Δημήτριος Μ. Μπούμπας

Η Σκαμιά των Σπυρίδωνα Αναγνώστου και Στράτη Μυριβήλη. Ιστορικές, εκπαιδευτικές και λογοτεχνικές αναφορές

Έκδοση Συλλόγου Σκαμιωτών Λέσβου «Παναγιά η Γοργόνα»

Αθήνα 2018, σελ. 165

«Η φωνή του Αναγνώστου δεν έσβησε μέσα στο ηχείο της ψυχής μου. Ολοένα την ακούω νάρχεται από τους τάφους του μικρού θαλασσινού νεκροταφείου του χωριού μας, όπου κοιμάται ο Αναγνώστου. Σιγανή, επίμονη, μεθυστική». Μ’ αυτά τα λόγια στην αρχή του Κόκκινου Βιβλίου ο Μυριβήλης μνημονεύει τον δάσκαλό του Σπυρίδωνα Αναγνώστου. Κι όχι μόνο εκεί, αλλά και σε άλλα σημεία του λογοτεχνικού του έργου ο Μυριβήλης περιγράφει με χαρακτηριστικές λεπτομέρειες στιγμιότυπα από τη διδασκαλία του Σχολάρχη. Έτσι, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μέσα από την πένα του Μυριβήλη αποτυπώνεται η σχέση δασκάλου και μαθητή και αναδεικνύεται ως σχέση ιερή, που σφραγίζει και νοηματοδοτεί την πορεία του μαθητή σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αυτή τη φωνή με την ίδια ένταση, με τον ίδιο τρόπο και με το ίδιο αποτέλεσμα φαίνεται πως αφουγκράστηκε και ο Δημήτρης Μπούμπας, όταν το 1997 πρωτοήρθε στη Σκαμιά ως δάσκαλος. Δέθηκε με τους μαθητές του, αγάπησε το σχολειό του χωριού και τους κατοίκους του. Συγχρόνως, ως φιλέρευνο πνεύμα από την πρώτη στιγμή δεν θέλησε να περιοριστεί στην ευσυνείδητη εκπλήρωση των διδακτικών του καθηκόντων. Βρήκε ένα σχολείο πλούσιο σε ιστορία και παράδοση και επιτέλεσε «έργον εργώδες», που τα αποτελέσματά του μπορεί κανείς να διακρίνει μέχρι σήμερα. Κάπου εκεί λοιπόν χρονικά θα πρέπει να αναζητήσουμε την αρχή και την ιδέα του παρόντος βιβλίου. Ο Δημήτρης Μπούμπας κατέγραψε και μελέτησε το πλούσιο αρχειακό υλικό (φωτογραφίες, έγγραφα, κώδικες κλπ) που εντόπισε, πλησίασε τους κατοίκους και τους φορείς του τόπου. Μ’ αυτόν τον τρόπο συγκέντρωσε το υλικό της έρευνάς του, το διασταύρωσε και το εμπλούτισε με βιβλιογραφικές αναφορές.

Τα παραπάνω είναι από τον πρόλογο του Κώστα Τσάκου στο βιβλίο του γνωστού και συστηματικού ερευνητή της τοπικής μας ιστορίας και γραμματείας Δημήτρη Μπούμπα «Η Σκαμιά των Σπυρίδωνα Αναγνώστου και Στράτη Μυριβήλη. Ιστορικές, εκπαιδευτικές και λογοτεχνικές αναφορές» που εκδόθηκε από τον πάντα ανήσυχο, δραστήριο και παραγωγικό Σύλλογο Σκαμιωτών Λέσβου «Παναγιά η Γοργόνα» με την ευκαιρία της συμπλήρωσης σαράντα χρόνων απ’ την ίδρυση στην Αθήνα (1978) του Συλλόγου και της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από το θάνατο του Στράτη Μυριβήλη (1969).

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη και σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο μέρος του έργου παρουσιάζεται η ιστορία της Συκαμινέας και του επινείου της, Σκάλας Συκαμινέας, καθώς και οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις της Ελληνορθόδοξης Εκπαίδευσης σε σχέση με το θεωρητικό και το θεσμικό-νομικό της πλαίσιο. Στόχος αυτής της ερευνητικής προσπάθειας είναι να επισημανθεί η συμπόρευσή της με την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Αυτοδιοίκηση των Σκαμιωτών, γεγονός που οδήγησε στην ανάδειξή τους σε κύριους παράγοντες της πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, όπου ντόπιοι συμβίωναν με τους Τούρκους, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Δύο κεφάλαια του πρώτου μέρους είναι αφιερωμένα στη ζωή και τη δράση δύο άμεσα σχετιζομένων με το χωριό ιστορικών προσώπων, εξεχουσών πνευματικών προσωπικοτήτων της χώρας μας, του Σπυρίδωνα Αναγνώστου και του Στράτη Μυριβήλη. Για αμφότερους επιχειρήθηκε η συγγραφή πληρέστερων βιογραφιών και η ανάδειξη του θεσμικού και πνευματικού τους ρόλου στην πολύπλευρη υποστήριξη του ελληνισμού (διοίκηση, εκπαίδευση, λαογραφία, δημοσιογραφία και λογοτεχνία).

Στο δεύτερο μέρος εντοπίστηκαν και παρουσιάστηκαν περιγραφές και εικόνες απ’ το έργο του Στράτη Μυριβήλη για τη Συκαμινέα του, που με εξαίσιο και έντεχνο τρόπο παραθέτει στα βιβλία του.

Βιβλίο χρήσιμο με πρωτογενές υλικό, προωθεί την έρευνα, φωτίζει γνωστές και άγνωστες πτυχές και τιμά με τον τρόπο του δυο μεγάλες μορφές των Λεσβιακών Γραμμάτων.