Κατά την πρόσφατη πενταετία, στο πλαίσιο της γενικευμένης κρίσης πολιτισμού που μας πλήττει αδιακρίτως, αναδύθηκαν και τείνουν να επικρατήσουν χονδροειδείς απαξιωτικές απόψεις περί της σημασίας και κοινωνικής χρησιμότητας του ελληνικού περιφερειακού πανεπιστημίου, οι οποίες θα μπορούσαν να συνοψισθούν στο χιλιοδιατυπωμένο και αγενές ρητορικό κατασκεύασμα «Κάθε πόλη κι ΑΕΙ, κάθε χωριό και ΤΕΙ»…

Ένας από τους εύκολους και κύριους στόχους αυτής της ρητορικής είναι και η Πανεπιστημιακή Μονάδα Λήμνου.

Οι απόψεις αυτές, συνιστώντας εικόνα-μήνυμα ανιστόρητο, αγράμματο και απολιτικό εν τέλει, στοχεύουν στην άκριτη συμπαράταξη της κοινής γνώμης, στο συλλογικό φαντασιακό της οποίας ο συνειρμός με παλαιότερα ομόηχα και απορριπτέα συνθήματα, θεωρείται εύκολα δεδομένος.

Εικόνα-μήνυμα την οποία αποκαλύπτει και αναδεικνύει σε τεχνικό μόνον επίπεδο η επικρατήσασα οικονομική κρίση: ως προς αυτό, μπορούμε εύκολα να συμφωνήσουμε ότι η ευρύτερη κατανόηση - ή έστω κι η απλή επίγνωση της στρατηγικής σπουδαιότητας και των πολλαπλών ρόλων για την ελληνική κοινωνία του Πανεπιστημίου Αιγαίου, συσκοτίζεται από το θόρυβο των αφελών γενικεύσεων περί της δήθεν αριστείας της σπουδής, των ευνουχιστικών στερεοτύπων περί της δημοσιονομικής αρετής και της σπασμωδικής απόπειρας να επικρατήσει, δήθεν, κάποιος απροσδιόριστος, προς το παρόν, εκσυγχρονιστικός «ορθολογισμός» και στα της Παιδείας πράγματα.

Εικόνα-μήνυμα η οποία εκπέμπεται από πλείονες πολιτικούς, ένθεν κακείθεν της πεπαλαιωμένης πολιτικής διχοτομίας και διαμεσολαβείται προς την κοινή γνώμη από τα Μ.Μ.Ε., άλλως το σύμπλεγμα των «σαλονάκηδων των Αθηνών», όπως θα έλεγε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Σοφούλης, πολλοί εκ των οποίων διαθερίζουν στο Αιγαίο - και στη Λήμνο!

Ας μη γελιόμαστε! Όπως έχω ήδη περιγράψει, πόλεμοι και ένδεια δοκίμασαν, επί το ήμισυ και πλέον ενός αιώνα (του 20ού αιώνα), την προσπάθεια για την εγκαθίδρυση του Πανεπιστημίου του Αρχιπελάγους, επηρέασαν στην πράξη τον αρχικό σχεδιασμό της Πολιτείας, πλην όμως δεν κατάφεραν παρά να καθυστερήσουν χρονικά, μόνον, το πολιτικό όραμα στρατηγικού βάθους του Ελευθερίου Βενιζέλου. Επειδή τα καμώματα των μικρών είναι μόνον δήγματα, ενοχλητικά, στη σκέψη των Μεγάλων!

Τα παρατεθέντα, σε προηγούμενα σχόλια, αποσπάσματα από το γενέθλιο κείμενο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, καταδεικνύουν ότι από αιώνος και πλέον η ύπαρξη ελληνικού πανεπιστημίου στο γεωγραφικό μεταίχμιο ευρωπαϊκής Ανατολής και ασιατικής Δύσης, ουδεμία σχέση έχει με την κρατούσα σήμερα, απαξιωτική εικόνα του συλλήβδην προσδιοριζόμενου «Περιφερειακού Πανεπιστημίου». Ιδιαίτερα, όταν αποδεικνύεται ως επιτυχές εγχείρημα, με βάση τους διεθνείς επιστημονικούς δείκτες ακαδημαϊκής δράσης και προοπτικής του.

Βέβαια, προς συνεπικουρία της θέσης αυτής, απαιτούνται Πολιτικοί κι όχι απλώς γραφειοκράτες διαχειριστές κοινοτικών κονδυλίων, σ’ όλες τις βαθμίδες. Το πρόβλημα της ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου το αναλαμβάνει η ακαδημαϊκή του κοινότητα. Αποδεδειγμένα επαρκώς. Το πρόβλημα της απελευθέρωσής του από τα δεσμά της μεγα-γραφειοκρατίας και της μικρο-πολιτικής οφείλουν να το αναλάβουν οι πολιτικοί και εν τέλει οι πολίτες που τους επιλέγουν…

Η συγκυρία «τυφλώνει» την προοπτική! Όπως η «Ευρώπη» ως υπερεθνικό, συλλογικό και φεντεραλιστικό διακύβευμα απουσιάζει πλήρως από την τρέχουσα προ-εκλογική συζήτηση, έτσι και ο ρόλος της Παιδείας στην ανάπτυξη της χειμάζουσας χώρας παρακάμπτεται. Κι αν ή όταν αναφέρεται, εμφανίζεται με μιαν εθνο-λαϊκή αφήγηση νεο-μετανάστη, άλλως κατάντιας και πονεμένης μάνας…
Πρόσφατα, όμως, διεξήχθησαν πρυτανικές εκλογές στο Πανεπιστήμιό μας. Συγκρούσθηκαν δύο θεωρήσεις: η παραδοχή της συγκυρίας από τη μια -δηλαδή, αυτά τα ολίγα έχουμε και σ’ αυτά θα προσαρμοσθούμε- και η απόρριψή της από την άλλη -δηλαδή, η Λήμνος πρέπει να αναπτυχθεί, νέο τμήμα πρέπει να ιδρυθεί εκεί! Η Λήμνος ήταν η μικρογραφία της σύγκρουσης για το ακαδημαϊκό μέλλον του Ιδρύματος, όπως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως όλον ήταν διαχρονικά μείζων διελκυστίνδα για τη στρατηγική της χώρας! Το αποτέλεσμα υπήρξε συντριπτικό: η διαχείριση της μιζέριας δεν προσιδιάζει στο Αρχιπέλαγος!

Αναρωτιέμαι: ποιο καθαρότερο μήνυμα μπορεί να στείλει προς την ελληνική κοινωνία και Πολιτεία μια συντεταγμένη κοινότητα ακαδημαϊκών ανθρώπων;