Δημήτρης Νικορέτζος: Κλεάνθης Παλαιολόγος. Ο πατέρας του Λεσβιακού αθλητισμού ως σατιρικός και λυρικός ποιητής, Έκδοση του Γυμναστικού Αθλητικού Συλλόγου (ΓΑΣ) Λέσβου, Μυτιλήνη, 2022, σελ. 220 

«Η έκδοση του ανά χείρας τόμου των αθησαύριστων ποιημάτων-λυρικών και σατιρικών-του πατέρα του λεσβιακού αθλητισμού Κλεάνθη Παλαιολόγου, ου μην αλλά και άξιου λογοτέχνη, αποτελεί την εκπλήρωση μιας παλιάς οφειλής σ’ έναν άνθρωπο που τίμησε - έργοις και λόγοις - όχι μόνο τον αθλητισμό στη Λέσβο, αλλά και γενικότερα τον ελληνικό αθλητισμό, σ’ όλες τις μορφές και εκφάνσεις του. Ο Κλεάνθης Παλαιολόγος ήταν, από την φύση του, πληθωρική και συναρπαστική προσωπικότητα. Εδώ θα πρόσθετα και φυσιογνωμία ηγετική, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο σύλλογος της «Λεσβιακής Παροικίας» υπήρξε δικός του οραματισμός, που τον έκανε πράξη, ως πρόεδρος, για είκοσι ολάκερα χρόνια. Ήταν χαρακτήρας ευθύς, παναπεί ντόμπρος και καθαρός, με ευρυγώνια σκέψη, που ήξερε ν’ αναπαριστά στη γραφή του τη «γεωγραφία» της ανθρώπινής ψυχής και να δίνει έκφραση και ταυτότητα σε αδρανή ή και γραφικά πρόσωπα». 

Τα παραπάνω είναι από το προλογικό σημείωμα του Δημήτρη Νικορέτζου, ο οποίος μάς παρέδωσε ένα βιβλίο, φροντισμένο από κάθε άποψη, για μια σπουδαία προσωπικότητα του αθλητισμού και των γραμμάτων της Λέσβου. 

Για το ποιος ήταν ο Κλεάνθης Παλαιολόγος διαβάζουμε ανάμεσα στα άλλα, που παραθέτει ο Δημήτρης Νικορέτζος: «Ο Κλεάνθης Παλαιολόγος γεννήθηκε το 1902 στην Αθήνα. Μεγάλωσε και έζησε στη Μυτιλήνη, όπου τελείωσε το γυμνάσιο. Υπηρέτησε στο Ιππικό, στη Μικρασία, σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γυμναστική στο Διδασκαλείο Γυμναστικής, που προτίμησε και διορίστηκε το 1926 στο Διδασκαλείο και στο Πρακτικό Λύκειο Μυτιλήνης. Σπούδασε δύο χρόνια (1929-1931) στη Βασιλική Ακαδημία Σωματικής Αγωγής της Βουδαπέστης και έξι μήνες στην Ανωτάτη Σχολή Σωματικής Αγωγής του Βερολίνου. Υπηρέτησε την Ελληνική Γυμναστική ως καθηγητής στην Εθνική Ακαδημία Σωματικής Αγωγής (1932-1949) και ως διευθυντής (1950-1962) και τον αθλητισμό ως προπονητής στίβου και κολύμβησης, σε πολλούς μεγάλους συλλόγους. Είναι ιδρυτής και οργανωτής του λεσβιακού αθλητισμού. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ του ΣΕΓΑΣ επί 15 χρόνια, μέλος της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων, μόνιμος ομιλητής στη Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία(1961-1985) και Επίτιμος Αντιπρόεδρος της. Συνταξιοδοτήθηκε το 1963, με το βαθμό του Γενικού Επιθεωρητή και τον τίτλο του Επίτιμου Διευθυντή της Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής. Έγραψε πολλά βιβλία για αθλητισμό, κολύμβηση, γυμναστική, ορειβασία και το 1971 πήρε τον έπαινο λογοτεχνίας της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα του «Νταή Παναγιώτης». Τα βιβλία που εξέδωσε κατά καιρούς ήταν δυο ειδών: αθλητικά και λογοτεχνικά. Όμως υπάρχει πληθώρα και άλλων ποικίλων γραπτών του που κατέθεσε κατά καιρούς, κυρίως στο περιοδικό της «Παροικίας». 

Στο παρόν βιβλίο θα βρούμε όχι το ποιητικό έργο του Κλεάνθη Παλαιολόγου, άριστα σχολιασμένο. Ως μικρό δείγμα γραφής αντιγράφουμε ένα σατιρικό και ένα λυρικό ποίημα:  

Παράπονο»:  

«Είμαι νέος ασπρομάλλης/με μαγκούρα υπό μάλης/και με ύφος αλεπούς/μοιάζω μάλλον πικραμένος/και σχεδόν φαρμακωμένος/ γιατί θα γίνω παππούς/ Αρραβώνιασα τον γιο μου/και θα σκάσω από το κακό μου/ που κοντεύει η παντρειά/ Γιατί ενώ είμαι νέος/ και σχεδόν… πολύ ακμαίος/θα χω σύζυγο…γιαγιά». 

«Δίψα» 

«Εδίψασα/ κι είπα να πιώ/απ των ματιών σου τους κρούνους/με φώς και με γαλήνη να γεμίσω/Εδίψασα/κι είπα να πιώ /απ των χειλίών σου τους χυμούς/ζωή και νιάτα για ν’αντλήσω/Ήπια /και μέθυσα απ’ το φως /και νέοι κόσμοι λαμπεροί/ξανάνοιξαν εντός μου/ Ήπια/ κι ανάσανε νέα ζωή/ η γερασμένη μου πνοή κι ο κόσμος όλος έγινε δικός μου». 

Ο Δημήτρης Νικορέτζος απλώνει την παρουσίαση του Κλεάνθη Παλαιολόγου και σε άλλα πεδία. Δημοσιεύει αθησαύριστο υλικό, επιστολές, φωτογραφίες, επιφυλλίδες και άλλα τεκμήρια, «τιμές, βραβεία, δράσεις και λεσβιακές «υποσημειώσεις» της ζωής του» τιτλοφορεί το σχετικό κεφάλαιο, που αναδεικνύουν την προσφορά του στη «Λεσβιακή Παροικία» αλλά και στο πώς τιμήθηκε η μνήμη του Παλαιολόγου μετά τον θάνατό του. 

Το βιβλίο είναι εξαιρετικά χρήσιμο και πολύ ενδιαφέρον και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια τόσο στον συγγραφέα όσο και στον Γυμναστικό Αθλητικό Σύλλογο (ΓΑΣ) Λέσβου που ανέλαβε την έκδοση. 
 

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 

- Μαρία Χατζηστεφανή: Πώς να επιτύχεις σε 24 ώρες, (Μετάφραση: Χριστίνα Σωτηροπούλου), Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα 2023, σελ. 231  

ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ 

- Γιάννης Δημ. Παπάνης: Μαθήματα εφαρμοσμένης γλωσσολογίας για ενηλίκους… Έκδοση Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη»