Ξεκίνησε, την προηγούμενη εβδομάδα και με αυτεπιστασία της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, το έργο «Αποκατάστασης των οροφογραφιών του Καθολικού Ναού της Μυτιλήνης», ενώ γίνονται προσπάθειες να φτάσουν ως τη Χίο τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, λίγο πριν επιστρέψουν στη Μυτιλήνη.
Άρχισαν τα έργα αποκατάστασης στον Καθολικό Ναό της Μυτιλήνης, ενώ γίνονται προσπάθειες να φτάσουν ως τη Χίο τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, λίγο πριν επιστρέψουν στη Μυτιλήνη
της ΒΑΓΓΕΛΙΩΣ ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
Ξεκίνησε, την προηγούμενη εβδομάδα και με αυτεπιστασία της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, το έργο «Αποκατάστασης των οροφογραφιών του Καθολικού Ναού της Μυτιλήνης». Το έργο έχει ενταχθεί σε τομεακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ και προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος τού 2013, «ανοίγοντας» έτσι το δρόμο και για την οριστική επιστροφή των λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου στη Μυτιλήνη, απ’ όπου «έφυγαν» το 1990. Η όλη προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό από τον Αρχιεπίσκοπο Νάξου, Τήνου, Άνδρου και Μυκόνου, αποστολικό τοποτηρητή της Καθολικής Επισκοπής Χίου και Μητροπολίτη Παντός Αιγαίου, κ. Νικόλαο.
Η καθολική εκκλησία των Φραγκισκανών, χώρος λατρείας για τους καθολικούς πιστούς του νησιού, που βρίσκεται στην οδό Ερμού, παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια έντονες φθορές στο εσωτερικό και το εξωτερικό της. Τόσο ο θόλος, όσο και τα εσωτερικά και εξωτερικά επιχρίσματά της έχουν υποστεί σημαντικές φθορές, κυρίως από την υγρασία.
Η κατάσταση αυτή ήταν γνωστή και γινόταν μέρα με τη μέρα χειρότερη λόγω έλλειψης οικονομικής δυνατότητας εκ μέρους της Καθολικής Εκκλησίας. Και φυσικά, σε αναμονή κάποιου χρηματοδοτικού προγράμματος στο οποίο θα εντασσόταν το όλο έργο. Αποτέλεσμα, οι σημαντικές αγιογραφίες που βρίσκονται στην οροφή, να φθείρονται όλο και περισσότερο, και βεβαίως οι καθολικοί πιστοί να μην έχουν το ναό τους.
Τα έργα που ξεκίνησαν
Ωστόσο, η εικόνα αυτή πρόκειται σύντομα να αρχίσει να αλλάζει. Εδώ και μία εβδομάδα, ειδικό συνεργείο της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, αποτελούμενο από τέσσερις μόνιμους και τρεις συμβασιούχους συντηρητές, έχει ξεκινήσει εργασίες αποκατάστασης των οροφογραφιών του ναού. Από την αρχή ακόμα αποκαλύφθηκαν επιζωγραφίσεις παλιότερων τοιχογραφιών και στους τοίχους του ναού, εκτός της οροφής, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανά να χρειασθεί επέκταση του έργου.
Την ικανοποίησή του για την έναρξη των εργασιών εξέφρασε χτες, μιλώντας στο «Ε», και ο Αρχιεπίσκοπος κ. Νικόλαος. «Είμαι πραγματικά ευτυχής που άρχισαν οι εργασίες για την αποκατάσταση του ναού», ανέφερε χαρακτηριστικά. Και συνέχισε: «Αισθάνομαι και πάλι την υποχρέωση να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη γενική γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και την κ. Χριστιάνα Λούπου, που μας συμπαραστάθηκαν σε αυτό το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, όντας εξαιρετικά συνεργάσιμες και δείχνοντας πολλή ευαισθησία, καθώς και την πρώην περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Σοφία Θεολογίτου, επί θητείας της οποίας είχαν ξεκινήσει οι προσπάθειες για την ένταξη του έργου.»
Στο δρόμο για τη Χίο
Παράλληλα με την έναρξη των εργασιών, υπάρχει η πιθανότητα μέσα στο μήνα που μας έρχεται και με αφορμή και τη γιορτή του, να φτάσουν ένα βήμα πιο κοντά στη Μυτιλήνη τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, όπου επί αιώνες φυλάσσονταν, μεταφέρθηκαν κατόπιν στην Αθήνα, πήγαν στην Τήνο όπου και βρίσκονται σήμερα και θα κατευθυνθούν στη Χίο, τελευταίο σταθμό πριν την οριστική τους επιστροφή στη Μυτιλήνη. Με επιστολή που έχει στείλει ο Αρχιεπίσκοπος κ. Νικόλαος στην Hellenic Seaways, ζητά από την εταιρεία να πραγματοποιήσει το καθιερωμένο της δρομολόγιο της Παρασκευής 10 Φεβρουαρίου περνώντας και από το νησί της Τήνου, όπου βρίσκονται, προκειμένου ο ίδιος και προσκυνητές μαζί με τα λείψανα να φτάσουν μέχρι τη Χίο. Στόχος είναι, εφόσον υπάρξει η συναίνεση της εταιρείας ως προς την παράκαμψη, τα λείψανα να πάνε στη Χίο και να παραμείνουν στον καθολικό ναό στο γειτονικό της Λέσβου νησί, μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες που πραγματοποιούνται στην εκκλησία και να επιστρέψουν στη Μυτιλήνη.
Ο ίδιος ο κ. Νικόλαος - που δε σκοπεύει να έρθει αυτοπροσώπως στη Μυτιλήνη μέχρι να προχωρήσει ικανοποιητικά το έργο στο ναό - δήλωσε στο «Ε»:
«Όπως έχω πει και στο παρελθόν, δε θα ήθελα να συνδυάσω τον ερχομό των λειψάνων με τις εργασίες που γίνονται αυτήν τη στιγμή στο ναό, για να μη θεωρηθεί ότι το κάνω με εμπορικό σκοπό. Προσπάθειά μου είναι να πάρουν τα λείψανα του αγίου το δρόμο προς τη Μυτιλήνη, φτάνοντας μέχρι τη Χίο και παραμένοντας εκεί προσωρινά, μέχρι ο ναός της Μυτιλήνης να πάρει κάποια μορφή που θα τον κάνει πιο λειτουργικό από σήμερα, ώστε να μεταφερθούν μόνιμα εκεί. Δεν έχω πάρει ακόμη κάποια απάντηση από την ακτοπλοϊκή εταιρεία, η ημερομηνία έχει καθοριστεί από εμένα άλλωστε, αλλά ελπίζω να λάβω εγκαίρως μια θετική ειδοποίηση.»
Από τη Ρώμη, στη Μυτιλήνη μέσω Χίου…
Επί δύο ολόκληρους αιώνες τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, αγίου προστάτη των ερωτευμένων, που θα μπορούσε να είναι και άγιος προστάτης της λεσβιακής οικονομίας, αναπαύονταν στην καθολική εκκλησία, τη γνωστή σε όλους μας «Φραγκοκλησιά» στην οδό Ερμού, κάτω από την Αγία Τράπεζα. Όπως το «Ε» αποκάλυψε πριν τρία χρόνια, τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου το 1990 μεταφέρθηκαν από τον τότε εφημέριο της καθολικής εκκλησίας της Μυτιλήνης, φραγκισκανό μοναχό π. Τορκουάτο Μορίνι, μια και ελλείψει πληρώματος της εκκλησίας δε διέμενε πια στο νησί, αλλά στην Αθήνα, και περιστασιακά εξυπηρετούσε και τη Μυτιλήνη.
Κάποια τμήματα από αυτά τα λείψανα τοποθετήθηκαν στο παρεκκλήσι του Τάγματος των Καπουτσίνων, το αφιερωμένο στους Αγίους Φραγκίσκο και Κλάρα, στην οδό Γκυϊλφόρδου 7 στην Πλατεία Βικτωρίας της Αθήνας, και κάποια άλλα λέγεται πως στάλθηκαν στην έδρα της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρώμη. Από όπου και είχαν ξεκινήσει το ταξίδι τους στην Ανατολή πριν από δύο αιώνες…
Στις 12 Φεβρουαρίου 2009, έγινε η απότμηση από τον Αρχιεπίσκοπο των Καθολικών των Αθηνών, κ. Νικόλαο, τμήματος από τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, υπογράφτηκε ειδικό επίσημο έγγραφο της πράξης αυτής, παρουσία και του ιερατικώς προϊσταμένου του παρεκκλησίου του Αγίου Φραγκίσκου και της Αγίας Κλάρας, ιερομονάχου καπουτσίνου π. Γαβριήλ Ριγκέτο, και παρεδόθησαν στον Αρχιεπίσκοπο Νάξου, Τήνου, Άνδρου και Μυκόνου με την ιδιότητά του τού αποστολικού τοποτηρητή της Καθολικής Επισκοπής Χίου (Χίος, Μυτιλήνη και Σάμος), προκειμένου να τα επαναφέρει στη Μυτιλήνη.
«Το τμήμα αυτό των λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου και το επίσημο έγγραφο», μας λέει ο κ. Νικόλαος, «φυλάσσονται τώρα στην Αρχιεπισκοπή Νάξου, Τήνου, Άνδρου και Μυκόνου και συγκεκριμένα στο νησί της Τήνου, αναμένοντας την αποπεράτωση της επισκευής του Ενοριακού Ναού της Μεταστάσεως της Θεοτόκου στη Μυτιλήνη για να επιστρέψουν και να επανατοποθετηθούν κάτω από την Ιερά Τράπεζα.»
Όπως λέει ο κ. Νικόλαος, «δε θελήσαμε να τα μεταφέρουμε τώρα που ο ναός αντιμετωπίζει προβλήματα επισκευής, για να μην υπάρξει έστω και η παραμικρή υπόνοια ότι επιλέξαμε τη χρονική αυτή στιγμή για λόγους σκοπιμότητας και ότι τα ιερά λείψανα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για υλικούς και άλλους σκοπούς που δε συνάδουν με την ιερότητα, το σεβασμό και την ευλάβεια των πιστών προς τους αγίους.».
«Η επίσημη επιστροφή των ιερών λειψάνων», καταλήγει, «θα γίνει με κάθε ιερότητα και λαμπρότητα που αρμόζει σε έναν άγιο μάρτυρα της πίστεως. Μοναδικός σκοπός μας, η ενίσχυση της πίστεως της μικρής ενοριακής κοινότητας των Καθολικών Χριστιανών της Μυτιλήνης και όσων Χριστιανών ξέρουν να τιμούν, σε Ανατολή και Δύση, τους κοινούς αγίους.»
Σ.ΜΠΑ