Με τα ίδια υλικά είναι απίθανο να έχουμε διαφορετικό αποτέλεσμα. Μ’ αυτό το αξίωμα αλλά με τη διπλή ανάγνωση, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Τους τελευταίους μήνες το πολιτικό κατεστημένο ανέδειξε το χωροταξικό σε κυρίαρχο θέμα για τον τόπο. Είχε κάθε λόγο να το κάνει αυτό, αφού έτσι το ίδιο θεωρεί ότι γλυτώνει από τις όποιες πολιτικές και διοικητικές του ανεπάρκειες - λάθη και ευθύνες. Φανταστείτε δηλαδή αν δεν είχαν το χωροταξικό και τον «Κακοκράτη», τι θα μπορούσαν να πουν για τα μύρια όσα προβλήματα επέφεραν στον τόπο.

Προφανώς και δεν αναφέρομαι μόνο στη δημοτική αρχή, αλλά κυρίως στο ντόπιο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Πώς θα δικαιολογούσαν το ότι δεν έβαλαν πέτρα πάνω στην πέτρα, ρήμαξαν τα χωριά, οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι άνθρωποι της υπαίθρου δεν είδαν την αυτοδιοίκηση και το πολιτικό κατεστημένο πουθενά; Πώς θα δικαιολογούσαν το γιατί οι δομές σε κάθε περιοχή της κοινωνικής ζωής, κατέρρευσαν ή στην καλύτερη περίπτωση ήταν αναντίστοιχες με τις ανάγκες; Πώς θα δικαιολογούσαν το ότι στο Δημοτικό και στο Περιφερειακό Συμβούλιο, στην πολιτική ζωή του τόπου και βέβαια και στη Βουλή, ήταν μνημονιακότεροι των μνημονιακών.

Είχαν δύο επιλογές:

Η μία ήταν να πουν για το μνημόνιο, για την κεντρική πολιτική και τις επιλογές της και να συγκρουστούν μ’ αυτή, πράγμα που δεν έκαναν ή και όσοι το έκαναν, το έκαναν ως λαθρεπιβάτες.

Η άλλη επιλογή ήταν να βρουν έναν «μπαμπούλα» για να ρίχνουν το ανάθεμα.

Φταίει το χωροταξικό του «Καλλικράτη»;

1. Όταν το ίδιο πολιτικό προσωπικό συνέβαλε στο να καθιερωθούν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις είτε διαμέσου Μ.Κ.Ο. στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα είτε στο Δήμο, και κώφευε ή και υπερασπιζόταν την κυβερνητική πολιτική στον τομέα αυτό;

2. Όταν το ίδιο πολιτικό προσωπικό χαρακτηρίστηκε από την ανυπαρξία αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που θα συνέβαλλαν στην αναχαίτιση της τεράστιας ανεργίας;

3. Όταν το ίδιο πολιτικό προσωπικό ήταν αυτό που επένδυσε στις προσδοκίες ενός μεγάλου κομματιού του λαού μας για γήπεδο (και δεν μπαίνω στην ουσία). Όταν δεν έλυσαν το πρόβλημα της σύνδεσης των νησιών με την ενδοχώρα, το πρόβλημα του αγροτικού δικτύου, το πρόβλημα της ουσιαστικής στήριξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, το πρόβλημα της διάθεσης του παραγόμενου πλούτου, το πρόβλημα της καθαριότητας και τόσα άλλα;

Προφανώς το πολιτικό κατεστημένο γνωρίζει καλύτερα απ’ τον καθένα ότι το πρόβλημα δεν είναι το χωροταξικό, αλλά η κεντρική πολιτική, που οι ίδιοι έχουν τεράστιες ευθύνες αφού τη στήριζαν και τη στηρίζουν, αφού ούτε για μια στιγμή δεν κατέβηκαν στο δρόμο, δεν ενθάρρυναν ούτε στήριξαν τις λαϊκές κινητοποιήσεις για την ανατροπή αυτής της πολιτικής μια και δεν είχαν καμμιά διαφωνία, κι όταν το έκαναν αυτό, το έπρατταν ως λαθρεπιβάτες. Οι ίδιοι αποδέχθηκαν τις περικοπές των πόρων της αυτοδιοίκησης, αποδέχθηκαν τις πολιτικές των μνημονίων, αποδέχθηκαν και υπηρέτησαν τις νεοφιλελεύθερες λογικές. Οι ίδιοι λίγα χρόνια πριν, ψήφισαν τον «Καλλικράτη», που προφανώς θα πρέπει να ανατραπεί στην πολιτική λογική του.

Το μεγάλο ζητούμενο σχετικά με την αυτοδιοίκηση είναι αν αυτή θα μπορέσει να αναδείξει στον πυρήνα της ενεργούς πολίτες, πολίτες με όραμα και κοινωνική δράση, με αυτονόητο αποτέλεσμα τη λειτουργία της ως θεσμού ανάπτυξης και αλληλεγγύης, ή αν θα εγκλωβιστούμε για μια ακόμη φορά στη διαιώνιση ενός φαύλου γραφειοκρατικού μηχανισμού, που θα εκκολάπτει παράγοντες πρόθυμους να υπηρετήσουν τις κεντρικές πολιτικές που θα τους υπαγορεύουν τα όποια οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.
 
Το κρίσιμο ζήτημα για τη ριζοσπαστική αριστερά
Η αριστερά, η ριζοσπαστική αριστερά, οφείλει να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες για ριζική ανατροπή της καθεστωτικής πολιτικής και σε τοπικό επίπεδο.

Ανατροπή της καθεστωτικής πολιτικής, βέβαια, δεν μπορεί να γίνει με τα ίδια «υλικά», ακόμη και αν «αυτά» έχουν τις καλύτερες προθέσεις. Δεν μπορεί να είναι φορείς αλλαγής-ανατροπής αυτοί που δεν έχουν κανένα λόγο για να αλλάξει η σημερινή κατάσταση. Φυσικά είναι προφανές ότι οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν έγιναν ξαφνικά πλειοψηφικό ρεύμα στον τόπο ούτε και εξ οφίτσιο κατέχουν την «πνευματική ιδιοκτησία» της ανατροπής της υπάρχουσας κατάστασης.

Άρα τι; Η ριζοσπαστική αριστερά θέλει αλλά δεν επαρκεί, το πλατύ μέτωπο ναι μεν επαρκεί ποσοτικά, αλλά ίσως και να μην μπορεί να συμβάλει στο κοινωνικό αίτημα «των καιρών» για ανατροπή της καθεστωτικής πολιτικής στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης.

Για την επίτευξη του στόχου της ανατροπής της καθεστωτικής πολιτικής, απαραίτητο συστατικό είναι η διασφάλιση εκ των προτέρων κανόνων και δομών, που θα διασφαλίζουν τους όρους αυτούς που θα οδηγούν στην ανατροπή. Όχι ως αυτοσκοπό, αλλά ως κοινωνικό αίτημα και ως αναγκαίο στοιχείο για την αλληλεγγύη και υπεράσπιση της κοινωνικής συνοχής, που θα λειτουργεί ως μοχλός μιας ισόρροπης ανάπτυξης προς όφελος των αδυνάτων.

Τέτοιες δομές-κανόνες είναι:

- Ο συλλογικός έλεγχος, με θεσμοποιημένες και χρονικά προσδιορισμένες γενικές συνελεύσεις των μελών, καθώς και λαϊκές συνελεύσεις σε κάθε Τοπικό Διαμέρισμα.

- Η συλλογική-δημοκρατική επιλογή των ατόμων που θα ασκούν διοίκηση, η ανακλητότητά τους και η εναλλαγή στις θέσεις ευθύνης.

- Η συλλογικότητα στο σχεδιασμό και στη λήψη αποφάσεων, με θεσμοποιημένα συλλογικά όργανα που θα ξεπερνούν το Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο και τις γραφειοκρατικές τους λειτουργίες.

- Η δομική αντίκρουση, με κάθε τρόπο, της ανάδειξης ή διατήρησης ιδιοτελών σχέσεων αυτών που προτίθενται να ασχοληθούν με τα κοινά.

- Η διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση, ο προγραμματισμός και ο έλεγχος των οικονομικών πέρα από τα τυπικά γραφειοκρατικά εργαλεία.

Αυτό σημαίνει ότι προτεραιότητα κάθε αυτοδιοικητικού σχήματος που στόχο έχει την ανατροπή της καθεστωτικής πολιτικής, θα πρέπει να είναι η καθιέρωση κανόνων και δομών τέτοιων, που θα αποτρέπουν την αναπαραγωγή καθεστωτικών πολιτικών και όχι να βασιστεί στον υποκειμενισμό. Εύλογα, βέβαια, διερωτάται κανείς αν οι κανόνες-δομές μπορούν να αποτρέψουν την αναπαραγωγή καθεστωτικών πολιτικών. Γι’ αυτό που πρέπει να είμαστε βέβαιοι, είναι ότι οι κανόνες ή η εκ των προτέρων συμφωνηθείσα δομή μπορεί να αποθαρρύνει λογικές αναπαραγωγής, αλλά και να τις αντιμετωπίσει στη συνέχεια με επάρκεια.