Οσφυαλγία όπως πολύ εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε από την ετυμολογική ανάλυση της λέξης, σημαίνει άλγος στην οσφύ, δηλαδή πόνος στη μέση. Ο όρος λοιπόν αυτός, που οι περισσότεροι γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε, περιγράφει το σύμπτωμα, δηλαδή τον πόνο, και την περιοχή του σώματος στην οποία παρουσιάζεται. Δεν καταδεικνύει την αιτία του προβλήματος.
Ο πόνος στη μέση είναι από τα πιο συχνά συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κανείς. Οκτώ στους δέκα ενηλίκους θα εκδηλώσουν οσφυαλγία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Φυσικά κάποιοι παράγοντες, όπως η παχυσαρκία ή η εργασία που εκθέτει το σώμα σε κραδασμούς, καθιστά κάποιους πιο ευάλωτους. Ωστόσο οσφυαλγία παρουσιάζεται ακόμη και σε αδύνατους, γυμνασμένους ανθρώπους, όπως και αθλητές.
Επειδή λοιπόν όλοι είμαστε εν δυνάμει παθόντες, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε κάποια βασικά πράγματα σχετικά με την ανατομία και τη λειτουργία της σπονδυλικής μας στήλης. Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τέσσερις μοίρες (περιοχές). Η ανώτερη περιοχή ονομάζεται αυχενική μοίρα, ακολουθεί η θωρακική, η περιοχή της μέσης ονομάζεται οσφυϊκή μοίρα και το τελευταίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης αποτελεί το ιερό οστό και ο κόκκυγας. Κάθε μοίρα σχηματίζεται από τα σπονδυλικά επίπεδα, δηλαδή από τους σπονδύλους και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και μοιάζουν με «μαξιλαράκια».

Δρουν λοιπόν σαν αμορτισέρ απορροφώντας τους κραδασμούς και εξομαλύνοντας τα φορτία που δέχεται συνεχώς οι σπονδυλική στήλη. Γι’ αυτό λοιπόν όταν ακούμε κάποιον ειδικό να αναφέρεται στο Ο4 - Ο5 εννοεί το σπονδυλικό επίπεδο Ο4-Ο5, δηλαδή τον τέταρτο και πέμπτο οσφυϊκό σπόνδυλο μαζί με τον ενδιάμεσο μεσοσπονδύλιο δίσκο.
Ένα επίσης πολύ σημαντικό δομικό κομμάτι είναι οι σύνδεσμοι. Είναι ταινίες που αποτελούνται από ινώδη ιστό και συνδέουν τους σπονδύλους συμβάλλοντας έτσι παθητικά στην σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης. Σειρά έχουν οι μύες, οι οποίοι κινούν την σπονδυλική στήλη. Πέρα από αυτό όμως, η λειτουργία τους είναι σημαντικότατη διότι με την σύσπαση τους συμβάλουν δυναμικά στην σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης. Με απλά λόγια, οι μύες στηρίζουν την σπονδυλική στήλη, όπως τα σύρματα στηρίζουν μία κεραία που είναι εκτεθειμένη στον άνεμο.  
Η παθολογία της οσφυϊκής μοίρας είναι συνθέτη και σχετίζεται με ένα πλήθος παραγόντων. Οι αιτίες λοιπόν που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στη μέση, είναι πολλές και μπορεί να οφείλεται σε δυσλειτουργία ή βλάβη σε οποιαδήποτε δομή της σπονδυλικής στήλης (μύες, σύνδεσμοι, δίσκοι, σπόνδυλοι κ.λπ.). Μία ακόμη εξίσου σημαντική αιτία πρόκλησης πόνου στη μέση, είναι η κακή στάση.

Και αυτό διότι η συντριπτική πλειοψηφία εκτελεί τις καθημερινές δραστηριότητες, από τις πιο απλές μέχρι τις πιο συνθέτες, διατηρώντας την σπονδυλική στήλη σε μία λανθασμένη και μη λειτουργική στάση. Το γεγονός αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου ακόμη και αν δεν έχει συμβεί καμία βλάβη στις δομές. 
Η βάση λοιπόν για τη σωστή φροντίδα της μέσης, αρχίζει με την σωστή στάση του σώματος και την σωστή εκτέλεση των δραστηριοτήτων. Μερικές πολύ χρήσιμες συμβουλές: 1) όταν μετακινείτε βαριά αντικείμενα, ΠΟΤΕ μην τραβάτε, ΠΑΝΤΑ να σπρώχνετε. 2) όταν πλένετε τα δόντια σας, μη σκύβετε. Πλησιάστε όσο πιο κοντά γίνεται και στηριχτείτε ακουμπώντας το ένα σας χέρι στο νιπτήρα. 3) Αν θέλετε να φτάσετε κάτι που βρίσκεται ψηλά, χρησιμοποιήστε σκαμνάκι ή μικρή σκάλα. Μην τεντώνετε το σώμα σας. 4) Όταν πλένετε ή σιδερώνετε, τοποθετήστε το ένα σας πόδι πάνω σε ένα μικρό σκαμνάκι. Εναλλάξ αλλάζετε πόδι και κρατάτε το σώμα σας όρθιο. 5) Στο γραφείο, να χρησιμοποιείτε καρέκλα με πλάτη και η μέση σας να υποστηρίζεται από την πλάτη της καρέκλας. Και φυσικά όταν σκύβετε, να λυγίζετε τα γόνατα και τα ισχία και όχι την σπονδυλική στήλη.
Δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε τις κακές στάσεις που έχουμε συνηθίσει, αλλά αξίζει η προσπάθεια διότι η σωστή και λειτουργική στάση μας κάνει να δείχνουμε και λεπτότεροι και νεότεροι!

* Η Μαρία Θαλασσέλλη είναι φυσικοθεραπεύτρια, χειροθεραπεύτρια.