχειρήσεις κλείνουν, οι νέοι δεν έχουν μέλλον· για τον κόσμο, όπως όλα δείχνουν, έρχονται μαύρες μέρες. Αισιοδοξία πουθενά. Είναι κι αυτή η πόλη, δε βλέπεις; Σκουπίδια και βρομιά παντού. Η ασχήμια καλύπτει την όποια ομορφιά της κι οι άνθρωποι αυτή την ασχήμια τη μεταφέρουν μαζί τους, παντού, ακόμα και στο βηματισμό. Όσο πιο αργό το βήμα, τόσο πιο πολλά βλέπεις, τόσο πιο φριχτή και η ασχήμια. Έχει γίνει συνήθεια πλέον, όλοι να παρκάρουν στα πεζοδρόμια κλείνοντας διαβάσεις πεζών και αναπήρων, να πετάνε σκουπίδια στο δρόμο, να καπνίζουν στα μούτρα του άλλου… Τα πεζοδρόμια - αν τούτα δω λέγονται πεζοδρόμια… - είναι αφιλόξενα. Οι πεζοί υποφέρουν αφού αυτοκίνητα, μηχανάκια, στύλοι, ταμπέλες και σκουπίδια τούς κλείνουν τον δρόμο. Είναι πεζόδρομος τούτος εδώ, για πες μου;»
«Έξω, φίλε μου, έχουν δρόμους πεντακάθαρους, κτήρια που λάμπουν, ανθρώπινα πεζοδρόμια χωρίς εμπόδια, τσίχλες, γόπες και σκουπίδια… Άπλετους χώρους πράσινου μες στην πόλη. Έβλεπα οδηγούς να σταματάνε στις διαβάσεις πεζών. Λωρίδες προτεραιότητας ελεύθερες να περνάνε αβίαστα λεωφορεία κι ασθενοφόρα. Πολίτες με χαμόγελο και ευγένεια. Δημόσιες υπηρεσίες χωρίς ουρές. Υπαλλήλους να κάνουν το παν να σε εξυπηρετήσουν (με χαμόγελο). Τώρα που επέστρεψα, κατάλαβα ότι εδώ η κοινωνία μας παράγει πλέον θυμωμένους ανθρώπους, έτοιμους να ξεσπάσουν ο ένας στον άλλον. Έχουμε ενοχοποιήσει τα πάντα, το χαμόγελο, την ευγένεια, τη συμπεριφορά, την ελπίδα... Σα να φοβόμαστε να γίνουμε καλύτεροι… Η επιθετικότητα κι η βαρβαρότητα εκδηλώνονται παντού σε ποικίλες στιγμές με ποικίλους τρόπους. Οι περισσότεροι δεν αγαπάμε αυτό που κάνουμε και η μιζέρια, ξέρεις, είναι μεταδοτική. Έχουμε χάσει την ανθρωπιά μας… Να σου πω, όμως, ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Ξεκινάει από εμένα και σένα. Από εμάς εξαρτάται. Τα πάντα γίνονται από εμάς και καταλήγουν σε μας.» Την άφησα να ξεσπάσει, να λέει, να λέει… σίγουρα με το δίκιο της. Πώς να διακόψεις μια ψυχή που μιλάει…
«Έτσι είναι, Κλειώ μου, μέσα σε τούτη τη μιζέρια που ζούμε, που όσο τη βιώνουμε τόσο μας χαλάει, που όλο και πιο πολύ νιώθουμε να εισβάλλει στη ζωή μας, μη έχοντας τι άλλο να κάνουμε, τουλάχιστον, ας κλείσουμε τα μάτια κι ας ονειρευτούμε! Ας βρούμε τρόπους να γλυκάνουμε τις σκέψεις μας, να τις ομορφύνουμε, καταφεύγοντας ακόμα και… σε ψευδαισθήσεις. Αυτό που μας λείπει εδώ, καλή μου, είναι η αισθητική. Αν αυτή την αισθητική αρχίσουμε να τη βλέπουμε γύρω μας, στους δρόμους, στα πάρκα, στην πόλη, σίγουρα, θα φτιάξουμε και τη δική μας.»
Και μ’ αυτές τις έμμονες σκέψεις, ανάμεσα στη σκοτεινιά και το χαμόγελο, το άσπρο και το μαύρο της ψυχής, μ’ ένα, σχεδόν ενοχικό αίσθημα, πριν χωρίσουμε, στρέψαμε τη ματιά μας ψηλά, βάλαμε το χέρι αντήλιο κι αντικρίσαμε, ανάμεσα σε κεραίες, καλώδια και μπουγάδες, την Ακρόπολη περήφανη να μας χαμογελά… ειρωνικά…