Ίσα που τελειώνει η νηστεία του Ραμαζανιού, που κράτησε σχεδόν ένα μήνα, μετά και τον τετραήμερο εορτασμό του Σεκέρ Μπαϊράμ, από αύριο 8 Σεπτεμβρίου ως το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου, οι γείτονές μας καλούνται την επόμενη ημέρα, δηλαδή την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου, σε Δημοψήφισμα.
Το Δημοψήφισμα της Κυριακής
Ίσα που τελειώνει η νηστεία του Ραμαζανιού, που κράτησε σχεδόν ένα μήνα, μετά και τον τετραήμερο εορτασμό του Σεκέρ Μπαϊράμ, από αύριο 8 Σεπτεμβρίου ως το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου, οι γείτονές μας καλούνται την επόμενη ημέρα, δηλαδή την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου, σε Δημοψήφισμα. Το Δημοψήφισμα προκάλεσε η κυβέρνηση και καλείται ο λαός να αποφασίσει «ναι» ή «όχι» στην πρόταση για αναθεώρηση συνταγματικών διατάξεων που αφορούν κυρίως στην άσκηση της δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία.
Η αντιπολίτευση, το «κεμαλικό» κόμμα CHP, τάχθηκε κατηγορηματικά με το «όχι» σε όλες τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις. Κατηγορεί τον Ερντογάν ότι επιδιώκει να ψαλιδίσει τη Δικαστική και Στρατιωτική εξουσία, η αυτονομία των οποίων θεωρεί ότι διασφαλίζει το υπάρχον Σύνταγμα και αποτελεί θεμέλιο του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Κατηγορεί ακόμη τον Ερντογάν ότι σκόπιμα επέλεξε την ημερομηνία διεξαγωγής του Δημοψηφίσματος, στη συνέχεια δηλαδή του Μπαϊραμιού, οπότε οι μεν «δυτικότροποι» κεμαλιστές θα βρίσκονται σε διακοπές και πολλοί θα απόσχουν απ’ την ψηφοφορία, οι δε θρησκευόμενοι ισλαμιστές θα γιορτάζουν στα τζαμιά, όπου κυρίως γίνεται η προπαγάνδα απ’ το κυβερνών κόμμα.
Μολονότι οι περισσότερες απ’ τις προτάσεις προς αναθεώρηση του Συντάγματος φαίνονται στους Ευρωπαίους ως θέσεις προόδου, στο ιδιόμορφο τουρκικό πολιτικό γίγνεσθαι δεν είναι έτσι, αφού και η αριστερά τάσσεται με το «όχι». Εκείνο που τελικά θα κριθεί στο δημοψήφισμα, δεν είναι τόσο η προτεινόμενη απ’ την κυβέρνηση αναθεώρηση, όσο ο φόβος των κοσμικών ότι οι δήθεν «αθώες» μεταρρυθμίσεις του Ερντογάν κρύβουν τις πραγματικές του προθέσεις, που είναι να βαδίσει η Τουρκία σε θεοκρατικό σύστημα, κατά το πρότυπο της Σαουδικής Αραβίας.
Ευαισθησία και διακριτικότητα στο Ραμαζάνι
Η περίοδος της νηστείας του Ραμαζανιού (κάτι σαν τη Μεγάλη Εβδομάδα τη δική μας) κατά την ισλαμική παράδοση είναι κατ’ εξοχήν χρόνος για ελεημοσύνη και προσευχή, μέσω των οποίων οι πιστοί οδηγούνται στην κάθαρση.
Όσοι τυχόν επισκεφθήκατε αυτές τις μέρες το Αϊβαλί θα παρατηρήσατε στην είσοδο των καταστημάτων τροφίμων, φούρνων κ.λπ. να κρέμονται σακούλες με τρόφιμα, που αφήνουν διακριτικά (αφού βέβαια έχουν πληρώσει το περιεχόμενό τους) αυτοί που ήδη έκαναν τα ψώνια τους στο μαγαζί. Οι σακούλες αυτές προορίζονται για τους ανώνυμους φτωχούς συμπολίτες τους, οι οποίοι γνωρίζουν το έθιμο και περνάνε μόνοι τους και παίρνουν αυτό που χρειάζονται. Είναι πραγματικά μια πράξη ευαισθησίας και διακριτικότητας στην ελεημοσύνη, αφού αυτός που δίνει δε γνωρίζει πού πάει η προσφορά του, ενώ αυτός που τη δέχεται δε γνωρίζει από ποιον προέρχεται.
«Μουσείο Προσφύγων» στην Κωνσταντινούπολη
Ο εξαιρετικά δραστήριος Σύλλογος «Ίδρυμα απογόνων των Ανταλλαγέντων βάσει της συνθήκης της Λωζάννης», ή στα τουρκικά «Lozan Vakfi Mubadilleri», ξεκίνησε την οργάνωση ειδικού μουσειακού χώρου όπου θα εκτίθεται ό,τι έχει σχέση με τους προγόνους τους και τις ιδιαίτερες πατρίδες τους (στην Ελλάδα και στα άλλα Βαλκάνια), τις οποίες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Κάτι ανάλογο, δηλαδή, με τα πάμπολλα μουσεία και συλλογές που υπάρχουν στη χώρα μας για να θυμίζουν τις μνήμες και τον πολιτισμό των Ελλήνων στη Μικρά Ασία.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τέτοιο Μουσείο μνήμης για τους Τούρκους πρόσφυγες (ανταλλαγέντες, όπως επίσημα αποκαλούνται) δεν υπήρξε ως τώρα στην Τουρκία.
Το Μουσείο θα εγκατασταθεί σε διατηρητέο παλιό ελληνικό (απ’ το 1913) κτήριο, που βρίσκεται στην Τσατάλτζα, προάστιο σήμερα, ανατολικά της Πόλης κοντά στη Σηλυβρία. Το κτήριο αυτό παραχωρήθηκε απ’ τον ιδιώτη ιδιοκτήτη του, κ. Ερτουγούλ Ολτσέρ, και με πιστώσεις που εξασφάλισε το ίδρυμα της Λωζάννης απ’ τον Οργανισμό «Κωνσταντινούπολη, Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2010», θα επισκευασθεί και θα αναπλασθεί ο περιβάλλων χώρος του για να λειτουργήσει εκεί απ’ τον προσεχή Νοέμβριο το «Μουσείο της Ανταλλαγής». Ήδη ο Γραμματέας του ιδρύματος, κ. Σεφέρ Γκιουβέντς, έχει επισκεφθεί στην Ελλάδα πολλά προσφυγικά σωματεία, που ίδρυσαν και λειτουργούν ανάλογα μουσεία, για να ενημερωθεί και να διδαχθεί απ’ τις αντίστοιχες εμπειρίες τους. Όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να επικοινωνήσει με τα «παιδιά της Λωζάννης» μέσω του www.lozanmubadilleri.org.tr στο οποίο μπορεί να βρει την ηλεκτρονική διεύθυνσή τους.