«Ένα σημαντικό κομμάτι της ψυχής της Λέσβου» 

Της Ανθούλας Δανιήλ  

Βάσος Ι. Βόμβας: «Κι όμως ακόμα η μνήμη κατοικεί… κι ας αργεί τόσο πολύ να ξημερώσει. Αναμνήσεις, πολιτικά και κριτικά κείμενα, σάτιρες και ελεγείες», Επιμέλεια, Βάσος Ι. Βόμβας, Μάκης Μπεκιάρης, Εκδόσεις Παράγραφος, 2023 

Ο Βάσος Ι. Βόμβας γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και έζησε εκεί μέχρι την αποφοίτησή του από το Α΄ Γυμνάσιο, από όπου πέρασαν σπουδαίοι καθηγητές, που σμίλεψαν την προσωπικότητά του, πέρα από το εξαιρετικό οικογενειακό και το επίλεκτο φιλικό περιβάλλον του. Σπούδασε Νομικά στη Θεσσαλονίκη και δικηγόρησε στην Αθήνα, μέχρι το 2005. Τώρα σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, σκαλίζει τα χαρτιά του και βρίσκει στα κατάλοιπά του όχι δικογραφίες και άλλα της επιστήμης του αναμενόμενα, αλλά αναμνήσεις, πολιτικά και κριτικά κείμενα, σάτιρες και ελεγείες, γιατί ο Βόμβας, εκτός από την Θέμιδα υπηρέτησε και τις Μούσες. 

Γιος του ποιητή και, γενικότερα, πνευματικού ανθρώπου, Γιάννη Αλύτη- Βόμβα, κληρονόμησε τη φλέβα αλλά και το σκωπτικό, καυστικό, χιουμοριστικό πνεύμα, την αγάπη γενικώς όχι μόνο για τον λόγο αλλά και για τα εικαστικά. Στο σπίτι και στο μνημειώδες γραφείο του για τα βιβλία του αλλά και για τους πίνακες ζωγραφικής, ο επισκέπτης θα ένιωθε δέος… και ταξιδεύοντας πίσω από τις βιβλιοθήκες και τους πίνακες στους τοίχους θα τον έβαζε στη διαδικασία ελέγχου του πλούσιου υποστρώματος. Ο Βόμβας σχολιάζει την τρέχουσα πραγματικότητα, καυστικά, αλλά ποτέ δεν τσιγκουνεύεται και τον έπαινο, όπου δει. Και μάλιστα με το παραπάνω, το πολύ παραπάνω, από το δέον. 

Τα χαρτιά και τα βιβλία, οι πίνακες και τα διάφορα αντικείμενα τέχνης όλα ξυπνούν αναμνήσεις που απαιτούν να βγουν στο φως. Έτσι δικαιολογείται και ο τίτλος Κι όμως ακόμα η μνήμη κατοικεί… κι ας αργεί τόσο πολύ να ξημερώσει σαν να μας λέει καθαρά «Τα έχω τετρακόσια» -σαφής δήλωση- αλλά εκκρεμεί το δεύτερο. Τι περιμένει ο Βόμβας με το «κι ας αργεί να ξημερώσει; Μήπως εκείνο το παλιό φοιτητικό μας εγερτήριο και επαναστατικό ξύπνημα «Πότε θα κάνει ξαστεριά;» ή κάτι άλλο; Εκείνες οι «σάτιρες και ελεγείες» μας ωθούν ορμητικά προς τον Κώστα Καρυωτάκη. 

Τέλος πάντων, σημασία έχει πως το πολυπρισματικό αυτό βιβλίο, με τις τόσες και τόσες ιστορίες που περιέχει, αρχίζει με το προσκλητήριο στο Κιόσκι. Στον τίτλο «Η επί του Κιοσκιού Ομιλία» δεν είναι τυχαία η αθέατη, αντιθέτως είναι σαφέστατη, η αναφορά στην Επί του όρους ομιλία, όχι γιατί θα μιλήσει στους Κιοσκιανούς σαν Χριστός, αλλά σαν συνάνθρωπος σε φίλους που η νοσταλγία για τα χαμένα νιάτα τους θέριεψε. Αυτή η ομιλία είναι σαν να λέμε το, κατά Βόμβαν, «αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Ένα μωσαϊκό από σκέψεις, ποιήματα, πεζογραφήματα, αναμνήσεις, στιγμές μεγάλης απόλαυσης, έρωτες, πολιτικά σχόλια, όλα «με ταχύτητα αστρικού φωτός». 

ΣΗΜ: Απόσπασμα από εκτενή παρουσίαση που δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό FRACTAL. 

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΒΙΒΛΙΑ 

- Δημήτρης Αναγνώστου, Μάγδα Αναγνώστου - Παπαβάσου: Κώστας Ντάκος. Ο Κρυστάλλης της ζωγραφικής (Πρόλογος: Δημήτρης Παυλόπουλος, Χαιρετισμός: Νίκος Σακκάς, Δήμαρχος Τρικκαίων), Έκδοση Δήμου Τρικκαίων, Αθήνα 2023, σελ. 150 

- - Στρατούλα Μουτζουρέλλη - Κωμαϊτου: Ιλιάδα. Ο παππούς Όμηρος, Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2023, σελ. 208 

Μετά την «Οδύσσεια» η Στρατούλα Μουτζουρέλλη - Κωμαϊτου καταθέτει και την «Ιλιάδα» σε μία όμορφη όσο και απλοποιημένη συνοπτική απόδοση του επικού Ομηρικού έργου. Το κείμενο έχει γραφεί με τέτοια μορφή που θα ενθουσιάσει τα παιδιά και τους εφήβους αλλά ταυτόχρονα διαβάζεται από τον καθένα γιατί κρατάει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου χωρίς να κουράζει με το μέγεθός του. Η εικονογράφηση είναι μοντέρνα με πενάκι και μελάνι δίνοντας στο έργο ιδιαίτερη αισθητική. 

- Ελένη Χατζημανώλη: Τέλος εποχής. Καμπουρέλ’ ιμ μιρακλή, Εκδόσεις Ελευθερουδάκη, Αθήνα 2023 

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ 

Πολιτιστικός Σύλλογος Χρισσού: Ημερολόγιο 2024, Δημήτρης Γέρος 

Ο πολύ γνωστός ζωγράφος και φωτογράφος Δημήτρης Γέρος, ο οποίος έχει το σπίτι και το εργαστήριο του στα Πάμφιλλα της Λέσβου έχει καταγωγή από το χωριό Χρισσό του νομού Φωκίδας.  

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος του Χρισσού ετοίμασε ένα θαυμάσιο επιτοίχιο ημερολόγιο για το 2024 αφιερωμένο στο έργο του Δημήτρη Γέρου, «Σ΄έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες με διεθνή αναγνώριση», όπως σημειώνουν. 

Στο προλογικό σημείωμα διαβάζουμε: « Πιστοί στις απόψεις, στις θέσεις και στην αγάπη μας για τον πολιτισμό, ήταν αδύνατο να μην τιμήσουμε με αυτή την έκδοση τον άνθρωπο που δοξάζει το χωριό μας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης και να τον “φέρουμε” με αυτό τον τρόπο μέσα στα σπίτια και τις βιβλιοθήκες όλων μας».