Πριν λίγες μέρες συζητήθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο που κατήρτισε η κυβέρνηση για την αναβάθμιση των Πανεπιστημίων. Κατ’ αρχάς οφείλω να δηλώσω πως δεν συμφωνώ με τις συχνές μεταρρυθμίσεις που αποτελούν «καρκίνωμα» για την εκπαίδευση. Όποιος Υπουργός αναλαμβάνει το Υπουργείο Παιδείας κάνει και μια μεταρρύθμιση και «βγάζει τα απωθημένα» του. Έχουν γίνει τόσες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση κατά τη λεγόμενη μεταπολίτευση όσες  ήταν και οι κυβερνήσεις. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που μέσα στα πλαίσια της ίδιας κυβέρνησης επιχειρήθηκαν περισσότερες μεταρρυθμίσεις, αφού ο επόμενος Υπουργός Παιδείας κατεδάφιζε την μεταρρύθμιση του προηγούμενου. Όσοι επιχειρούν μεταρρυθμίσεις κάθε λίγο και λιγάκι λησμονούν πως, σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες, και η πιο μικρή αλλαγή σε ένα τομέα, και τον πιο ασήμαντο, χρειάζεται δυο τρία χρόνια, για να αποδώσει καρπούς. Το είχε πει άλλωστε ο Θουκυδίδης με το στόμα του δημαγωγού Κλέωνα, πως είναι προτιμότερο να έχεις  χειρότερους νόμους, αλλά σταθερούς, παρά καλύτερους που αλλάζουν  συνέχεια. Σκεφθείτε πως, αν αλλάξει η κυβέρνηση, ούτε αυτή η μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να ισχύσει! 

Η μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε επιχειρεί και την εισαγωγή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Δε θα ασχοληθώ με αυτό το θέμα, γιατί είναι για γέλια. Υπάρχει νόμος από το 1982, ο νόμος που κατήργησε τον Επιθεωρητή και εισήγαγε τον Θεσμό του Σχολικού Συμβούλου- εννοώ τον νόμο του ΠΑΣΟΚ 1304/ 82 «Για την επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση και τη Διοίκηση στη Γενική και Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση»-, που λέει πως οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται (και) από τον Σχολικό Σύμβουλο. Ο Νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αν και θεωρητικά όλα τα κόμματα τάσσονταν υπέρ της αξιολόγησης. Θυμάμαι πως το 1984 στις συναντήσεις που είχα με τους Συλλόγους των καθηγητών της περιφέρειας μου ως Σχολικός Σύμβουλος τόνιζα πως είμαι υπέρ της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και εξηγούσα τους λόγους, αλλά τους έλεγα να μη φοβούνται, γιατί ο νόμος δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Και η πρόβλεψή μου επαληθεύτηκε! Πέρασαν 50 σχεδόν χρόνια από τότε και κανείς δεν γνωρίζει το επίπεδο αυτών στους οποίους εμπιστευόμαστε τις τύχες των παιδιών μας. Για να εφαρμοστεί ο νόμος, χρειαζόταν να εκδοθούν κάποια Προεδρικά Διατάγματα που ποτέ δεν εκδόθηκαν! Εγώ τουλάχιστον θα χειροκροτήσω την κυβέρνηση, αν  κατορθώσει να επιβάλει μια γνήσια και όχι «νοθευμένη» αξιολόγηση.

Το πρόβλημα όμως που οδηγεί σε σύγκρουση την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση είναι η καθιέρωση «ελάχιστης βάσης εισαγωγής» για τα πανεπιστήμια. Θυμούμαι πως στην εποχή μου, το 1960,  υπήρχε «βάση εισαγωγής» και μάλιστα ήταν το 24. Η «βάση εισαγωγής» που ορίζεται από κάθε Σχολή χωριστά  αποτελεί εγγύηση πως αυτοί που εισέρχονται στα πανεπιστήμια κατέχουν τις απαραίτητες γνώσεις για την παρακολούθηση των μαθημάτων. Η κατάργησή της υπήρξε αποτέλεσμα ενός άκρατου και ανεύθυνου λαϊκισμού που μου φέρνει στο νου ένα ανέκδοτο. Ήταν, λέει, δυο βαρκάρηδες που περνούσαν τον κόσμο με τη βάρκα τους από το Ρίο στο Αντίρριο  και το αντίθετο. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε έντονος ανταγωνισμός για να κερδίσουν πελατεία. Έτσι, όταν ο ένας όριζε δέκα δραχμές το εισιτήριο για το πέρασμα, ο άλλος κατέβαζε την τιμή και την όριζε στις εννιά δραχμές.  Αποτέλεσμα αυτής της …«μειοδοσίας» ήταν ο ένας να δηλώσει πως θα περνά «δωρεάν» τους επιβάτες. Ο άλλος μην έχοντας τι να κάνει δήλωσε πως θα περνά τους επιβάτες  «δωρεάν» και θα τους προσφέρει και μια μακαρονάδα από πάνω! Ένας παρόμοιος ανταγωνισμός -λαϊκισμός ανάμεσα στα κόμματα οδήγησε στην κατάργηση της βάσης. Αλήθεια, αυτό δεν γίνεται και σήμερα;

Και εδώ αρχίζουν τα ωραία και παράλογα. Άκουσα τις αψιμαχίες των αρχηγών των κομμάτων στη Βουλή γι’ αυτή την «ελάχιστη βάση εισαγωγής». Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης- μου θυμίζει  τον βαρκάρη- δήλωσε με επιθετικό ύφος πως, όταν σε ένα χρόνο γίνει κυβέρνηση (!), θα καταργήσει αυτό τον νόμο και την «ελάχιστη βάση εισαγωγής» και θα αποκαταστήσει την αδικία που γίνεται σε βάρος πολλών χιλιάδων μαθητών! Συμπλήρωσε μάλιστα πως θα δώσει τη δυνατότητα στους υποψήφιους του 2021 που αποκλείστηκαν εξαιτίας της «ελάχιστης βάσης εισαγωγής» να υποβάλουν συμπληρωματικό δελτίο κ.λπ. Με λίγα λόγια ο Τσίπρας θα βάλει στα πανεπιστήμια και όσους κόπηκαν με τα εφετινά δεδομένα.

Πολύ ωραία όλα αυτά. «Χαϊδεύουν», όπως είπε και ο Πρωθυπουργός, «τα αφτιά», αλλά έχουν και κάποιες συνέπειες για τις οποίες ο κ. Τσίπρας φαίνεται να αδιαφορεί ή να μη σκέπτεται. Είναι γνωστό πως από τους φοιτητές που φοιτούν σήμερα στα πανεπιστήμια το 40 % είναι «αιώνιοι», δηλαδή ακόμη και σε δέκα χρόνια δεν έχουν κατορθώσει να πάρουν το πτυχίο τους.  Σε αυτούς φαίνεται πως ο κ. Τσίπρας σκοπεύει να προσθέσει  άλλους 30-40.000 φοιτητές που μάλλον προορίζονται να γίνουν «αιώνιοι» και αυτό σίγουρα το ξέρει. Έτσι θα αναβαθμίσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τα πανεπιστήμια; Γιατί με τέτοιας ποιότητας φοιτητές, με φοιτητές που εισήλθαν στο πανεπιστήμιο με 5 και με 6 βαθμό, δεν μπορεί να γίνει μάθημα αποτελεσματικό. Αυτό σημαίνει πως ή οι καθηγητές πρέπει να κατεβάσουν το επίπεδο των Σπουδών στο επίπεδο των φοιτητών τους, πράγμα αδιανόητο, ή να καταδικάσουν αυτούς τους φοιτητές στην αποτυχία.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Είναι γνωστό πως κάθε γονέας, για να σπουδάσει το παιδί του, είναι πρόθυμος να δαπανήσει μια περιουσία, ελπίζοντας πάντα στο καλύτερο. Έχει σκεφθεί ο κ. Τσίπρας και οι άλλοι αρχηγοί κομμάτων που υποστηρίζουν τις ίδιες απόψεις αν οι γονείς αυτών των αιώνιων φοιτητών μπορούν θα αντέξουν αυτή την πολύχρονη δαπάνη,  μια οικονομική αιμορραγία, χωρίς μάλιστα ελπίδα; Και δεν είναι μόνο οι γονείς. Είναι και το κράτος. Το κράτος δαπανά για κάθε φοιτητή  από 10.000 ευρώ (Φιλολογία) μέχρι 50.000 ευρώ (ΕΜΠ) ή 95 000 ευρώ  (Ιατρική) για κάθε φοιτητή. Ποιος θα πληρώσει αυτή τη δαπάνη για τους φοιτητές που για λόγους μικροκομματικούς και λόγους σκοπιμότητας ο κ. Τσίπρας θα βάλει στα πανεπιστήμια;

Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως κι εγώ συμφωνώ απόλυτα με το μέτρο. Δεν νομίζω πως είναι σωστό να αποκλείονται λόγω της «ελάχιστης βάσης εισαγωγής» υποψήφιοι που, όπως λέγεται, «αρίστευσαν». Εννοώ πως δεν είναι σωστό να αποκλείονται υποψήφιοι που αριστεύουν σε όλα τα μαθήματα, αλλά  αποτυγχάνουν σε κάποιο ίσως λόγω αστάθμητων παραγόντων που πάντα υπάρχουν και παίζουν ρόλο στις εξετάσεις.  Εννοώ πως η «ελάχιστη βάση εισαγωγής»  πρέπει να  αφορά τον γενικό βαθμό και όχι μόνο τον βαθμό ενός μαθήματος. 

Ας αφήσουμε, πάντως, τους μαθητές στην ησυχία τους. Ας μη τους πλέκουμε στα κομματικά μας παιχνίδια. Ας τους αφήσουμε να χαράξουν τον δρόμο της ζωής τους, γιατί εκτός από αυτόν που οδηγεί στο Πανεπιστήμιο υπάρχουν και άλλοι που οδηγούν σε μεγαλύτερες κατακτήσεις και επιτυχίες.