Γιάννης Παπάνης - Μίνα Καραγιαννάκου: Η σοφία του Αισώπου. Ο παραμυθένιος κόσμος του Αισώπου σε ποίηση, μουσική και τραγούδια (Πρόλογος Παναγιώτης Σκορδάς), Εικονογράφηση: Αντώνης Κυριαζής, Μουσικοτεχνική συνεισφορά: Νίκος Τσιριγώτης, Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2024, σελ. 56 (περιλαμβάνει OR με μουσική, ερμηνεία και παρτιτούρες). 

Με πολλή χαρά επιστρέφω σήμερα στον φίλο Μυτιληνιό συνθέτη Νίκο Τσιριγώτη που πρόσφατα μας έδωσε ένα ακόμη πειστικό δείγμα της γνήσιας μελωδικής του φλέβας μελοποιώντας αυτή τη φορά στίχους εμπνευσμένους από τους μύθους του Αισώπου. 

Ο Αίσωπος (περ. 620-560 π.Χ.) μας είναι γνωστός μέσα από ένα μεγάλο αριθμό διδακτικών μύθων σε μορφή αλληγορικών αφηγήσεων ή παραβολών με πρωταγωνιστές κυρίως ζώα, οι πράξεις των οποίων λειτουργούν συμβολικά για την ανθρώπινη ζωή και συμπεριφορά, καθώς κάθε μύθος καταλήγει στο χαρακτηριστικό "επιμύθιο", όπου με πολύ εύληπτο τρόπο επεξηγείται το μήνυμα της αφήγησης. Θρακικής ή Φρυγικής καταγωγής έζησε ως δούλος στην Αθήνα στα τελευταία αρχαϊκά χρόνια. Έγραψε στην απλή γλώσσα της εποχής του, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ανήκει στον ίδιο όλο το σώμα των Αισώπειων μύθων που μας παραδόθηκε από την ιστορική πρώτη του έκδοση στο Μιλάνο το 1479, αλλά και τις πολλαπλές μεταγενέστερες εκδόσεις, όπως αυτή που επιμελήθηκε ο Αδαμάντιος Κοραής στο Παρίσι το 1810. 

Μόλις πριν από μερικούς μήνες λοιπόν εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Μένανδρος μια καινούργια έκδοση των Αισώπειων μύθων που επιμελήθηκαν οι φιλόλογοι και συγγραφείς Γιάννης Παπάνης και Μίνα Καραγιαννάκου μαζί με τον εικονογράφο Αντώνη Κυριαζή. Η έκδοση έχει τον τίτλο Η σοφία του Αισώπου και υπότιτλο: Ο παραμυθένιος κόσμος του Αισώπου σε ποίηση, μουσική και τραγούδια. Η βασική πρωτοτυπία της έκδοσης έγκειται στο γεγονός ότι οι επιλεγμένοι μύθοι, συνολικά 50, αποδίδονται σε έμμετρη μορφή με έξυπνα στιχουργικά ευρήματα των δύο μεταφραστών που έχουν αναμορφώσει προσφυώς το αρχικό κείμενο σε μορφή απλών στίχων προσφέροντας ένα ευφρόσυνο και διδακτικό ανάγνωσμα για μικρούς και μεγάλους. 

Ο Νίκος Τσιριγώτης έντυσε με όμορφες μελωδίες δεκατρία από αυτά τα στιχουργήματα μεταμορφώνοντάς τα σε ωραιότατα παιδικά τραγούδια με ευρηματική ρυθμική ποικιλία και απλή ενορχήστρωση με όργανα που έπαιξε ο ίδιος, ενώ τα τραγούδησαν οι Χρύσα Βέκιου, Νίκος Καρακαλπάκης, Αμέρσα Τσιριγώτη και ο συνθέτης. Μια δεύτερη πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία της έκδοσης είναι ότι όλα τα μελοποιημένα ποιήματα συνοδεύονται από ένα QR κώδικα, τον οποίο μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει μέσω σαρωτή από το κινητό του και να ακούσει τα τραγούδια, αλλά και να βρει την αντίστοιχη παρτιτούρα της μουσικής μαζί με τους στίχους. 

Δημήτρης Κωστούλας, φιλόλογος, μουσικός ερευνητής 

Έργο του Θεόφιλου στο Greek Sale του οίκου Bonhams 

Στο Greek Sale του οίκου Bonhams, στο Παρίσι, στις 20 Νοεμβρίου, ανάμεσα στα έργα που θα δημοπρατηθούν περιλαμβάνεται και ένας πίνακας του Θεόφιλου. Ο Γιώργος Μυλωνάς στο Liberal.gr γράφει σχετικά: «Δεν ανήκει στα μεγάλα, τα λεγόμενα highlights της δημοπρασίας, αλλά ένα έργο του Θεόφιλου ποτέ δεν περνά απαρατήρητο. Για τη στήλη, το ολόσωμο πορτρέτο του Μιλτιάδη Γιαταγάνα με τη φροντισμένη από το χέρι του ζωγράφου κορνίζα, ανήκει στα διαμάντια της πώλησης. Ο εύζωνας επιλοχίας, με καταγωγή από τη Δωρίδα, πρωταγωνίστησε στην επανάσταση της Θεσσαλίας καθώς διακρίθηκε στις μεθοριακές συμπλοκές στο Γκριτζόβαλι και τη Μελούνα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων τον Μάιο του 1886. Άλλη, γνωστή εκδοχή του ήρωα απόκειται στην Πινακοθήκη της Ρόδου. Η παράσταση που πρόκειται να δημοπρατηθεί είναι ένας ύμνος στον Έλληνα εύζωνα (λαχνός 46, εκτιμ. τιμή 40.000 - 60.000 ευρώ)». 

Η «Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία» στον Άγιο Στέφανο 

Το Σάββατο, 23 Νοεμβρίου και ώρα 19:00, το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών σε συνεργασία με το Σύλλογο Γυναικών Αγίου Στεφάνου, διοργανώνουν μια βραδιά προβολής και μουσικής. Πιο συγκεκριμένα θα προβληθεί, με ελεύθερη είσοδο, το ντοκιμαντέρ «Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία», στο Πνευματικό Πολιτιστικό Κέντρο Αγίου Στεφάνου Δήμου Διονύσου (Λεωφ. Μαραθώνος 4, Άγιος Στέφανος). 

Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την τραγική ιστορία της οικογένειας της Βασιλικής Ράλλη. Τον Σεπτέμβριο του 1922 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα της, το Μοσχονήσι της Μικράς Ασίας, και αφού δοκιμάστηκε από τη θλίψη της απώλειας και το πένθος της Καταστροφής, δόθηκε με δημιουργική ορμή στην οικοδόμηση μιας νέας ζωής στην απέναντι ακτή. Η Βασιλική Ράλλη σε κάθε μικρή ή μεγάλη ευκαιρία της ζωής της διακηρύσσει την καταγωγή της: «Τι κι αν γεννήθηκα στη Θερμή της Λέσβου; Είμαι Μικρασιάτισσα κι εγώ. Είμαι ο σπόρος που κυοφορήθηκε μέσα στα αγιασμένα χώματα της Γης της Επαγγελίας, της ποτισμένης με ιδρώτα και αίμα ελληνικό, της σπαρμένης με τα ιερά οστά των χιλιάδων μαρτύρων, τα οποία εναποτέθηκαν στην ιερή Γη, ως παρακαταθήκη της ελληνικότητάς της». Η μαρτυρία της Βασιλικής Ράλλη ξεκινά από το Μοσχονήσι και το Αϊβαλί και αγκαλιάζει όλον τον Ελληνισμό. Ιδιαίτερα σήμερα περισσότερο από ποτέ, η αξία τέτοιων μαρτυριών είναι ανεκτίμητη, διότι τροφοδοτούν την ψυχή μας με πίστη και αγωνιστικότητα.