Η Μορφοποίηση της προσωπικότητας και η δημιουργία του χαρακτήρα των ανθρώπων επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
Εκτός από τα κληρονομικά στοιχεία που καταγράφονται εις το γενετικό προφίλ του κάθε ανθρώπου και στην εξέλιξη του ανθρώπινου γένους, το γεγονός αυτό αποτελεί πεδίο έρευνας και μελέτης των ψυχολόγων και πολλές φορές των ψυχιάτρων.
Είναι επίσης γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι σημαντική επίδραση ασκεί στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου και το περιβάλλον εις το οποίο ζει, είτε υπό τη στενή είτε και υπό την ευρεία του έννοια, δηλαδή το οικογενειακό, το φυσικό, το κοινωνικό περιβάλλον. Η κοινωνία μας αποτελείται από διάφορες προσωπικότητες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ορισμένα στοιχεία, πολλές φορές αλληλοσυγκρουόμενα μεταξύ τους, ώστε να υπάρχουν πολίτες με διαφορετικές συμπεριφορές.
Κάθε πολίτης ως κοινωνική μονάδα μπορεί να συμμετέχει στα κοινά του τόπου του, είτε στο δήμο είτε στο κοινοβούλιο είτε στο συνδικαλισμό, αφού πρώτα κάνει αυτοκριτική στον ίδιο του τον εαυτό με αυτοπειθαρχία και σεβασμό προς στις ανθρώπινες αξίες και τους νόμους.
Είναι δε απαραίτητο να έχει δημιουργήσει με την παιδεία, τη μόρφωση και την επαγγελματική καταξίωση την προσωπικότητα εκείνη που είναι ικανή να εκπροσωπεί το κοινωνικό σύνολο είτε ως αυτοδιοικητικός είτε ως κοινοβουλευτικός είτε ως συνδικαλιστικός εκπρόσωπος, ο οποίος με την πολιτική του ιδεολογία εντάσσεται στον πολιτικό κομματικό χώρο που τον εκφράζει, στα πλαίσια του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Στη δημοκρατία με τις υποχρεώσεις, τα δικαιώματα και τις απαιτήσεις των πολιτών, οι εκπρόσωποι του λαού θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ειλικρίνεια, ευθύ, διεκδικητικό λόγο και πολιτική αξιοπρέπεια, ενώ η πολιτική αντιπαράθεση θα πρέπει να γίνεται με επιχειρήματα και σωστές πολιτικές λύσεις, με διαφάνεια, χωρίς διαπλοκές, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και όχι με υποσχέσεις και ευχολόγια.
Η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, βασικά στοιχεία της δημοκρατίας, πρέπει να έχουν τον έλεγχο της αυτοκριτικής, της ειλικρινείας και της ισονομίας για τους πολίτες. Η πολυμορφία της προσωπικότητας των ατόμων είναι μεγάλη στην κοινωνία μας και πολλοί χαρακτήρες ανθρώπων μπορεί να εκφράζουν τάσεις ατομισμού και εγωισμού.
Ο ατομιστής αποφεύγει τη συνεργασία με κάποια κοινωνική ομάδα, ενώ πάντα επιδιώκει να αυτοπροβάλλεται και να είναι περισσότερο κοινωνικά απομονωμένος. Αυτός επομένως στην πολιτική μπορεί να είναι προβληματικός.
Ο εγωιστής μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια έχει στοιχεία που είναι απαραίτητα στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου, γιατί του εξασφαλίζει το κύρος και την αξιοπρέπειά του. Δε δέχεται να τον υποτιμούν, να τον ταπεινώνουν, δεν επιθυμεί την προβολή του με επιδεικτικό τρόπο, επιβάλλεται με το ήθος του και την ευπρέπειά του.
Ο εγωιστής, όταν υπερβεί κάποια όρια, μεταπίπτει σε παθολογικές καταστάσεις με πολλά κοινωνικοπαθολογικά στοιχεία. Γίνεται άτομο που πιστεύει ότι είναι παντοδύναμος, μικροδικτατορίσκος, αυτοδιαφημίζεται έχει έπαρση και υπεροψία. Πιστεύει ότι οι συνάνθρωποί του είναι κατώτεροι, ενώ ίδιος θεωρεί ότι είναι προικισμένος με φυσικά χαρίσματα, ότι είναι παντογνώστης και ποτέ δεν κάνει λάθη.
Αυτές οι εγωιστικές τάσεις στην πολιτική δημιουργούν την αλαζονεία, που γίνεται αντιληπτή από το κοινωνικό σύνολο και ο πολιτικός οδηγείται στην απομόνωση, και αντί να παράγει έργο, κάνει ανόητη, αντιδραστική κριτική με αλλοπρόσαλλα επιχειρήματα.
Ορισμένοι από αυτούς πιστεύουν ότι είναι πιο έξυπνοι, πιο δραστήριοι, πιο σοφοί, πιο διεκδικητικοί, και κατά το λαϊκότερο «χτυπάνε το χέρι στο τραπέζι», ενώ αυτοπροσδιορίζονται ως τσαμπουκάδες που ασφαλώς δεν τους παίρνουν στα σοβαρά πια… Ατομιστές και εγωιστές αποτελούν μελανό σημείο και στην πολιτική και πιθανό να υπάρχουν πολλοί οι οποίοι δεν μπορούν να συμβιώσουν με άλλους και περιφέρονται κατά καιρούς σε διάφορους πολιτικούς χώρους και έχουμε ευκαιριακές ή μόνιμες πολιτικές μεταγραφές. Αυτό γίνεται μέχρι να γίνει αντιληπτός ο πολυφλύαρος χαρακτήρας τους και ο υπερτροφικός εγωισμός τους, αφού είναι υπερόπτες και αρκετές φορές υποκρίνονται και ψεύδονται.
Τα μεγέθη μέσα στα οποία κινείται ο εγωισμός ενός πολιτικού και γενικά ενός ατόμου, δύσκολα διαχωρίζονται και πολλές φορές τα αίτια εντοπίζονται στην ψυχική του ιδιοσυστασία, τα πάθη του, τις αρχές του, την υπερεκτίμηση ορισμένων ικανοτήτων του και στις προσωπικές επιλογές που κάνει. Αυτό το φαινόμενο του εγωισμού δεν αφορά μόνο τους πολιτικούς, αλλά όλες τις κοινωνικές ομάδες, τους εκπαιδευτικούς, τους γιατρούς, τους νομικούς κ.ά..
Τα ψυχιατρικώς χαρακτηριζόμενα είδη του εγωισμού στην πράξη δεν είναι τόσο ευδιάκριτα στις προσωπικότητες των ανθρώπων. Αυτά η ψυχιατρική τα διαχωρίζει σε κατηγορίες, όπως είναι ο φυσιολογικός εγωισμός, ο υπερτροφικός ή παθολογικός εγωισμός και ο ατροφικός εγωισμός.  Έχει δε παρατηρηθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχουν αυτά τα στοιχεία στο ίδιο άτομο και το πρόβλημα να είναι πολυδιάστατο.
Δυστυχώς, στο χώρο της πολιτικής αρκετές φορές εμφανίζονται ακραίες μορφές εγωισμού, ώστε μέσα στην έντονη πολιτική ανταγωνιστικότητα να χρησιμοποιούν υποβαθμισμένο πολιτικό λόγο, με πομπώδεις ακαταλαβίστικες εκφράσεις εντυπωσιασμού, να έχουν υποκρισία και πολλές φορές να είναι διαπλεκόμενοι, ανταγωνιστικοί και επιθετικοί στους ομοϊδεάτες τους, κυρίως κατά τις προεκλογικές περιόδους, ενώ γενικά δεν είναι συνεργάσιμοι.
Ο όγκος των γνώσεων και το μέγεθος των σπουδών πολλές φορές χάνονται με την εγωιστική προσωπικότητα του πολιτικού, ενώ οι αμόρφωτοι πολιτικοί πολλές φορές εμφανίζονται εξ ουρανού ως παντογνώστες και σωτήρες, με μοναδικό εφόδιο την υπερτροφική τους εγωιστική προσωπικότητα. Τότε το αποτέλεσμα είναι όλοι αυτοί οι πολιτικοί να γίνονται πολιτικάντηδες και με αυτό τον τρόπο να απαξιώνεται η πολιτική και να φθείρεται η δημοκρατία και πολλές φόρες οι ίδιοι να την αποκαλούν βρόμικη.
Επομένως, αυτό που λένε ορισμένοι πολιτικοί και πολίτες ότι η πολιτική είναι βρόμικη, δεν είναι σωστό Η πολιτική είναι δημοκρατία, είναι πολιτικός διάλογος και η δυναμική που εκπέμπει εξαρτάται από τις προσωπικότητες των ανθρώπων που την υπηρετούν.
Πώς, λοιπόν, μπορεί να υπάρχουν ηγέτες που πιστεύουν ότι για να επικρατήσεις σε έναν εκλογικό αγώνα θα πρέπει να γνωρίζεις το βρόμικο πόλεμο, όχι από τους πολιτικούς σου αντιπάλους, αλλά κυρίως από τους συνυποψήφιούς σου; Αυτό ασφαλώς δεν είναι πολιτική, αλλά είναι αλαζονεία.

* Ο Θεόδωρος Ι. Μπαβέας είναι νομαρχιακός σύμβουλος.