Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου γιορτάζει φέτος 40 χρόνια από την ίδρυσή του, 40 χρόνια αδιάλειπτης προσφοράς στην έρευνα, στην καινοτομία και στην εκπαίδευση.

«Γιορτάζουμε τα 40 χρόνια του Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Σύλλογο Αποφοίτων. Είμαστε πολύ ευτυχείς που είμαστε σε αυτή τη φάση. Αντιμετωπίζουμε όπως όλα τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα, υποθέτω και στο εξωτερικό - αλλά μιλάμε για την Ελλάδα πάρα πολλά προβλήματα. Έχουμε μία αισιοδοξία ότι θα καταφέρουμε να επιλύσουμε -αν όχι όλα τα περισσότερα- ώστε να συνεχίσει η λειτουργία του Πανεπιστημίου Αιγαίου απρόσκοπτα. Γιατί είναι εξαιρετικά σημαντικό και για τις τοπικές κοινότητες του Αιγαίου στις οποίες είναι εγκατεστημένο και θέλουμε να συνεχίσουμε αυτή την πορεία και θέλουμε να συνεχίσουμε και να βελτιώσουμε και τις σχέσεις μας οι οποίες είναι καλές, αλλά θέλουμε να τις βελτιώσουμε έτι περαιτέρω  με τις τοπικές κοινότητες με την τοπική επιχειρηματικότητα, με τη διάχυση της τεχνολογίας και τη διάχυση καινοτομιών στο σύνολο των τοπικών κοινοτήτων προς μία κατεύθυνση γενικότερα μιας καλύτερης προοπτικής και για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και για το σύνολο των νησιών στα οποία είναι εγκατεστημένο» ανέφερε καταλήγοντας στην συνέντευξή του στο «Ε» ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δημήτρης Παπαγεωργίου μιλώντας για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του Αιγαίου.

Μάλιστα στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα επετειακές εκδηλώσεις που περιελάμβαναν μεταξύ άλλων απονομή του χρυσού μεταλλίου του Πανεπιστημίου Αιγαίου στον πρώτο εκλεγμένο Πρύτανη, Ομότιμο Καθηγητή Θεμιστοκλή Λέκκα για την καθοριστική συμβολή του στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και για την πολυετή συνδρομή του στην καθημερινή λειτουργία του, απονομή του χρυσού μεταλλίου του Πανεπιστημίου Αιγαίου στον πρώην Πρύτανη, Ομότιμο Καθηγητή Σωκράτη Κάτσικα για την καθοριστική συμβολή του στην αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων που άπτονται της οργάνωσης και της λειτουργίας των υπηρεσιών πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο νέο περιβάλλον που δημιουργεί η ανάδειξη των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) σε ζήτημα αιχμής για την καθημερινή λειτουργία του Ιδρύματος και απονομή τιμητικής πλακέτας στον αείμνηστο Ομότιμο Καθηγητή και Πρόεδρο της πρώτης Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος, Κωνσταντίνο Σοφούλη για την καθοριστική συμβολή του στην ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και για την πολυετή συνεισφορά του στην καθημερινή λειτουργία του.

Προτεραιότητα οι υποδομές

Ποιες οι προκλήσεις για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου;

«Οι μελλοντικές σίγουρα αφορούν την ψηφιοποίηση διαδικασιών, αφορούν εφαρμογές πληροφορικής που θα αλλάξουν ολόκληρο το τοπίο υποθέτω και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,  αλλά και της καθημερινής μας ζωής,  στις οποίες είμαστε αρκετά έτοιμοι να ανταποκριθούμε και έχουμε και μία παράδοση λόγω της πολυνησιωτικότητας, η οποία μας διευκολύνει στο να προσαρμοστούμε.

 Για μένα σίγουρα προτεραιότητα είναι οι υποδομές του Πανεπιστημίου. Και όταν λέω υποδομές εννοώ κτιριακές, είναι οι χώροι για τη δημιουργία εργαστηρίων ή για την υποστήριξη των υπαρχόντων και για διδασκαλία και είναι και σίγουρα πάρα πολύ σημαντικό -ίσως και το πιο σημαντικό- η δημιουργία εστιών».

Ποια η εικόνα που διαμορφώνεται σήμερα ως προς τις κτιριακές υποδομές;

«Ως προς τα εργαστήρια για τις ερευνητικές υποδομές είμαστε γενικά σε καλό σημείο. Έχουμε κάποιο περιορισμό χωρών και  μιλάω για το σύνολο των νησιών δεν μιλάω μόνο για τη Μυτιλήνη - αν και στη Μυτιλήνη υπάρχει κάποιος περιορισμός χώρου - όπου πολλά εργαστήρια θα έπρεπε να επεκταθούν (..) Σε γενικές γραμμές τα εργαστήρια και οι ερευνητικές υποδομές εξυπηρετούνται εκεί που έχουμε αρκετά σημαντικό πρόβλημα είναι στις εστίες. Υπάρχουν εστίες στη Σάμο που είναι ιδιόκτητες, υπάρχουν στη Μυτιλήνη επίσης. Στη Ρόδο, στη Σύρο και στη Λήμνο αναγκαζόμαστε να νοικιάζουμε σε κάποια ξενοδοχεία.

Ο στόχος είναι να μπορέσουμε να θέσουμε τις βάσεις να έχουμε κάποια πρόσθετα οικόπεδα και στη Μυτιλήνη και στη Σάμο, όπου να ‘ναι θα γίνει διαγωνισμός για αγορά οικοπέδων. Στην Χίο πρέπει να δούμε ένα συνολικό Master Plan ανάπτυξης μονάδας. Στη Ρόδο θα προκηρυχθεί τώρα διαγωνισμός για αγορά οικοπέδων. Στην Λήμνο έχουμε μία δωρεά του κυρίου Ηλιάδη που θέλουμε να την αξιοποιήσουμε και για κτίρια εργαστηρίων - διδασκαλίας και για εστίες. Στην Σάμο αναμένουμε την παραχώρηση ενός στρατοπέδου που υπάρχει εκεί, πού είναι κάποιες διαδικασίες στις οποίες εμπλέκεται ο δήμος και έχουν καθυστερήσει  αλλά υπάρχει πρόθεση από το δήμο να υπάρξει αυτή η παραχώρηση και με βάση αυτά θα μπορέσουμε μετά να δούμε κάποια χρηματοδοτικά πρωτόκολλα για να χτίσουν».

«Η απόσταση δεν διευκολύνει»

Ο αριθμός των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με την πάροδο του χρόνου, αυξάνεται, μειώνεται, παραμένει σταθερός;

«Νομίζω ότι ο αριθμός έχει μειωθεί ελαφρώς, πάντως αυξάνεται ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών. Απλά τα μεταπτυχιακά συνήθως δεν γίνονται πια δια ζώσης αλλά γίνονται με εντατικά μαθήματα όπου έρχονται οι φοιτητές και φοιτήτριες για ένα μικρό διάστημα 10 μέρες την εβδομάδα και ξανά άλλη μία εβδομάδα στη διάρκεια του εξαμήνου και τα υπόλοιπα γίνονται συνήθως εξ αποστάσεως (..).

Στα προπτυχιακά έχουμε κάποια θέματα με κάποια τμήματα που δεν έχουν ικανό αριθμό φοιτητών και φοιτητριών αλλά είναι ελάχιστα στο σύνολο των μονάδων του Πανεπιστημίου».

Τι είναι αυτό που επηρεάζει την επιλογή των εν δυνάμει φοιτητών;

«Υπάρχει μία συγκέντρωση μεγάλου πληθυσμού στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη. Το θέμα είναι τα τμήματα που λειτουργούν εκεί έχουν τον πρώτο λόγο στη ζήτηση διότι είναι κοντά στα σπίτια των ενδιαφερομένων,  για οικονομικούς λόγους αλλά και για κοινωνικούς λόγους . Τα νέα παιδιά θέλουν περισσότερο να βρίσκονται με τις οικογένειές τους - αυτό δεν το έχω τεκμηριωμένο από έρευνες αλλά το βλέπω και με νέους ανθρώπους που έρχονται εδώ και συζητούν - Γενικότερα η απόσταση δεν διευκολύνει, παρότι οικονομικά για παράδειγμα είναι πιο εύκολο να το σπουδάσεις στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου από το να σπουδάσει στη Θεσσαλονίκη(..) αλλά αυτό είναι άγνωστο και λειτουργεί σαν θολό τοπίο επηρεάζοντας τις αποφάσεις των γονέων που θέλουν να καταλήξουν τα παιδιά τους».

Δύο θέματα που έχουν απασχολήσει έντονα τον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι η ελάχιστη βάση εισαγωγής και τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Τι αντίκτυπο έχουν αυτά ;

«Η ελάχιστη βάση λέει στη βάση εισαγωγής δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει ιδιαίτερα το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σε ένα- δύο τμήματα έχουμε ένα ζήτημα με έλλειψη δηλώσεων, δεν ξέρω αν οφείλεται μόνο στην ελάχιστη βάση εισαγωγής. Σίγουρα οφείλεται και σε αυτό αλλά η ελάχιστη βάση εισαγωγής είναι ένα ζήτημα αρκετά πολύπλοκο δηλαδή χρησιμοποιείται έτσι απλουστευτικά από τον κόσμο και ίσως και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αλλά εξαρτάται από το τμήμα στο οποίο εισάγεσαι εάν παίζει ρόλο η ελάχιστη βάση εισαγωγής, κατά τη γνώμη μου. Αυτό στο νομοσχέδιο του υπουργείου δεν έχει ληφθεί υπόψη, ίσως γιατί υπάρχουν πάρα πολλές ιδιαιτερότητες σε πάρα πολλά τμήματα (..).

Εμείς έχουμε πάρα πολλά τμήματα με καινοτόμα αντικείμενα τα οποία δεν συνδέονται άμεσα με τα μαθήματα τα οποία δίνουν οι υποψήφιοι φοιτητές και φοιτήτριες όπως Μαθηματικά- Φυσική -Χημεία, υπάρχουν και τέτοια μαθήματα αλλά δεν είναι κεντρικά. Οπότε προς το παρόν δεν έχουν σημαντικό πρόβλημα με αυτό.

Σε ότι έχει να κάνει με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι ένα θέμα το οποίο θα κριθεί υποθέτω και στην πορεία με την πιθανή αναθεώρηση του άρθρου 16 του συντάγματος ή την απόρριψη της αναθεώρησης. Προς το παρόν έχει ξεκινήσει όπως καταλαβαίνουμε μία διαδικασία τέτοια. Το θέμα με αυτά είναι ότι δεν πιστεύω ότι θα επηρεάσει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, γιατί όπως σας είπα εμείς έχουμε κάποια τμήματα με αντικείμενα καινοτόμα. Δεν νομίζω ότι θα γίνουν τέτοια τμήματα στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τουλάχιστον σε πρώτη φάση και ίσως και ποτέ. Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια το θέμα είναι να υπάρχει κάποιος σοβαρός επενδυτής -πιθανόν ναι αλλά μένει να το δούμε- Αυτά θα γίνουν στους μεγάλους αστικούς χώρους Αθήνα ή Θεσσαλονίκη, πιο πολύ υποθέτω θα έχουν ανταγωνισμό με τα εκεί Πανεπιστήμια  και ίσως το έχουν υποτιμήσει και εκεί τα πανεπιστήμια παρά με φοιτητές οι οποίοι έρχονται σε μας. 

Αλλά ούτως ή άλλως δεν  ξέρουμε το τοπίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε πέντε ή δέκα χρόνια. Δεν ξέρουμε σε ποιο βαθμό θα έχουν λειτουργήσει, τι συμμαχίες θα έχουν γίνει  με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια -σε μία από τις οποίες συμμετέχει και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου - πώς θα λειτουργήσουν οι ανταλλαγές φοιτητών οι ανταλλαγές ερευνητών, πώς θα μπορέσουν  να υπάρξουν κάποιες συμπαγείς δομές που να υποστηρίζουν διαλειτουργικά συστήματα, που θα έχουν δηλαδή άμεση επαφή με αυτά τα πανεπιστήμια του εξωτερικού (..). Το τοπίο σε αυτά είναι υπό διαμόρφωση αυτή τη στιγμή και δεν θα πρέπει να το σκεφτόμαστε με τους όρους του το σκεφτόμαστε μέχρι τώρα. Είναι ένα πολύπλοκο σύστημα στο οποίο αναδύονται καινούργιες παράμετροι και πρέπει κάθε φορά να προσαρμόζεις και να αντιμετωπίσεις καινούργια δεδομένα».

Υπάρχει ενδεχόμενο δημιουργίας νέων τμημάτων;

«Αυτή τη στιγμή δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοια δυνατότητα από το Υπουργείο. 

Υπάρχουν όμως και οι εξής δυνατότητες: Υπάρχουν οι δυνατότητες δημιουργίας παραλλήλων προγραμμάτων σπουδών από τμήματα ή από συνασπισμούς τμημάτων, συνεργασίες δηλαδή, που θα μπαίνουν και στο μηχανογραφικό σαν χωριστή δήλωση με  τη διαδικασία των πανελληνίων εξετάσεων. Έχει εκδηλωθεί ένα κάποιο ενδιαφέρον από κάποια τμήματα να δοκιμάσουν προς αυτή την κατεύθυνση, θα το δούμε καθώς αυτές οι εργασίες είναι τώρα πρόσφατες και προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας αγγλόφωνων τμημάτων στα οποία δεν μπαίνουν από πανελλαδικές εξετάσεις τα οποία είναι πιθανόν με δίδακτρα εάν επιθυμούν τα τμήματα οι συνεργασίες τμημάτων που θα το διοργανώσουν (..)».